Hoe gezond zijn aardbeien?

dossier

De naam aardbei betekent: bes (bei is afgeleid van het Franse baie) die dicht bij de aarde groeit. Een elegantere naam voor deze blozende zomervrucht is ‘zomerkoninkje’. De aardbei is dan ook met stip het fruit dat met de zomermaanden (vooral juni, juli) wordt geassocieerd. Er zijn veel verschillende soorten aardbeien. Wat doen ze voor onze gezondheid?

Lees ook: Hoe gezond is een banaan?

Soorten aardbeien

Hoewel je dat op het eerste gezicht niet zou zeggen, is de aardbei of Fragaria verwant aan de roos of Rosaceae. En die Fragaria is een kroostrijk gezin: wereldwijd zijn er meer dan 20 soorten.

Het gros van de ‘gecultiveerde aardbeien’ zoals we ze kennen in hun huidige vorm, zijn veredelde kruisingen en hybrides van de allereerste tuinaardbeien of Fragaria ananassa. Die werden zo’n 250 jaar geleden in Bretagne ‘ontdekt’ door 2 wilde rassen te kruisen, het ene uit Noord-Amerika en het andere afkomstig uit Chili.
Ondertussen zijn er bij de geteelde species al een hele scala aan variëteiten, er zijn zelfs enkele klimmende rassen.

De aardbeien van Hoogstraten zijn bij ons een begrip. Jaarlijks wordt er meer dan 30 miljoen kilogram verhandeld met de Elsanta als koploper van de rassenlijst. Ook Wépion (tussen Namen en Dinant) staat bekend om zijn lekkere fraises en wordt de hoofdstad van de aardbei genoemd. Vooral de Darselect (vroege aardbei) en de Elsanta alweer zijn daar de toppers. In Wépion is er zelfs een aardbeienmuseum.

Lees ook: Eet je de schil van fruit beter op of bevat die te veel pesticiden?

Aardbeien zijn er in allerlei kleuren, smaken en structuren. Zoveel verschillende rassen die vaak klinkende namen krijgen. Wat dacht je van Karina, Korona, of Florence op je dessertbord? Of voel je meer voor Rumba, Polka en Lambada bij een bolletje roomijs? De bite gaat van zacht tot stevig. De smaak van zoetzuur tot zoet met een aantal buitenbeentjes zoals bv. de assietta die naar rijpe ananas smaakt, de Perle de Praagha die doet denken aan framboos en Nova Gento die smaakt zoals de bosaardbei.

Gezondheidsvoordelen

• Bij de fruitsoorten is de kiwi de kampioen als leverancier van vitamine C, maar de aardbei staat verdienstelijk op de tweede plaats. Ze is zeer rijk aan vitamine C (64 mg per 100 gram), een antioxidant dat ideaal is om de weerstand te versterken en dat een weldaad is voor huid en haar.
• Aardbeien zijn ideaal als gezonde snack omdat ze het hongergevoel wat afremmen. Ze bevatten vrij veel mangaan en zijn een goede bron van kalium, een mineraal dat de bloeddruk positief beïnvloedt, de vochtbalans in het lichaam regelt en nodig is voor de spiertrekkingen in ons lichaam.
• Ze leveren ook vitamine B11 of foliumzuur, nodig voor de aanmaak van witte en rode bloedlichaampjes en voor de ontwikkeling van de foetus. Zwangere vrouwen hebben vaak een tekort aan foliumzuur en mogen dus gerust een aardbeitje extra eten.
• Aardbeien zijn vezelrijk en caloriearm (ca. 30 à 35 kcal per 100 gram) en ze bevatten weinig koolhydraten (6,5 gram per 100 gram). Als surplus detoxen ze ook nog eens het lichaam en zijn ze heilzaam voor de hersenen, het hart en de bloedvaten. 
  
  

Lees ook: Hoe gezond is een watermeloen?

Aardbeien kweken

Lees ook: Welke soorten fruit en groente staan garant voor een slanke lijn?

Aardbeien kopen en bewaren

Verse aardbeien geuren heerlijk. Ze zijn stevig, glanzend en getooid met een frisgroene kroon. Na de pluk zijn ze nog een paar dagen houdbaar in de koelkast. Gepureerde aardbeien kan je perfect invriezen voor de wintermaanden.

Lees ook: Waarom voelt de schil van sommige appels vettig aan?

Aardbeien wassen en bereiden

Spoel de aardbeien onder fris koud water en verwijder pas daarna het kroontje. Anders gaan ze te veel water absorberen wat de smaak niet ten goede komt.


Het is geen geheim dat aardbeien heerlijk combineren met ijs en chocolade, maar wat dacht je van aardbei met komkommer of met erwt?

Volgens het foodpairing systeem, waar smaakcombinaties worden voorgesteld op basis van het aromaprofiel van de producten, matcht aardbei ook met o.a. kaas (blauwe, mozzarella, parmesan), balsamico, kaviaar, honing, geroosterde kip of spek, en rijst.
Maar ook in een salade geven ze een heerlijk frisse toets.

Lees ook: Aardbeien in pure chocolade met kokos en amandelen

Weetjes over aardbeien

• Vanuit botanisch standpunt is de aardbei eigenlijk geen echte vrucht. Ze wordt een ‘schijnvrucht’ genoemd omdat ook andere plantendelen dan het vrucht- en zaadbeginsel betrokken zijn bij de vorming ervan. Een aardbei is niets meer dan zijn eigen uitgegroeide, opgezwollen bloembodem die bedekt is met de zaadjes. De meeste soorten zijn zelfbestuivend, maar door kruisbestuiving met behulp van de bijen en de wind, hopen de kwekers steeds verder te optimaliseren. Het doel van die experimenten is niet alleen vruchten te telen die beter bestand zijn tegen ziektes of die rijpen in een maand buiten het hoogseizoen. Ook het uitbreiden van de diversiteit wordt beoogd.
• De aardbei is het symbool van de vruchtbaarheid, maar in katholieke kerken staat de afbeelding van de aardbei vaak symbool voor gerechtigheid en perfectie.
• De aardbei zou het libido verhogen. Daarom kregen pasgehuwden vroeger een soort aardbeiensoep geserveerd.
• Het appelzuur in de aardbei zou vlekken op de tanden verwijderen en het glazuur van de tanden witter maken.
• Sommige mensen, peuters vaak ook, hebben een intolerantie voor aardbeien of zijn er zelfs allergisch voor. Die allergische reactie wordt veroorzaakt door een eiwit dat zorgt voor de rode kleur van de aardbei. Witte aardbeien zijn dus wel veilig.

Lees ook: Gele tanden witter maken: helpt 'whitening' tandpasta?

Recept: Slaatje met ham, feta, aardbei en meloen