Het gevaar van jodiumsupplementen tijdens de zwangerschap

Jodium speelt een belangrijke rol bij de werking van de schildklier: het sporenelement is nodig om de schildklierhormonen triiodothyronine (T3) en thyroxine (T4) aan te maken. In België en Frankrijk is de jodiuminname over het algemeen voldoende, en tekorten zijn heel zeldzaam. Jodium vind je onder andere in gejodeerd keukenzout, zeevruchten (waaronder zeewier en vis), eieren en zuivelproducten.

De schildklierfunctie neemt toe tijdens de zwangerschap omdat de schildklierhormonen die door de moeder (en later in de zwangerschap ook door de baby) worden geproduceerd, essentieel zijn voor de groei en ontwikkeling van het kind, met name voor het zenuwstelsel. Als vrouwen tijdens de zwangerschap veel te weinig jodium binnenkrijgen, kan de schade dus ernstig zijn, maar de gevolgen van milde of matige tekorten zijn minder duidelijk. 

Te veel jodium kan ook schadelijk zijn voor moeders en baby's, bijvoorbeeld doordat de schildklier overactief wordt. De kans bestaat dan dat de baby met een te laag gewicht geboren wordt. Ook de moeder loopt in dat geval risico op complicaties zoals bijvoorbeeld op pre-eclampsie (eiwit in de urine). In veel gevallen raden artsen zwangere vrouwen aan jodiumsupplementen te nemen om aan hun behoeften te voldoen.

Het medische tijdschrift Prescrire wijst er echter op dat de kloof tussen de aanbevolen en de risicovolle inname niet erg groot is. Door te veel jodium in te nemen tijdens de zwangerschap stel je het ongeboren kind bloot aan schildklieraandoeningen, waardoor de intellectuele ontwikkeling geremd kan worden. Daarom is het aangewezen dat zwangere vrouwen hun jodiuminname controleren, vooral als ze multivitaminesupplementen nemen. Prescrire geeft aan dat sommige van de jodiumsupplementen voor zwangere vrouwen (zeer) hoge doses bevatten. Op het internet zijn producten te vinden die tot 50 keer de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid leveren.

Vrouwen die plannen zwanger te worden of al zwanger zijn, moeten zich ervan bewust zijn dat een overdosis jodium gevaarlijk is voor hun ongeboren kind. Een evenwichtige voeding (eventueel aangepast tijdens de zwangerschap) zou dagelijks voldoende jodium moeten leveren. Een eventueel tekort moet door een arts worden vastgesteld aan de hand van tests.