Borstvoeding: Heeft een (geplande) keizersnede effect op je melkproductie?

dossier Een keizersnede, of die nu gepland is of niet, heeft in principe geen invloed op je melkproductie. Sommige vrouwen kunnen na een keizersnede zonder problemen borstvoeding geven, terwijl andere vrouwen die een vaginale bevalling hebben gehad, een mindere borstvoedingsstart kennen. Dat gezegd zijnde, zijn er wel enkele zaken die de borstvoeding kunnen bemoeilijken. Een woordje uitleg.

Lees ook: Borstvoeding: Proberen via 6-6-6-6 schema

Borstvoeding geven na een (geplande) keizersnede: mogelijke moeilijkheden

Baby is KO

Als de keizersnede onder volledige narcose wordt uitgevoerd - wat relatief zeldzaam is, zeker bij geplande keizersnedes - zal de baby meer blootgesteld worden aan het narcosemiddel en kan hij de eerste uren na de bevalling slaperig zijn. Een epidurale verdoving kan je baby ook een beetje 'stoned' maken, maar dit kan evengoed gebeuren bij een vaginale bevalling.

Scheiding van moeder en kind

Studies tonen aan dat hoe vroeger de eerste voeding komt, hoe meer slaagkans de borstvoeding heeft. Na een keizersnede worden mama en baby echter vaak even van elkaar gescheiden, en gaat het kindje bij de papa of co-ouder voor huid-op-huidcontact (skin to skin) terwijl mama wordt opgelapt. Gelukkig hebben veel ziekenhuizen intussen hun beleid aangepast, zodat mama en kindje bij elkaar kunnen blijven, wat de melkproductie ten goede komt. Bij het ziekenhuisbezoek voor de bevalling kan je je daaromtrent informeren.

Postpartum

De nasleep van een keizersnede verschilt uiteraard van die van een vaginale bevalling. Een keizersnede is een invasieve chirurgische ingreep, waarvan je lichaam duidelijk moet herstellen. Zo kan het bijvoorbeeld moeilijk zijn om (al liggend) een handige borstvoedingspositie te vinden, en aangezien je nog even aan je bed gekluisterd bent, heb je ook telkens hulp nodig om het kindje bij jou te kunnen nemen. Anderzijds is dat geen slecht ding, want als de vroedvrouw er dan toch is, kan ze meteen checken of je de juiste aanhaptechniek hanteert. In ziekenhuizen die het label Baby Friendly dragen, wordt nauw contact tussen mama en kindje trouwens zoveel mogelijk aangemoedigd, bijvoorbeeld aan de hand van een co-sleeper.

Lees ook: Kan je jouw borsten voorbereiden op borstvoeding?

Borstvoeding na een geplande keizersnede versus een spoedkeizersnede

Bij een spoedkeizersnede, die plaatsvindt na enkele uren arbeid, hebben de weeën van de baarmoeder reeds oxytocine geproduceerd, een van de hormonen die verantwoordelijk zijn voor de lactatie. Wanneer een keizersnede wordt gepland, is de bevalling meestal nog niet gestart en kan de productie van oxytocine - en dus ook de productie van melk - enigszins worden vertraagd. Twee tot vier dagen na de geplande keizersnede pas een eerste echte druppel produceren, is geen uitzondering. Dat kan voor de mama mentaal en/of fysiek best wel zwaar zijn, maar weet dat ook in zo’n geval de borstvoedingsperiode nog heel succesvol kan zijn. De melkproductie wordt namelijk vooral op gang getrokken door het zuigmechanisme. Veel aanleggen is dus de boodschap.

Lees ook: De voordelen van een gentle sectio of natuurlijke keizersnede

Enkele tips voor succesvolle borstvoeding na een keizersnede

• Informeer naar het beleid van het ziekenhuis waar je in geval van een keizersnede zal bevallen: is huid-op-huidcontact en een vroege eerste voeding mogelijk? Worden mama en kindje gescheiden (en zo ja, hoe lang)? Is er een cosleeper in de kamer aanwezig? Kan je partner blijven slapen in de kamper? Is je partner aanwezig in de operatiekamer? Draagt het ziekenhuis het Baby Friendly label?
• Leg je baby zo snel mogelijk na de geboorte aan de borst, en ga voor maximaal huid-op-huidcontact, ook al ben jij pas een paar uur na de bevalling aan de beurt. Zet jezelf niet te veel onder druk, maar wees geduldig. Borstvoeding kan zelfs werken bij een premature baby, dus weken of maanden na de geboorte.
• Zoek de juiste borstvoedingshouding: liggend, zittend met een borstvoedingskussen, de zogenaamde rugbyhouding... Het is van cruciaal belang dat je vanaf de eerste uren op de kraamafdeling bijzonder goed wordt begeleid en ondersteund, want een foute aanlegtechniek of drinktechniek kan wondjes veroorzaken aan de tepel. Weet ook dat er hulpmiddelen zijn om eventuele pijn te verzachten: naast tepelzalf bestaan er bijvoorbeeld ook borstvoedingsschelpen en tepelhoedjes.
• De eerste druppeltjes moedermelk, het colostrum, is écht vloeibaar goud. Vroedvrouwen zullen alles doen om je kindje het geeloranje goedje te laten drinken. Heb je na lang werken enkele druppeltjes kunnen opvangen in een afkolftoestel? Dan kunnen ze het eventueel via een kleine lepel of via een klein spuitje in het mondje van je kindje brengen.
  
  

Lees ook: Waarom is colostrum ‘vloeibaar goud’?