Verergeren hoogspanningslijnen de schadelijke effecten van fijn stof?
nieuws
Voor zover nu bekend versterken bovengrondse hoogspanningslijnen de schadelijke effecten van fijn stof niet. Hoogspanningslijnen kunnen fijn stof soms wel elektrisch opladen, maar dat is te weinig om het meer dan normaal aan longen, luchtwegen en de huid te laten 'plakken'.
Dat blijkt uit een recent rapport van het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Aanleiding voor het onderzoek was de bezorgdheid over hun gezondheid van mensen die bij een drukke verkeersweg en bij een hoogspanningslijn wonen. Die bezorgdheid is het gevolg van wetenschappelijke publicaties waarin wordt beweerd dat elektrische ontladingen bij de hoogspanningsdraden fijn stof kunnen opladen. De fijnstofdeeltjes met extra lading worden met het andere fijn stof door de wind meegevoerd tot op enkele honderden meters benedenwinds van de hoogspanningslijn. Hierdoor zou er meer fijn stof in longen, luchtwegen of op de huid blijven 'plakken'. Dit zou er toe kunnen leiden dat de effecten van fijn stof (hart- en luchtwegaandoeningen) versterkt worden.
Het mechanisme kent vier stappen. De eerste drie stappen - het ontstaan van elektrische ontladingen bij hoogspanningslijnen, opladen van fijn stof en verspreiden van het extra geladen fijn stof door de wind - zijn met metingen aangetoond. De vierde, beslissende stap - extra neerslag van fijn stof in longen luchtwegen of op de huid in de buurt van hoogspanningslijnen - is niet aannemelijk gemaakt. Binnenshuis zal er alleszins geen effect zijn, vanwege afscherming van het elektrische veld.
Veel extra lading op fijnstofdeeltjes leidt wel tot extra neerslag in de luchtwegen, maar daar is zeker een tien keer hogere lading voor nodig dan bij een hoogspanningslijn kan ontstaan. Ook extra neerslag op de huid is tot nu toe niet aannemelijk gemaakt. Direct onder een bovengrondse hoogspanningslijn is extra depositie van geladen, radioactieve fijn stofdeeltjes op de huid theoretisch mogelijk. Omdat metingen van die depositie tegenstrijdige resultaten opleveren, is verhoogde depositie en een mogelijk verhoogde kans op huidkanker niet aannemelijk gemaakt. Uit epidemiologisch onderzoek is geen verhoogd huidkankerrisico gebleken.
www.rivm.nl