Mindfulness-based cognitieve therapie voorkomt depressies

nieuws Onderzoekers van de Universitaire Dienst Psychiatrie van het Universitair Ziekenhuis Gent hebben opvallende vaststellingen gedaan bij een wetenschappelijke studie naar de effecten van
mindfulness-based cognitieve therapie (MBCT) in Vlaanderen. Het onderzoek toont aan dat MBCT bij niet-acuut depressieve personen die minstens drie depressieve episodes achter de rug hebben, een doeltreffende interventie is voor de preventie van herval. MBCT draagt bij tot het aanleren van vaardigheden waardoor mensen beter omgaan met dreigende crisissituaties. Het is een aanvulling op medicamenteuze en/of psychotherapie.
Voor deze studie werden 106 deelnemers, die in het verleden minimaal drie depressieve episodes doormaakten en niet-acuut depressief waren bij de start van het onderzoek, willekeurig verdeeld over twee groepen: een “controlegroep” die haar gewoonlijke behandeling volgde en een “experimentele groep” die naast de gewoonlijke behandeling ook MBCT volgde. De studiedeelnemers in beide groepen werden een
jaar lang gevolgd.

Waar in de controlegroep bijna 70% in de loop van het
jaar minstens één nieuwe depressieve episode meemaakte, was dat slechts het geval bij 30% van de mensen die MBCT volgden. Het herval in depressie kwam ook sneller bij mensen die geen MBCT volgden. De Gentse onderzoekers stelden bovendien vast dat MBCT op korte en langere termijn een gunstig effect heeft op meerdere kenmerken die een rol spelen in de kwetsbaarheid voor depressie en de risicofactoren voor suïcidaal gedrag.
Cognitieve therapie is een vorm van psychotherapie die zich richt op de invloed van gedachten op de stemming en
bijvoorbeeld tracht automatische negatieve gedachten te doorbreken. Het MBCT-programma bestaat uit acht sessies waarbij inzichtmeditatie, cognitieve exploratie en gedragsinterventies een centrale rol spelen. Door de mindfulness-oefeningen leren deelnemers de gewaarwording van de zogenaamde ‘automatische piloot’: veel van wat we denken en doen gebeurt immers automatisch en vrij onbewust. De aandachtsoefeningen tijdens de training leiden tot een verhoogde herkenning van (negatieve) gedachten, gevoelens en lichamelijke gewaarwordingen alsook tot het aannemen van een andere houding tegenover deze processen. Zo wordt er meer ruimte gecreëerd voor de ervaringen in het hier-en-nu, in tegenstelling tot bijvoorbeeld piekeren. Aan de MBCT-sessies zijn dagelijkse huiswerkopdrachten gekoppeld, zoals het inoefenen van aandachtsgerichte oefeningen met behulp van instructieve cd’s. Deelnemers verwerven vaardigheden en inzichten die kunnen toegepast worden in het dagelijkse leven.