Gerelateerde artikels
Week van het Hartritme (29 mei-2 juni 2017): Hoe herkent u een hartstilstand en wat kunt u eraan doen?
nieuws Naar schatting worden er in België dagelijks zo’n 30 mensen buiten het ziekenhuis getroffen door een hartstilstand of plotse dood. Zonder snelle hulp overleeft slechts zo’n 5 à 10 procent ervan. Jaarlijks sterven er in ons land bijgevolg tussen de 10.000 en de 15.000 personen aan een plotse dood.
Wat is een hartstilstand?
Hartstilstand of plotse dood is meestal het gevolg van hartritmestoornissen waarbij de pompfunctie van het hart – bloed doorheen het lichaam circuleren – stopt. Hierdoor krijgen de spieren en organen geen zuurstof meer, wat ernstige gevolgen kan hebben en zelfs tot de dood leidt indien geen onmiddellijke hulp geboden wordt om het hart herop te starten. De term kan verwarrend zijn, aangezien het hart niet altijd effectief stopt met slaan, maar soms juist zeer snel en chaotisch trilt of fibrilleert. Het hart zelf stopt dus niet altijd met kloppen, maar de hartfunctie – bloed rondpompen – stopt wel. Hierdoor krijgen de hersenen en andere organen geen levensnoodzakelijke zuurstof meer.
De nawerkingen van een hartstilstand zijn afhankelijk van hoe snel een slachtoffer hulp krijgt. Bij elke minuut die voorbijgaat zonder hartmassage of externe schok om het hart terug op te starten, daalt de overlevingskans met 10 procent en wanneer het slachtoffer geen hulp krijgt binnen de eerste 4 tot 6 minuten na de hartstilstand, is de kans op overlijden 90 à 95 procent. In geval van overleving kunnen de gevolgen zeer veelzijdig zijn, gaande van volledig herstel tot een zware blijvende handicap.
Ook wanneer bijtijds hulp geboden wordt, kan er schade optreden aan de hersenen of andere organen, veroorzaakt door het zuurstofgebrek. Na 4 tot 6 minuten beginnen de hersencellen al onherstelbaar beschadigd te geraken en daarna lopen ook andere organen schade op. Soms is deze van blijvende aard, in andere gevallen is volledige genezing mogelijk.
Wanneer u eenmaal een hartstilstand gehad heeft, loopt u een hoger risico om nog een mee te maken. Daarom is het belangrijk om uw huisarts of cardioloog regelmatig raad te plegen, zij zullen indien nodig de best mogelijke behandeling voorschrijven voor uw specifiek geval.
Het verschil tussen hartstilstand, hartaanval en hartfalen
Hoewel de termen hartstilstand, hartaanval en hartfalen vaak door elkaar gebruikt worden, zijn ze geen synoniemen. Een hartstilstand is het gevolg van een hartritmestoornis waarbij de pompfunctie van het hart – bloed doorheen het lichaam circuleren – stopt.
Bij een hartaanval of hartinfarct blokkeert een bloedklonter plots een kransslagader. Een deel van de hartspier krijgt dan geen bloed en dus ook geen zuurstof meer, waardoor het beschadigd wordt. Een hartaanval is de meest voorkomende oorzaak van hartstilstand.
Het hart van patiënten die lijden aan hartfalen, pompt minder krachtig dan gewoonlijk. De ejectiefractie – de verhouding van bloed dat uit het hart gepompt wordt per slag – is bij een gezond hart meer dan 50 procent. Als de pompfunctie zakt en dit percentage onder de 35 procent daalt, loopt die persoon een verhoogd risico op hartstilstand.
Wie loopt risico op een hartstilstand?
Een hartstilstand kan iedereen overkomen, ongeacht de leeftijd. Ondanks dat hartstilstand iedereen kan treffen, zijn er bepaalde risicofactoren die de kans erop verhogen.
- De aandoening treft voornamelijk oudere mensen, maar ook jongeren kunnen er het slachtoffer van worden.
- De belangrijkste risicofactor voor een hartstilstand is een hartaanval. Het grootste deel van de hartstilstanden wordt er namelijk door veroorzaakt.
- Hartfalen.
- Familiale voorgeschiedenis van hartstilstand.
- Sommige aangeboren hartaandoeningen.
- Risicofactoren voor een hartaanval:
o Roken
o Diabetes
o Overgewicht
o Gebrek aan lichaamsbeweging
o Hoge bloeddruk
o Hoge cholesterolspiegel.
Raadpleeg uw huisarts of cardioloog als u tot een van deze groepen behoort.
Wat voelt u bij een hartstilstand?
Een hartstilstand geeft vaak geen symptomen of waarschuwingssignalen. Het is dus moeilijk te voorspellen, noch er zich op voor te bereiden. Ongeveer de helft van de hartstilstanden doen zich voor bij ‘gezonde’ personen die lijden aan een niet gekende vernauwing van de kransslagaders.
Toch zijn er bepaalde waarschuwingssignalen waar u best rekening mee houdt, zoals de symptomen van hartaanval:
- pijn in de borststreek en de linkerarm,
- kortademigheid,
- plots bewustzijnsverlies zonder aanleiding
- plotse, hevige, zeer snel hartkloppingen (>200/min) met de neiging tot flauwvallen.
Als u deze ongemakken waarneemt, raadpleegt u best zo snel mogelijk een dokter.
Hoe herkent u als omstaander een hartstilstand?
Iemand die plots het bewustzijn verliest, niet of niet normaal ademt en geen polsslag meer heeft, lijdt hoogstwaarschijnlijk aan een hartstilstand.
Om dit te controleren volgt u de volgende stappen:
- spreek de persoon in kwestie duidelijk aan en schud lichtjes met zijn/haar schouders.
- Luister vervolgens of het slachtoffer nog ademt door uw oor vlak boven zijn/haar mond te houden, terwijl u controleert of de borstkas nog op en neer gaat.
- Neem ten slotte de pols van het slachtoffer. Dat doet u als volgt: plaats 3 vingers op de gestrekte pols van het slachtoffer, tussen de pees van de duim en de zijkant van het polsbeen en oefen een lichte druk uit.
Hoe reageren bij een hartstilstand?
Een snelle en adequate reactie is van levensbelang. Hoe langer het slachtoffer zonder hulp blijft, hoe groter de kans op blijvende schade en overlijden.
- Bel de hulpdiensten (via het nummer 112),
- Start vervolgens met hartmassage
- Dien indien mogelijk een elektrische schok toe met een automatische externe defibrillator.
Meer informatie over reanimatie en gebruik van een automatische defribillator vindt u op de website mijnhartritme.be
|
De 8ste Week van het Hartritme, die loopt van 29 mei tot 2 juni 2017, is gewijd zijn aan hartstilstand of plotse dood. Elke dag zijn 30 Belgen het slachtoffer van deze aandoening, en slechts twee overleven het. In de loop van de campagne zal de Belgian Heart Rhythm Association (BeHRA) over heel het land 24 gratis infosessies over hartstilstand organiseren, met een initiatie in reanimatie. U kunt zich daarvoor hier inschrijven. |
