Hartritmestoornis bij kinderen: bradycardie (te trage hartslag in rust)

Een normale hartslag bij kinderen varieert nogal, afhankelijk van de leeftijd en het activiteitenniveau. Bij een normale tiener ligt de hartslag in rust meestal tussen de 60 en 100 slagen per minuut. Bij een inspanning kan de hartslag oplopen tot 200 slagen per minuut, en tijdens de slaap kan de hartslag wel dalen tot 30-40 slagen per minuut. Wanneer spreken we van bradycardie? 

De meest voorkomende oorzaak van bradycardie bij kinderen en tieners is sinusbradycardie. Dit betekent dat de sinusknoop traag werkt. De sinusknoop regelt de snelheid waarmee het hart klopt. Meestal is sinusbradycardie een normale fysiologische reactie. Een gezonde, goed getrainde atleet kan bijvoorbeeld een trage hartslag in rust hebben. Bovendien vertraagt de hartslag normaal tijdens rust of slaap. Abnormale sinusbradycardie is vrij zeldzaam bij kinderen en komt meestal voor na een hartoperatie. Het kan ook gezien worden als een secundair probleem bij zuigelingen, vooral bij premature baby's.

Andere oorzaken van bradycardie zijn bepaalde vormen van AV-blok. De AV-knoop (atrioventriculaire knoop) houdt de prikkels van het hart even vast en verspreidt die daarna over de hartkamers. Bij een AV-blok houdt de AV-knoop de elektrische prikkel langer vast dan normaal. Het hartritme wordt daardoor vertraagd of zelfs volledig onderbroken. Bij een volledig hartblok moet een ander gebied onder de AV-knoop het overnemen en verantwoordelijk worden voor het opwekken van elektriciteit voor het hart. Meestal gebeurt dit veel langzamer dan normaal, wat resulteert in bradycardie.

De meeste kinderen met sinusbradycardie hebben helemaal geen symptomen. Abnormale bradycardieën, bijvoorbeeld veroorzaakt door een disfunctie van de sinusknoop of een volledig hartblok, kunnen een aantal verschillende symptomen geven. Vaak voelt het kind zich oververmoeid of moe, vooral tijdens een inspanning of activiteit. Af en toe kan het kind zelfs flauwvallen. Bij jongere kinderen kunnen frequente of verergerende nachtmerries een teken zijn van aanzienlijke bradycardie.

De behandeling van bradycardie hangt af van de onderliggende oorzaak. Fysiologische bradycardie bij een kind vereist geen enkele behandeling. Pathologische bradycardie, bijvoorbeeld geassocieerd met een volledig hartblok, vereist vaak een pacemaker.