Een buikgevoel voor depressie

Een grootschalige studie van VIB-KULeuven naar het verband tussen onze darmbacteriën en onze mentale gezondheid heeft specifieke bacteriën gevonden die aan depressie kunnen gelinkt worden. Dit onderzoek levert bewijs dat de verschillende bacteriën in onze ingewanden stoffen kunnen produceren die mogelijk onze mentale gezondheid beïnvloeden.

De studie onderzocht het verband tussen bacteriën aanwezig in stoelgang en diagnoses van depressie in een groep van meer dan duizend mensen in het Vlaams Darmflora project. De onderzoekers konden in hun darmflora specifieke groepen van bacteriën aanduiden die iets te maken hebben met de mentale gezondheid en ontdekten dat twee daarvan – Coprococcus en Dialister – niet te vinden zijn bij mensen met een depressie. Deze resultaten werden nadien bevestigd in een onafhankelijke groep deelnemers aan het Nederlandse Lifelines project, en in een groep depressie-patiënten in het Universitair Ziekenhuis in Leuven. Tot nu toe was de link tussen buik en brein vooral onderzocht bij proefdieren. 

In eerder werk konden Prof. Raes en zijn team al gemeenschappen van darmbacteriën (gekend als darmtypes) identificeren die meer lijken voor te komen in patiënten met de ziekte van Crohn. In de huidig studie vonden ze verrassend een gelijkaardig darmtype geassocieerd met depressie en mentale levenskwaliteit.

Prof. Raes: ‘Deze bevinding levert meer bewijs dat het Bacteroides2 darmtype dat we eerder identificeerden negatieve effecten kan hebben. Het lijkt erop dat de microbe-gemeenschappen die gelinkt kunnen worden aan ontsteking van de ingewanden en een mindere mentale gezondheid bepaalde karakteristieken delen.’

De onderzoekers creeërden ook een computertechniek die hen toelaat om bacteriën te identificeren die kunnen interageren met het menselijk zenuwstelsel. Op basis van een genoomanalyse van meer dan 500 darmbacteriën, stelden ze een catalogus samen van bacteriën die stoffen produceren die ons brein en zenuwstelsel kunnen beïnvloeden. Sommige van die bacteriën bleken een heleboel van die stoffen aan te maken. Die technieken kunnen niet enkel gebruikt worden om bacteriën te identificeren die belang kunnen hebben in onze mentale gezondheid, maar ook om het mechanisme hierachter te ontwarren. Zo vonden ze bijvoorbeeld dat het vermogen van micro-organismen om DOPAC – een stof gelieerd aan dopamine, belangrijk in het beloningssysteem in ons brein – geassocieerd is met een betere mentale levenskwaliteit.

De resultaten van deze bio-informatica analyses moeten nog bevestigd worden in experimenten, maar helpen nu al met het sturen en versnellen van toekomstig onderzoek naar de links tussen ons microbioom en ons brein.