Beschermingsmaatregelen tegen tuberculose (TBC) voor toeristen

nieuws In vele ontwikkelingslanden en ook in landen van het voormalige Oostblok is TBC een belangrijk gezondheidsprobleem. Voor gewone toeristen die een verzorgde vakantiereis naar toeristische gebieden maken, waar ze weinig of niet in nauw contact met de plaatselijke bevolking komen, is er weinig kans op besmetting.

Zij moeten dus geen speciale voorzorgsmaatregelen nemen.
Voor mensen die langere tijd in die landen verblijven, die avontuurlijk reizen (met het openbaar vervoer, logeren in lokale guesthouses enz.) en/of die veel in contact komen met de lokale bevolking, bestaat er wel een groter risico.

Vaccinatie
Er bestaat een vaccin tegen tuberculose, het zogenaamde BCG-vaccin, op basis van verzwakte tuberkelbacteriën die in de huid van de bovenarm geïnjecteerd worden.
BCG-vaccinatie wordt slechts in uitzonderlijke gevallen toegediend vanwege de gebrekkige werking en de mogelijke bijwerkingen. Het effect van het vaccin is groter bij jonge kinderen dan bij volwassenen. Het vaccin voorkomt geen besmetting, maar wel ernstige gevolgen en verwikkelingen.
Voor gewone toeristische reizen wordt het vaccin nooit toegediend.

Voor wie wordt BCG-vaccinatie aangeraden?
• Kinderen van minder dan vijf jaar die regelmatig of voor meer dan zes maanden verblijven in een land waar veel TBC voorkomt. Het gaat hier dan bv. om kinderen van migranten, expats, ontwikkelingswerkers enz. waarvan de kans groot is dat ze in contact komen met de plaatselijke bevolking.
• Gezondheidswerkers die voor meer dan zes maanden vertrekken naar een land met hoge tuberculosecijfers en die veel contact hebben met de plaatselijke bevolking.

BCG-vaccinatie wordt niet toegediend aan:
• Personen met een voorafgaande positieve tuberculinehuidtest
• HIV seropositieve personen
• Personen met een verminderde immuniteit
• Zwangerschap.

2 maanden voor het vertrek
De vaccinatie moet 2 maanden voor het vertrek toegediend worden. Het beschuttend effect treedt pas op na 8 à 10 weken. Het vaccin mag toegediend worden vanaf de geboorte.
Voor het toedienen van het vaccin moet een zogenaamde tuberculinetest worden uitgevoerd. Met deze test kan de arts nagaan of u ooit besmet bent geweest


Waar kan het vaccin verkregen worden?
Het vaccin is in België niet meer op de markt. Het kan via uw apotheker besteld worden bij apothekers in het buitenland, bv in Frankrijk. Slechts enkele universitaire ziekenhuizen (pediatrische afdeling en/of arbeidsgeneeskundige dienst) hebben het vaccin in voorraad. Het is best telefonisch te vragen of het vaccin in voorraad is.

Andere voorzorgsmaatregelen

Het BCG-vaccin wordt niet toegediend aan kinderen boven 5 jaar en volwassenen (tenzij aan gezondheidswerkers, zie hoger).
Indien u naar een land reist waar TBC nog veel voorkomt, kan u toch bepaalde voorzorgsmaatregelen nemen.
Vermijd in elk geval risicosituaties, zoals slecht verluchte, donkere, kleine ruimten waar veel mensen tegelijk aanwezig zijn.

• In geval van een korte vakantie van enkele weken moeten er geen speciale maatregelen worden getroffen. Het risico om besmet te geraken is bijzonder klein.
We raden wel aan om tijdens deze reizen en bij terugkomst alert te zijn voor klachten die kunnen wijzen op een besmetting met tuberculose: langer dan 3 weken hoesten, moeheid, gewichtsverlies zonder duidelijke reden, …

• Bij langdurende reizen (langer dan 6 maanden) naar landen waar tuberculose nog veel voorkomt, en met nauwe contacten met de plaatselijke bevolking moet u wel maatregelen nemen.
- Voor het vertrek wordt een tuberculinehuidtest afgenomen om te controleren of u ooit al besmet bent geweest.
- De test wordt elk jaar of om de twee jaar herhaald én twee maanden na definitieve terugkeer.
- Indien die test positief is, wat wijst op een recente besmetting, dan wordt een RX-foto van de longen gemaakt.
- Indien deze foto normaal is (wat een actieve tuberculose en afwijkingen van de longen uitsluit), dan wordt een preventieve behandeling met antibiotica opgestart. U bent dan wel besmet, maar nog niet ziek en u kan ook niemand anders besmetten. Bedoeling is om de besmetting in de kiem te smoren en ontwikkeling van actieve tuberculose tegen te gaan. Het is belangrijk dat dit medicijn elke dag op een vast tijdstip ingenomen wordt en dat gedurende minstens 6 maanden. Voor de rest is een gezonde leefwijze voldoende en wordt alcoholgebruik afgeraden.

Meer info
www.vrgt.be
www.itg.be