Cervicitis: ontsteking van de baarmoederhals

dossier Cervicitis is een veel voorkomende ontsteking van de baarmoederhals (cervix). De baarmoederhals is het onderste deel van de baarmoeder die uitkomt in de vagina.

Naar schatting zou ongeveer de helft van de vrouwen tijdens hun leven minstens één keer geconfronteerd worden met een cervicitis.

Oorzaken van cervicitis

• Seksueel overdraagbare infecties (SOA’s)
De meest voorkomende oorzaak van een ontsteking van de baarmoederhals is een seksueel overdraagbare infectie of aandoening, zoals chlamydia (de belangrijkste oorzaak), gonorroe, genitale herpes of trichomonas.

Lees ook: Welke klachten kunnen wijzen op een besmetting met chlamydia?

• Andere infecties
Ook andere bacteriën (zoals streptokokken en stafylokokken) of schimmels, kunnen een cervicitis veroorzaken.

• Bacteriële overgroei (vaginose)
Een overmatige groei van sommige bacteriën die normaal aanwezig zijn in de vagina (bacteriële vaginose) kan ook leiden tot cervicitis.

• Beschadiging van de baarmoederhals
Cervicitis kan ook ontstaan door scheurtjes of schrammen in de baarmoederhals na een bevalling, abortus of andere gynaecologische ingreepen, of door een intravaginaal apparaatje zoals een diafragma of een pessarium.

• Allergische reactie
Cervicitis kan soms een gevolg zijn van een allergische reactie op rubber van een condoom of op zaaddodende middelen (spermiciden).

• Irritatie
Mogelijk zou cervicitis ook kunnen ontstaan door blootstelling aan irriterende stoffen (in geparfumeerde zeep, deodorants enzovoorts).

Risicofactoren

U hebt een groter risico op cervicitis bij:

• Seksueel risicogedrag, zoals onbeschermde seks met nieuwe partner of seks met meerdere partners;
• Seks op jonge leeftijd;
• Een geschiedenis van seksueel overdraagbare aandoeningen.

Symptomen van cervicitis

Cervicitis veroorzaakt vaak geen symptomen.
Mogelijke klachten zijn:
• Vaginale afscheiding (grijs-geel),
• Pijn tijdens het vrijen,
• Bloedverlies na vrijen of tussen de maandstonden,
• Vaginale jeuk,
• Als ook de urinebuis ontstoken is (urethritis), kan er een brandend, pijnlijk gevoel zijn bij het plassen.

Complicaties
• Cervicitis die veroorzaakt wordt door chlamydia of gonorroe kan uitbreiden naar de baarmoeder, eileiders en eierstokken, waardoor een bekkenontsteking of PID kan ontstaan. Dat gaat gepaard met buikpijn en koorts. PID verhoogt het risico op onvruchtbaarheid en op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Lees ook: Pijn in de onderbuik door een eileiderontsteking (salpingitis) of bekkenontsteking (PID)

• Een cervicitis in de zwangerschap kan leiden tot een infectie van de placenta, met voortijdig breken van de vliezen en een premature geboorte.

Diagnose

• Een lichamelijk onderzoek, met o.m. een vaginaal toucher en een speculumonderzoek, wijzen vaak duidelijk op een PID.
• De huisarts neemt met een soort wattenstokje wat afscheiding van de baarmoedermond om de verantwoordelijke bacterie op te sporen.
• Mogelijk zal ook de urine en het bloed worden onderzocht.

Behandeling

De behandeling is afhankelijk van de precieze oorzaak.

• Een bacteriële infectie wordt behandeld met antibiotica. Het type antibiotica en de duur van de antibioticakuur is afhankelijk van het type bacterie.
Normaal zal de ontsteking na enkele dagen verdwijnen. Indien de klachten na 48 uur niet verminderen, raadpleeg dan opnieuw arts voor verder onderzoek.
Bij een seksueel overdraagbare infectie moet ook uw seksuele partner(s) zich laten behandelen.

• Bij een infectie met genitale herpes, kan de arts een antivirale medicatie voorschrijven.
• Als de verschijnselen niet verdwijnen, kan het aangetaste gebied van de cervix pijnloos weggehaald worden door toepassing van cauterisatie (hitte), cryochirurgie (vloeibare stikstof) of lasertherapie.
• Als de ontsteking diep doorgedrongen is in het cervixweefsel, kan operatief een wigvormig stukje weefsel weggenomen worden door conisatie.
• In ernstige, chronische gevallen van cervicitis kan worden overwogen de baarmoeder te verwijderen (hysterectomie), maar dat gebeurt zelden.

Lees ook: Afwijkend uitstrijkje: verloop colposcopie en biopsie

Lees ook: Hysterectomie: verwijderen baarmoeder

Wat kunt u zelf doen?

• Zolang de infectie duurt, mag u geen genitale seks hebben.
• Probeer na genezing van een soa-infectie nieuwe infecties te voorkomen door veilig te vrijen (met condoom).
• Laat u na onveilige seks testen op SOA, zodat de ziekte snel kan behandeld worden.
• Draag bij voorkeur katoenen ondergoed en vermijd irriterende stoffen zoals deodorants, vaginale douches enz.

Bronnen:

www.nhg.org/standaarden

www.mayoclinic.org

  www.nlm.nih.gov