Omgaan met emoties: durven voelen

boeken-interviews

“In onze (westerse) samenleving heerst nog altijd de overtuiging dat het tonen van je emoties een teken van zwakte is. ‘Kop op’, ‘Droog je tranen’, ‘Niet huilen’, ‘Hou je taai’, ‘Stel je niet zo aan’. Het zijn uitspraken met de subtiele boodschap dat we onze emoties niet zouden moeten toelaten, laat staan tonen.” Maar dat wreekt zich, zo vertelt psychologe Marissa van der Sluis in haar boek Echte Connectie.

Lees ook: Wat is emotionele intelligentie?

Lees ook: Wat is relationele intelligentie en hoe kan je eraan werken?

Marissa: Verstand op nul en zo vlug mogelijk weer door? Dat werkt tamelijk goed, op de korte termijn. Maar op den duur wordt je leven er juist zwaarder door. Het zorgt ervoor dat je niet bezig bent met leven, maar met ‘overleven’. Pijnlijke emoties en gedachten wegduwen is te vergelijken met het krampachtig onder water proberen te houden van een strandbal. Het is vermoeiend en niet vol te houden. Wanneer je langdurig probeert je pijn, of delen van jezelf te onderdrukken, kun je daar later last van krijgen. Uit onderzoek blijkt dat het chronisch weghouden van emoties gerelateerd wordt aan een verhoogd risico op depressie. Mensen die in hun dagelijks leven veel gevoelens onderdrukken ervaren een discrepantie tussen hun ‘echte’ zelf en het zelf dat ze tonen aan de buitenwereld. Ze voelen daardoor júíst meer negatieve emoties, krijgen minder sociale steun en kunnen minder goed met hun problemen omgaan. Doordat ze zich in zekere zin voortdurend bewust zijn van hun ‘inauthenticiteit’, hun onechtheid, hebben ze over het algemeen een negatiever zelfbeeld dan mensen die hun emoties kunnen toelaten en reguleren.

Uit onderzoek blijkt dat mensen die hun emoties wél kunnen verwelkomen en doorleven, een positiever zelfbeeld hebben. Ze kunnen beter omgaan met tegenslagen en hebben gezondere relaties.

Maar hoe kun je meer in contact leren staan met alles wat je voelt? Hoe kun je je emoties bewuster ervaren?

Lees ook: Rouwexpert Manu Keirse: ‘Je moet verlies niet verwérken, maar eerder overleven.’

Miniwegwijzer voor het doorleven van emoties

Richt je op je lichaam. Probeer je aandacht allereerst te richten op wat je voelt in je lijf. Bijvoorbeeld: ‘ik voel een hitte in mijn borst’, ‘er zit een knoop in mijn maag’ of ‘het is alsof mijn keel wordt dichtgeknepen’.
Benoem de emotie. Probeer het gevoel een woord te geven, om zo meer ruimte te creëren tussen jou en je emotie. Het hoeft geen bestaand gevoelswoord te zijn; het mag ook het eerste woord zijn dat in je opkomt. Het gaat erom dat je je oriënteert op wat je ervaart in je lijf.
Adem ernaartoe. Haal drie keer diep adem en probeer met elke uitademing ruimte te maken voor je emotie. Probeer als het ware lucht naar het gevoel toe te ademen, op een langzame, kalme manier.
Pauzeer en accepteer. In plaats van je te verzetten tegen de emotie of er onmiddellijk op te reageren creëer je bereidheid en acceptatie door tegen jezelf te zeggen: ‘Ik ben overstuur dit moment, en dat is oké.’ Je kunt – als je wil – een hand op je hart leggen om daarmee jezelf én de emotie te omarmen.
Beweeg. Het bewegen van je lichaam helpt om de energie los te laten die gepaard gaat met de vecht-, vlucht- of bevriesreactie van de emotie. Wandelen is hiervoor een geschikte activiteit, maar ook springen, een tiental squats, het schudden van je hele lichaam.
Kies. Haal kracht uit je emotie door zelf te bepalen hoe je erop reageert. Bij de emotie boosheid kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om niét te reageren door je even terug te trekken. Of je kiest juist voor een actieve reactie, door je grens duidelijk aan te geven. Hiermee zet je jezelf aan het roer van het schip, en niet je emotie.
Oefen. Herhaal deze stappen wanneer je een emotie voelt die je ofwel liever wil wegdrukken, óf waar je te snel op wilt reageren. De kans is groot dat als je deze stappen vaker herhaalt, langzaam beter wordt in het toelaten en reguleren van je emoties.

Lees ook: Wat is veerkracht en hoe kan je veerkrachtig worden?