Slaap slaat dagelijkse ervaringen selectief op

nieuws Tijdens de slaap slaan onze hersenen bepaalde ervaringen extra goed op. Onderzoekers van het UMC St Radboud tonen aan dat de hersenen die ervaringen zelf kunnen selecteren. Daarnaast zagen ze dat uitsluitend overdag denken aan wat u moet onthouden – dus zonder slaapmoment - juist averechts werkt. De resultaten van het onderzoek zijn online gepubliceerd in PLoS ONE.

Als we slapen verwerken de hersenen onze dagelijkse ervaringen. Hierdoor onthouden we de dingen die we overdag meemaken beter. In tegenstelling tot wat eerder werd gedacht, is deze geheugenopslag tijdens de slaap geen passief proces. Integendeel. Mensen kunnen zelf sturen welke ervaringen het best worden opgeslagen tijdens de slaap. Er zijn aanwijzingen dat onze hersenen bepaalde herinneringen selecteren om die tijdens de diepe slaap te verwerken. Dat zou betekenen dat niet alle ervaringen evenveel baat hebben bij onze nachtrust.

De onderzoekers vroegen proefpersonen om de locaties van verschillende foto's van gebouwen en meubels onthouden. De helft van hen leerde de locaties 's morgens en ging daarna gewoon naar het werk of naar school en keerde 's avonds terug voor de geheugentest. De andere helft leerde de locaties 's avonds, voor het slapen gaan, en maakte de test de volgende ochtend. Tussen de leeropdracht en de test zat voor beide groepen precies 14 uur. Om een onderscheid in het geheugen aan te brengen, kregen sommige deelnemers meteen na het leren te horen dat ze uitsluitend getest zouden worden op de locatie van de meubels, terwijl anderen zich moest focussen op de gebouwen. Voor elk goed antwoord binnen de aangegeven categorie kon extra geld worden verdiend. Net voordat het geheugen werd getest kregen alle deelnemers te horen dat álle locaties belangrijk waren en ze voor elk goed antwoord extra geld zouden krijgen.

De deelnemers die hadden geslapen konden meer locaties herinneren van de onthoud-categorie dan van de andere categorie. Slaap zorgt er kennelijk voor dat deze specifieke herinneringen langer behouden bleven. De deelnemers die níet hadden geslapen, vergaten méér locaties van de onthoud-categorie.

Volgens de onderzoekers blijkt hieruit dat slaap selecteert wat voor ons van belang is, en niet simpelweg al ons ervaringen hetzelfde behandelt. Verder lijkt het erop dat het juist averechts werkt als u overdag denkt aan wat u moet onthouden.

Slaap heeft dus een beschermende invloed op herinneringen die voor ons van belang zijn. Bovendien is de selectie van die herinneringen makkelijk te beïnvloeden; één simpele instructie ná het leren was in dit onderzoek voldoende om de verschillen te creëren. Mogelijk zijn deze onderzoeksresultaten te vertalen naar het onderwijs om belangrijke lesstof goed te onthouden. Vervolgonderzoek zou kunnen uitwijzen hoe slaap is te gebruiken om betere studieresultaten te behalen.