Het leven na een coma: steun voor nieuwe behandelingen

Goed nieuws voor (voormalige) comapatiënten en hun familie: neuroloog Steven Laureys van de Luikse Coma Science Group heeft de Prijs Generet voor Zeldzame Ziekten gekregen, goed voor een bedrag van 1 miljoen euro. De middelen zullen onder meer worden gebruikt voor verder onderzoek naar nieuwe behandelingen voor mensen die met een gewijzigde bewustzijnstoestand uit coma ontwaken.

Ieder jaar worden er in België een honderdtal mensen wakker na in een coma gelegen te hebben, maar met slechts een minimaal bewustzijn. Ongeveer 50 mensen per jaar komen uit een coma in de zogenaamde niet-responsieve waaktoestand, waarbij ze niet bewust zijn en enkel reflexmatig bewegen. Volgens Laureys vormen ze een vaak vergeten groep.

Een coma duurt normaal niet langer dan enkele weken en meer dan de helft van de comapatiënten ontwaakt binnen enkele dagen. Zo’n 18% van de mensen in coma komt niet meer bij bewustzijn en overlijdt. In het algemeen kan je stellen dat hoe langer een coma duurt, hoe groter de kans is op blijvende gevolgen.

Vaak hebben postcomapatiënten door hersenschade onder andere  last van coördinatiestoornissen bij het bewegen, spierspasmen, taal- en spraakstoornissen, problemen met nadenken en concentratie, gedragsveranderingen en vermoeidheid.

Vroege revalidatie zorgt voor sneller herstel en begint daarom al op intensieve zorg, waar het revalidatieteam probeert de spierkracht te behouden en gewrichten soepel te houden. Daarna bekijken verschillende specialisten wat de patiënt aankan. In een gespecialiseerd revalidatiecentrum kan een patiënt aan zijn herstel werken met de hulp van o.a. kinesitherapeuten, ergotherapeuten en logopedisten. 

Of dat herstel gedeeltelijk of volledig is, hangt af van de schade die is aangericht in de hersenen. Het geval van voormalig topwielrenner Stig Broeckx, die na een zware val meer dan vijf maanden in coma lag, is een voorbeeld van hoe groot het herstel kan zijn ondanks slechte vooruitzichten. “We willen mensen geen valse hoop geven, maar al te vaak zien we nu net onterechte wanhoop,” stelt Laureys, die Broeckx behandelde.

Laureys’ team behaalde de laatste jaren hoopvolle resultaten bij het testen van elektrische stimulatie van de hersenen bij mensen in een staat van minimaal bewustzijn. Bij de innovatieve behandelmethode ‘transcranial Direct Current Stimulation (tDCS)’ krijgt de patiënt twee elektroden op het hoofd, waarmee een zeer zwakke elektrische stroom door de hersenschors wordt gezonden. 

Met de recent verkregen middelen, wil de Luikse onderzoeksgroep onder meer verder onderzoek doen naar de effecten van een behandeling met het medicijn apomorfine. De wetenschappers willen te weten komen bij welke patiënten deze stof, die onderhuids wordt ingespoten in het lichaam, chemische processen in het brein kan stimuleren.