Gerelateerde artikels
Tips voor lichttherapie bij winterdepressie
In dit artikel
Tips voor lichttherapie bij winterdepressie
dossier
Een winterdepressie, ook wel Seasonal Affective Disorder (SAD) genoemd, is een vorm van depressie die voorkomt in de herfst- en wintermaanden wanneer er minder daglicht is. Symptomen zijn onder andere vermoeidheid, somberheid, en verlies van energie.
Sinds de jaren 1980 is lichttherapie een belangrijk middel om een winterdepressie te behandelen. Het doel is om mensen met SAD bloot te stellen aan (fel) licht om het verminderde natuurlijke zonlicht in de donkere maanden te compenseren. Het felle licht beïnvloedt de biologische klok (circadiaans ritme) van het lichaam en onderdrukt de productie van melatonine, een hormoon dat ons slaperig maakt. Hierdoor voelt men zich alerter en energieker overdag.
Lees ook: Winterdepressie: oorzaken, symptomen en remedies
Buitenlucht en daglicht
De eenvoudigste vorm van lichttherapie is veel buiten zijn in het volle daglicht (elke dag bv. een uurtje gaan wandelen) en zo veel mogelijk tijd doorbrengen in een van nature goed verlichte ruimte (dus zo weinig mogelijk gordijnen, geen hoge bomen vlak bij het raam, enz.). Volgens een studie zou één uur in buitenlicht evenveel effect hebben als twee en half uur kunstlicht.
Lees ook: Waarom is een wandeling in de natuur zo goed voor je gezondheid?
Daglichtlamp
Een andere veelbelovende therapie is het kunstmatig nabootsen van het ochtendgloren met behulp van een daglichtlamp. Experimenten waarbij men tijdens de slaap het lichtvolume geleidelijk aan verhoogt zodat het een zomerochtend lijkt, blijken zeer effectief te zijn, zelfs bij vrij zwakke lichtbronnen (250 lux).
Lees ook: Zomerdepressie: wanneer licht, slaaptekort en warmte je parten spelen
Behandeling lichttherapie bij winterdepressie
Er zijn behandelingen ontwikkeld waarbij de patiënt gedurende enkele weken of maanden dagelijks een bepaalde tijd wordt blootgesteld aan een intens wit licht. Hoelang precies, hangt af van de ernst van de depressie. Bij een sessie lichttherapie neemt men plaats voor een speciale lichtbak met een lichtintensiteit die varieert van 2.500 tot 10.000 lux, afhankelijk van de ernst van de winterdepressie en de duur van de behandeling. Ter vergelijking: gewoon kunstlicht binnenshuis bereikt zelden meer dan 500 lux. De toestellen zijn voorzien van speciale UV-filters om eventuele beschadiging van de huid te voorkomen. Je moet wel de raadgevingen inzake behandelingsduur en afstand tussen ogen en toestel eerbiedigen. Men heeft ook toestellen ontwikkeld die rechtstreeks op het oog kunnen worden geplaatst als een soort lichtgevende bril. Bij dit type toestel worden lampen gebruikt van slechts 60 lux en kan ook de behandelingsduur sterk worden ingekort.
Lichtbak voor winterdepressie
© Getty Images
Over het algemeen moet de lichtbak een blootstelling aan 10.000 lux licht bieden en zo weinig mogelijk UV-licht produceren.
Waarop letten bij het kopen van een lichtbak?
Hier zijn enkele vragen waar je aan moet denken bij het kopen van een lichtbak voor seizoensgebonden affectieve stoornis:
- Is het toestal speciaal gemaakt om SAD te behandelen? Zo niet, dan helpt het misschien niet tegen je depressie. Sommige lichttherapielampen zijn ontworpen voor huidaandoeningen - niet voor SAD. Lampen die gebruikt worden voor huidaandoeningen produceren voornamelijk ultraviolet (UV) licht en kunnen bij verkeerd gebruik je ogen beschadigen.
- Hoe fel is het licht? Lichtbakken produceren verschillende lichtintensiteiten. Lichtere boxen zullen minder tijd per dag nodig hebben om hetzelfde effect te bereiken in vergelijking met minder felle boxen. Gewoonlijk is de aanbevolen lichtintensiteit 10.000 lux.
- Hoeveel UV-licht geeft het af? Lichtboxen voor SAD moeten ontworpen zijn om het meeste of alle UV-licht uit te filteren. Neem contact op met de fabrikant voor veiligheidsinformatie als je vragen hebt.
- Kan het oogbeschadiging veroorzaken? Sommige lichtbakken zijn ontworpen om de ogen te beschermen. Zorg ervoor dat de lichtbak het meeste of alle UV-licht wegfiltert om schade aan je ogen te voorkomen. Vraag je oogspecialist om advies bij het kiezen van een lichtbak als je oogproblemen hebt zoals glaucoom, staar of oogschade door diabetes.
Gebruik van de lichtbak
- Binnen het eerste uur na het ontwaken in de ochtend
- Voor ongeveer 20 tot 30 minuten
- Ongeveer 41 tot 61 centimeter van je gezicht, maar volg de instructies van de fabrikant over de afstand
- Met de ogen open, maar niet direct in het licht kijkend
Lees ook: Lichttherapie tegen psychische en huidaandoeningen
|
Belangrijk om weten is dat niet iedereen gebaat is bij lichttherapie. Vaak zijn er ook sessies psychotherapie (cognitieve gedragstherapie) of medicijnen nodig (antidepressiva) om de winterdepressie te behandelen. Ga niet op eigen houtje aan de slag als je je neerslachtig voelt. Consulteer sowieso eerst een arts. Lees ook: Vormen van psychotherapie: wat is cognitieve gedragstherapie? |
Bronnen:
https://www.nimh.nih.gov
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov
https://www.mayoclinic.org
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
