11 weken zwanger

dossier De embryonale fase is nu afgerond. Vanaf nu spreken we niet meer van een embryo maar van een foetus. Alle vitale organen zijn aangelegd en moeten zich nu verder ontwikkelen. Hierdoor is de kans op complicaties sterk gedaald.

Tussen week 11 en 14 wordt een tweede zwangerschapsraadpleging bij je huisarts of gynaecoloog aangeraden. Tijdens deze raadpleging worden opnieuw een aantal onderzoeken uitgevoerd. Indien dit je eerste zwangerschapsraadpleging is, of indien er aanwijzingen zijn voor bepaalde gezondheidsproblemen, zal een uitgebreider onderzoek gebeuren.

Tussen 11 en 14 weken wordt bij een normaal verlopende zwangerschap ook een eerste zwangerschapsecho uitgevoerd. Indien problemen vermoed worden, kan al eerder een echo gebeurd zijn.

Mama tijdens week 11

• Gemiddeld is je gewicht aan het eind van het eerste trimester met ongeveer één à twee kilo toegenomen. Dit valt nauwelijks aan de baby zelf toe te schrijven, want met z’n tien gram is dat nog een echt lichtgewicht. De gewichtstoename is voornamelijk het gevolg van je vergrote baarmoeder, de placenta en het vruchtwater.
• Nu zal het stilaan aan je buik te zien zijn dat je zwanger bent. Ook als je buik nog nauwelijks dikker is geworden, kan je al wel je groeiende baarmoeder voelen. Ga plat op je rug liggen en druk met de vier vingertoppen voorzichtig net boven de rand van je schaambeen. Normaal moet je dan een harde rand als een rubberen bal voelen. Dat is je baarmoeder.
• Tijdens de zwangerschap kan je smaak veranderen. Veel vrouwen hebben dan een voorkeur voor bepaalde voedingswaren (bijvoorbeeld augurken, chocolade, snoep, sterk gekruid voedsel…) of voor vreemde combinaties (bijvoorbeeld frietjes met milkshake, augurken met room…), of lusten bepaalde voedingswaren helemaal niet meer. Veel vrouwen hebben ook de behoefte om meer te eten. Dit kan soms uitmonden in echte eetbuien, vooral in het begin van de zwangerschap. Het is niet erg om daar af en toe aan toe te geven, maar hou het wel in de hand. Maak er geen gewoonte van om naast de normale maaltijden te veel extra’s te nemen. Zorg er voor dat je gezond eet en genoeg drinkt en onthoud dat eten voor twee echt niet nodig is.
• Een zwangerschap kan je slaapkwaliteit en je slaapritme behoorlijk verstoren, terwijl je anderzijds net meer behoefte aan slaap kan hebben. Je hebt misschien moeite met inslapen of met doorslapen, je wordt vroeger wakker of slaapt zeer licht. Sommige vrouwen hebben daarvan vooral last tijdens de eerste maanden, anderen vooral tijdens de laatste paar maanden of weken. Indien je veel last hebt van slaapproblemen, bespreek dat dan met je huisarts of verloskundige. Misschien is er meer aan de hand en hebt je bijvoorbeeld bloedarmoede.

• Mogelijk heb je nu een stralende huid. Door de grotere doorbloeding van de huid kan bij sommige vrouwen, in combinatie met de verhoogde talgafscheiding, een zogenaamde zwangerschapsgloed ontstaan. Dat is een gezonde stralende blos op het gelaat.
• Bij veel zwangere vrouwen wordt het haar onder invloed van de veranderde hormoonwerking voller. Dat komt doordat oestrogeen een groter deel van de haren in de actieve groeifase houdt, waardoor er minder haar uitvalt. Sommige vrouwen kunnen ook last hebben van overbeharing. Vooral in het gelaat, maar soms ook op armen, benen en rug kan je meer haargroei krijgen. Door de verhoogde talgproductie kan haar dat voor de zwangerschap droog was, ineens gaan glanzen. Maar vet haar kan ineens heel sluik worden.
• Ook tijdens je zwangerschap moet je blijven bewegen. Wel is het extra belangrijk om naar je lichaam te luisteren. Beoefende je al een sport, dan kan je daar tijdens je zwangerschap vrijwel altijd gewoon mee doorgaan zolang het goed voelt.
• De typische zwangerschapskwaaltjes zijn nu op hun hoogtepunt, maar in de volgende weken zullen ze waarschijnlijk minder worden. Zo zal de misselijkheid nu stilaan verminderen, en ook de vervelende vermoeidheid zal langzaam verdwijnen. Dat betekent niet dat alle ongemakken voorbij zijn. Zo zal je in de komende weken en maanden waarschijnlijk vaker moeten plassen, en misschien zal je ook last krijgen van ongewild urineverlies (stressincontinentie) en verstopping (constipatie).

Je baby tijdens week 11

• Het hoofdje is in verhouding tot de rest van het lichaampje nog steeds groot, maar vanaf nu gaat het lichaam harder groeien om dit in te halen.
• De zenuwcellen blijven zich vermenigvuldigen, ook al zijn ze op dit moment nog niet verbonden in de hersenen. Het ontstaan van de verbindingen tussen de zenuwcellen binnen de hersenen is een belangrijk deel van de hersenontwikkeling. In het ruggenmerg, in en rond de spieren, beginnen zich al wel neurale circuits te vormen. Dat betekent dat je baby binnenkort reflexmatige bewegingen zal maken in je buik.
• De oogleden zijn klaar en bedekken het hele oog. Tot de zevende maand blijven ze dicht, pas daarna gaan ze open.
• Vanaf nu is de hartslag waarneembaar met een speciaal apparaat, de doptone. Soms lukt dit niet direct, maar dat hoeft niet te betekenen dat er iets mis is met je kindje.
• De laatste paar weken heeft zich een dunne laag huid rond het lichaam van de foetus gevormd. Nu ontwikkelt een gespecialiseerde laag zich geleidelijk tot wat de vinger- en teennagels zullen worden.
• Al vanaf de bevruchting staat vast of je een jongen of een meisje krijgt. In deze week worden de geslachtsorganen, de eierstokken of de zaadballetjes ook aan de buitenkant zichtbaar. Maar dit is nog niet te zien op een echo. Daarvoor zal je nog enkele weken moeten wachten.
• De baby slikt vruchtwater in en scheidt dit als urine weer uit. Dit kan geen kwaad, vermits het vruchtwater telkens ververst wordt.
• Waar je kindje de vorige weken alleen schok- en schrikbewegingen kon maken, ‘zwemt’ het nu vloeiend door de baarmoeder. Jij voelt daarvan echter nog niets.