Depressie: waarom zo'n lange lijdensweg?

dossier

Niet uitgenodigd worden voor een verjaardagsfeestje, afgewezen worden voor een sollicitatiegesprek, een relatiebreuk meemaken... Dit zijn allemaal ervaringen van sociale afwijzing die voor iedereen moeilijk zijn. Voor mensen met een depressie zijn deze ervaringen echter veel pijnlijker. Hoe kan dit lijden worden verklaard? Onderzoekers hebben een disfunctie in de hersenen van depressieve mensen geïdentificeerd: ze zijn niet in staat om de pijn te verlichten.

Lees ook: Switch naar een positieve mindset voor minder kans op angst en depressie

Wat gebeurt er in de hersenen bij een negatieve ervaring?

Getty_despressie_moe_bed_2023.jpg

© Getty Images

Bij een lichamelijk letsel activeren de hersenen ons natuurlijke pijnstillende systeem, waarbij endogene opioïden vrijkomen, zoals endorfine, enkefaline en dynorfine. Ze hebben een effect op opioïde receptoren in het centrale zenuwstelsel en helpen zo onze pijnperceptie te verminderen en te reguleren, en beïnvloeden onze stemming. Onderzoek heeft aangetoond dat het endogene opioïde systeem niet alleen wordt geactiveerd bij lichamelijke pijn, maar ook bij morele pijn, zoals bijvoorbeeld een ervaring van sociale afwijzing. Met andere woorden, de hersenen nemen sociale angst en isolatie op dezelfde manier waar en reageren er hetzelfde op als bij lichamelijke pijn: ze proberen het lijden te verlichten. En hoe meer opioïden je lichaam produceert, hoe meer veerkracht je hebt.

Bij depressieve mensen werkt het endogene opioïde systeem echter niet goed. Amerikaanse onderzoekers (Universiteit van Michigan) hebben de mechanismen onderzocht die in de hersenen aan het werk zijn wanneer men geconfronteerd wordt met een ervaring van sociale afwijzing. Het onderzoek toonde aan dat de hersenen bij niet-depressieve mensen een voldoende hoeveelheid natuurlijke opioïden produceren, wat helpt om de afwijzing te verteren. Bij depressieve mensen bleek de hoeveelheid vrijgekomen opioïden veel beperkter, waardoor de stress en de mentale pijn langer aanhouden. 

Lees ook: De werking en bijwerkingen van opiaten en opioïden

Wat betekent dat voor mensen met een depressie?

Bij depressieve mensen komen sociale stress en negatieve interacties veel harder binnen. Terwijl het voor niet-depressieve mensen gemakkelijker is om zich door tegenslagen heen te slaan en ervan te herstellen, hebben mensen die aan een depressie lijden meer last van de gevolgen.
De steun die de depressieve persoon krijgt, zou de afgifte van opioïden wel stimuleren, maar dit gunstige effect is slechts van zeer korte duur. Het stelt de persoon niet in staat om latere gecompliceerde situaties beter aan te kunnen.

Endogene opioïden zijn ook betrokken bij de plezierrespons: een gebrek aan endorfine betekent dat positieve gebeurtenissen niet zo intens kunnen worden beleefd. 

"Als we geneesmiddelen kunnen ontwikkelen die gericht zijn op het opioïde systeem, zou dat depressieve patiënten aanzienlijk kunnen helpen,” besluiten de onderzoekers. “Ze zouden zich beter kunnen voelen na een negatieve interactie, hun verdriet sneller kunnen overwinnen en langer kunnen bouwen op de steun die ze voelen bij een positieve interactie".

Lees ook: Omgaan met een depressie: wat kan je zelf doen?

Bronnen:
https://www.pnas.org
https://www.ncbi.nlm.nih.gov
https://www.ncbi.nlm.nih.gov

auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: november 2023

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram

[ X ]

Blijf op de hoogte!

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.



Nee, bedankt