Gerelateerde artikels
Wat zijn de symptomen van een paniekaanval en wat kan je doen?
In dit artikel
Wat zijn de symptomen van een paniekaanval en wat kan je doen?
dossier
Bij een paniekaanval ervaar je plots een intense angst die ernstige lichamelijke reacties geeft zonder dat er echt gevaar of een duidelijke oorzaak is. Desondanks kunnen ze heel ingrijpend zijn: sommige mensen hebben het gevoel dat ze de controle verliezen, een hartaanval krijgen of zelfs doodgaan. Paniekaanvallen zijn niet levensbedreigend, maar kunnen de kwaliteit van je leven aanzienlijk beïnvloeden. Een behandeling kan wel zeer effectief zijn.
Lees ook: Hoe help je iemand met een paniekaanval?
Verschil tussen paniekaanval en paniekstoornis
Veel mensen hebben maar één of twee paniekaanvallen in hun leven. Bij hen lost het probleem zichzelf op als de stressvolle situatie voorbij is. Maar bij sommigen keren de aanvallen steeds terug op onverwachte momenten. Het gevolg is dat ze voortdurend angst voelen voor een nieuwe aanval en bepaalde situaties of omgevingen zullen vermijden om ook het risico op een aanval te verminderen. In dat geval is er sprake van een paniekstoornis.
Lees ook: Welke soorten persoonlijkheidsstoornissen bestaan er en wat zijn de symptomen?
Mogelijke oorzaken van paniekaanval
Waarom sommige mensen vatbaarder zijn voor paniekaanvallen, is niet precies duidelijk, maar waarschijnlijk zijn er bepaalde factoren van invloed:
- Erfelijkheid: bepaalde mensen zijn genetisch gevoeliger voor angststoornissen. Wanneer er dan plots een grote verandering is in iemands leven, zoals een echtscheiding of nieuwe baan, is de kans op paniekaanvallen groter.
- Bepaalde stoffen (neurotransmitters) in het bloed en in het zenuwstelsel.
- Opvoeding en ervaringen uit het verleden. De manier waarop iemand met angst omgaat, is voor een deel aangeleerd.
- Mensen met een verslavingsprobleem zijn gevoeliger voor angstaanvallen.
- Wie een trauma heeft meegemaakt (PTSS), heeft ook meer kans op een angststoornis.
Lees ook: Waarom we net níet in een zakje moeten ademen als we hyperventileren
Symptomen van een paniekaanval
Paniekaanvallen beginnen meestal plots, zonder waarschuwing. Ze kunnen op elk moment toeslaan, wanneer je bijvoorbeeld autorijdt, in de winkel bent of een meeting hebt. De frequentie en aard van de aanvallen kunnen sterk variëren. Mogelijke symptomen zijn:
- Angst voor controleverlies of de dood
- Hartkloppingen
- Zweten
- Koude rillingen, beven
- Kortademigheid of benauwdheid in de keel
- Opvliegers
- Misselijkheid, buikkrampen
- Pijn op de borst
- Hoofdpijn
- Duizeligheid, licht gevoel in het hoofd of flauwte
- Gevoelloosheid of tintelingen
- Gevoel van onwerkelijkheid of onthechting
Na een paniekaanval voelen mensen zich vaak uitgeput.
Lees ook: Hartinfarct: herken de signalen
Paniekaanvallen onder controle krijgen
- Wie gevoelig is voor paniekaanvallen, heeft veel baat bij routine in zijn leven: op hetzelfde tijdstip gaan slapen en opstaan, drie keer per dag op vaste tijdstippen eten, naar het werk gaan (voor afleiding en structuur).
- Regelmatige lichaamsbeweging helpt te beschermen tegen angst. Beweeg daarom dagelijks minimaal een half uur.
- Probeer zoveel mogelijk te ontspannen. Leer eventueel ademhalingsoefeningen en ontspanningstechnieken aan.
- Onderhoud sociaal contact met familie en vrienden, en sluit je eventueel aan bij een steungroep.
- Soms is professionele hulp nodig in de vorm van psychotherapie en/of medicatie.
Lees ook: Therapie voor verwerking van trauma: hoe werkt EMDR?
Bronnen:
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
