Zijn AZO-kleurstoffen echt gevaarlijk?

nieuws Supermarktketens zoals Albert Heijn en Carrefour hebben recent aangekondigd dat ze stoppen met de verkoop van voedingswaren (voor kinderen) die azo-kleurstoffen bevatten. Andere supermarkten zoals Lidl zijn daarmee al eerder gestopt.

Wat zijn azo-kleurstoffen?
Azo-kleurstoffen zijn synthetische kleurstoffen die niet in de natuur voorkomen. Ze kunnen eenvoudig en zeer goedkoop aangemaakt worden, ze kunnen goed tegen hitte en ze zijn ongevoelig voor zuur en licht.
Volgende Azo-kleurstoffen zijn in de EU toegelaten en hebben een E-nummer gekregen.

In welke producten zitten deze kleurstoffen ?
AZO-kleurstoffen worden de laatste jaren steeds minder gebruikt in de voedingssector. Ze worden of werden ondermeer gebruikt in felgekleurde frisdranken, koekjes, bakproducten, felgekleurd snoep, dressings en sommige alcoholische dranken.

Zijn azo-kleurstoffen ongezond?
Volgens de Europese Voedselveiligheidsautoriteit EFSA zijn azo-kleurmiddelen veilig en veroorzaken ze bij het huidige gebruik geen nadelige reacties. Met een normaal eetpatroon blijven de hoeveelheden ver onder het maximum dat u binnen mag krijgen. Dat geldt ook voor kinderen.
• Azo-kleurstoffen zijn weinig giftig. Pas bij hoge dosissen (enkele grammen) zouden vergiftigingsverschijnselen kunnen optreden. Maar omdat ze in zo lage dosissen in voedingswaren worden gebruikt zou iemand op één dag meer dan 100 kilo met azokleurstoffen gekleurd voedsel moeten eten. Een acute vergiftiging door het eten van voedsel dat met azo-kleurstoffen is gekleurd, is dan ook zo goed als onmogelijk.
• Omdat azo-kleurstoffen goed oplosbaar zijn in water en nauwelijks in vet, hopen ze ook niet op in het lichaam, maar worden ze grotendeels met de urine uitgescheiden.
• De Azo-kleurstoffen die in de voeding worden gebruikt zijn niet allergeen en geven geen allergische reacties.
Tartrazine zou bestaande allergische reacties tegen andere stoffen mogelijk wel kunnen versterken.

Veroorzaken azo-kleurstoffen ADHD?
Enkele (oudere) studies hebben een verband gelegd tussen sommige AZO-kleurstoffen en ADHD bij kinderen. De meeste studies kwamen niet tot een eenduidige conclusie en diverse studies gaven tegenstrijdige resultaten.
Volgens een studie van de Universiteit van Southhampton uit 2007 zouden zes azo-kleurstoffen (E102, E104, E110, E122, E124 en E129) in combinatie met het bewaarmiddel benzoëzuur (E210) hyperactiviteit bij kinderen kunnen veroorzaken. Sindsdien worden deze kleurstoffen de 'Southampton Six' genoemd.
Bijkomend onderzoek van de EFSA wees echter uit dat er geen reden tot ongerustheid was. Het effect werd niet gezien in andere onderzoeken en het verband met de azo-kleurstoffen is niet aangetoond. Als er al een verband zou zijn, dan is het alleszins zeer klein.
Toch besliste de Europese Raad van Ministers in navolging van het Europese Parlement in 2010 dat alle producten die een van die zes azo-kleurstoffen bevatten, een verplichte vermelding op het etiket moeten krijgen. Die waarschuwing is: '(E-nummer) kan de activiteit of oplettendheid van kinderen nadelig beïnvloeden.'

Besluit
• Tot nu toe is niet aangetoond dat azo-kleurstoffen schadelijk zijn voor de gezondheid of ADHD kunnen veroorzaken.
• Azo-kleurstoffen zitten vooral in producten die veel suiker en/of verzadigd vet bevatten (zoals frisdrank, snoep...) en die u dus niet nodig hebben. Van die producten kunt u om die reden beter niet te veel eten.
• Deze producten worden niet gezonder doordat de Azo-kleurstoffen door natuurlijke kleurstoffen worden vervangen.

Bronnen:
www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/1778.htm
www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/trefwoord/azo-kleurstoffen.aspx
www.foodlog.nl/artikel/ahs-kleurstoffenbesluit-is-jammer/
www.foodwatch.org
www.food-info.net/nl/colour/azo.htm