Mag u autorijden als u epilepsie hebt?

nieuws Autorijden kan voor mensen met epilepsie gevaarlijk zijn. Daarom mogen epilepsie-patiënten geen auto besturen, tenzij ze een rijgeschiktheidsattest hebben.
Indien u een ongeval veroorzaakt als gevolg van een eerste epilepsie-aanval en u niet wist dat u een verhoogd risico had op aanvallen, bent u niet strafbaar. Wel bent u mogelijk aansprakelijk voor het ongeval.

Wat moet u doen na een epileptische aanval?
Vanaf het moment dat u een epileptische aanval gehad heeft mag u geen motorvoertuig meer besturen tot er een medische keuring geweest is. Als de arts besluit dat u niet meer mag rijden, moet u uw rijbewijs medisch laten schorsen binnen de vier werkdagen na de diagnose.
De neuroloog zal u een zogenaamd “formulier VII” geven, waarop staat dat u niet mag rijden. Uw dokter kan u vragen om een attest te ondertekenen waarin staat dat u weet dat u uw rijbewijs moet laten schorsen om medische redenen.
• Indien u uw rijbewijs niet inlevert, dan wordt dit definitief beschouwd als een onwettig rijbewijs, ongeacht of u de periode van rijongeschiktheid respecteert of niet.
• Indien u betrokken raakt bij een ongeval met dit rijbewijs, bent u formeel niet verzekerd. De verzekering kan dan weigeren de kosten te betalen.

Hoe kunt u het rijbewijs medisch laten schorsen?
U kunt uw rijbewijs vrijwillig inleveren door het tekenen van een verklaring op eer of medisch laten schorsen aan de hand van een attest van de neuroloog bij de Dienst Bevolking van uw gemeente. U kunt het best vermelden dat het een tijdelijke schorsing van het
Rijbewijs betreft. De ambtenaar van de gemeente zal het ingeleverde rijbewijs in bewaring nemen.

Minimale duur rijongeschiktheid
De duur van de rijongeschiktheid is afhankelijk van de groep, het soort epileptische aanval en het aanvullend onderzoek van de neuroloog. De uiteindelijke beslissing over de rijvaardigheid én de duur van die rijvaardigheid ligt bij de bevoegde arts. Indien er naast epilepsie ook een voor het rijden relevante neurologische uitval bestaat (in de wet genoemd: “verminderde functionele vaardigheid”), dan beslist de arts van het CARA over de rijvaardigheid en moet u dus daar gekeurd worden.
Bij de beslissing over de rijgeschiktheid bij epilepsie wordt een opsplitsing gemaakt in 2 keuringsgroepen (Groep 1 en Groep 2), die aan verschillende medische voorwaarden moeten voldoen. Voor Groep 2 zijn die medische voorwaarden strikter.

Rijbewijs Groep 1
Groep 1 betreft personenauto’s en motors van categorieën A3, A, B en B+E.
Indien u gebruik maakt van één van deze voertuigen in het kader van één van de volgende werksituaties valt u onder Groep 2: bezoldigd vervoer van personen over de weg met autobussen en met autocar, de taxidiensten, verhuurdiensten van wagens met chauffeur, vervoer van personen met ambulance, het bezoldigd leerlingenvervoer en de instructeurs in een rijschool.

In onderstaande tabel kunt u lezen wanneer u ten vroegste terug rijgeschikt kunt verklaard worden.

(*)Bestaande Epilepsie: Een persoon heeft epilepsie indien hij binnen een periode van 5 jaar 2 of meerdere niet uitgelokte epileptische aanvallen heeft gehad. Na 5 jaar aanvalsvrijheid kan een nieuwe aanval beschouwd worden als een eerste aanval.

Rijbewijs Groep 2
Groep 2 betreft vrachtwagens, bussen en vervoer in opdracht van een werkgever van categorieën C, C+E, D en categorie D+E.
Uitspraak over de rijgeschiktheid van Groep 2 moet gebeuren door een zogenaamde “keurende arts”, dit is meestal de bedrijfsarts, maar het kan ook gedaan worden door een aantal andere organisaties. Een advies van de neuroloog is verplicht bij Groep 2.
Net zoals bij Groep 1 beslist de arts van Cara indien er naast epilepsie ook voor het rijden een relevante neurologische uitval bestaat.

(*) Bestaande Epilepsie: Een persoon heeft epilepsie indien hij binnen een periode van 5 jaar 2 of meerdere niet uitgelokte epileptische aanvallen heeft gehad. Na 5 jaar aanvalsvrijheid kan een nieuwe aanval beschouwd worden als een eerste aanval.

Wanneer bent u opnieuw rijgeschikt?
Indien uw neuroloog beslist dat u opnieuw voldoet aan de medische criteria, schrijft hij een rijgeschiktheidsattest “formulier VII” met de duur van de rijgeschiktheid en ook de eventuele beperkingen. Beperkingen zijn bijvoorbeeld enkel overdag rijden, vanaf 1 uur na zonsopgang, binnen een bepaalde afstand, met een beperkte snelheid, niet op de autosnelweg, zonder passagiers,....
Met dit formulier kunt u een nieuw tijdelijk rijbewijs halen bij de gemeente. Dit rijbewijs is de eerste keer één jaar geldig en daarna krijgt u een rijgeschiktheidsattest van bepaalde duur.
Indien u rijdt met een tijdelijk rijbewijs en u hebt rekening gehouden met eventuele beperkingen op uw rijbewijs, bent u wettelijk in orde en verzekerd.

Geldigheidsduur van uw tijdelijk rijbewijs
De geldigheidsduur van uw rijbewijs is afhankelijk van de groep waartoe u behoort.

Groep 1
De geldigheidsduur wordt bij een eerste afgifte toegekend voor 1 jaar; daarna voor een periode van maximaal 5 jaar na de laatste aanval. Daarna kan de rijgeschiktheid onbeperkt toegekend worden.
Bij invallen zonder invloed op het bewustzijn of de rijvaardigheid, of aanvallen die alleen tijdens de slaap voorkomen: eerst vier maal 1 jaar, daarna onbeperkte duur.
De geldigheidsuur is maximum 3 jaar in het geval van verslaving.
De voorwaarden voor het afleveren van een rijgeschiktheidsattest of het verlengen van de geldigheidsduur zijn:
• geen aanvallen meer,
• regelmatig geneeskundig toezicht,
• stabilisatie gebleken bij uitgebreid neurologisch nazicht,
• aanvrager heeft voldoende inzicht in de ziekte,
• hij/zij is therapietrouw en volgt nauwgezet de voorgeschreven medicamenteuze anti-epileptische behandeling.
Een gunstig verslag van de neuroloog is vereist.

Groep 2
De geldigheidsduur is voor de eerste afgifte beperkt tot 1 jaar en is in
de eerste 5 jaar eropvolgend enkel verlengbaar voor maximum 1 jaar.
Na 6 jaar aanvalsvrij zijn kan de geldigheidsduur telkens verlengd worden voor 5 jaar (of telkens voor 3 jaar als de bestuurder méér dan 50 jaar is).
De geldigheidsuur is maximum 3 jaar in het geval van verslaving.
De voorwaarden voor het afleveren van een rijgeschiktheidsattest of voor de verlenging van de geldigheidsduur zijn:
• aanvalsvrijheid zonder anti-epileptische medicatie,
• regelmatig geneeskundig toezicht,
• voldoende inzicht in de aandoening,
• geen epileptogene hersenaandoening,
• geen epileptiforme afwijkingen op het EEG,
• gunstig verslag van de neuroloog,
• het risico op een nieuwe aanval of bewustzijnsverlies of –daling tijdens het rijden kleiner is dan 2% per jaar.

Wat is het risico op een ongeval als u terug rijgeschikt bent?
De regels voor Groep 1 zijn gebaseerd op de aanname dat uw risico op een ongeval 2 tot 3 maal zo groot is als voor een gemiddelde bestuurder. Dit komt overeen met het risico dat iemand van 70 – 75 jaar loopt bij het autorijden of met de 0,5 promile-grens alcohol.
Er zijn enkele maatregelen die u kunt nemen om het risico op een ongeval met lichamelijke schade te verminderen:
• geen passagiers meenemen
• de tijd achter het stuur beperken
• geen alcohol, minder snel rijden, de gordel altijd dragen, de wegcode respecteren, …

Mag u rijden met de fiets en met een brommer (klasse A) als u epilepsie hebt?
De wet stelt geen beperkingen, maar u moet er zich van bewust zijn dat er een verhoogd risico is op een ongeval indien u epilepsie heeft. Het meeste risico geeft fietsen langs het water; tijdens een relatief lichte aanval zou men gemakkelijk kunnen verdrinken. Mensen met veel aanvallen kunnen beter geen lange fietstochten maken zonder begeleiding.
Bespreek dit alleszins met uw arts en breng best uw (familiale) verzekering op de hoogte.