Ziekte van Crohn en zwangerschap

dossier De ziekte van Crohn duikt vooral op in de leeftijdscategorie 15 tot 25 jaar. De diagnose komt veelal aan als een donderslag bij heldere hemel. Jonge vrouwen met kinderwens zullen zich dan ook dikwijls grote zorgen maken.
Het is daarom heel belangrijk dat ze goed geïnformeerd zijn over de ziekte en de mogelijke invloeden op de zwangerschap. Anderzijds kunnen de jongens zich ook vragen stellen omtrent de invloed van de ziekte op de fertiliteit.

Lees ook: Chronische inflammatoire darmziekten: 'Onzichtbare symptomen, maar grote impact op dagelijks leven'

Kans op zwangerschap

De kans op een zwangerschap hangt af van de graad van activiteit van de ziekte. Globaal gezien is de kans op een normale zwangerschap even groot bij patiënten als bij gezonde jonge vrouwen op momenten dat de ziekte weinig actief is. Een daling van de fertiliteit bestaat echter wel gedurende actieve perioden van de ziekte en/of na operatieve ingrepen of fistels in het kleine bekken. Tijdens actieve perioden van de ziekte kunnen de eileiders ontstoken zijn waardoor er een obstructie ontstaat, de doorlaatbaarheid vermindert en de kans op zwangerschap hierdoor verkleint. Ook kan de menstruele cyclus en de eisprong verstoord zijn ten gevolge van malnutritie en vermagering. Een goed uitgestippeld voedingsprogramma en medicamenteus beleid zullen een efficiënte behandeling garanderen.

De fertiliteit bij een man met de ziekte van Crohn wordt normaal niet aangetast. Vroegere intestinale operaties en/of fistelvorming in het kleine bekken kunnen wel erectie- en ejaculatiestoornissen tot gevolg hebben. Stoornissen in de zaadproductie kan het gevolg zijn van inname van sulfasalazine; dit herstelt zich als de medicatie gedurende 2 tot 3 maanden niet meer ingenomen wordt.

Invloed van de zwangerschap op de ziekte van Crohn?

De invloed van de zwangerschap wordt bepaald door de mate van activiteit van de ziekte.
Treedt de zwangerschap in gedurende een inactieve ziektefase, dan zal de ziekte ook meestal niet actief worden tijdens de zwangerschap.
Er is echter wel een verhoogde kans op activiteit wanneer de ziekte op het moment van de conceptie actief is. Actieve opstoten komen meestal voor in het eerste trimester van de zwangerschap en/of kort na de bevalling.
Wordt een zwangere gedurende de zwangerschap voor het eerst door de ziekte getroffen, dan zal dit na het eerste trimester zijn.
Ongewenste zwangerschappen zijn oorzaak van een grotere activiteit van de ziekte en verhogen ook de frequentie van opstoten.
Het goede nieuws is dan weer dat er in sommige gevallen ook een verbetering van de ziekte waargenomen wordt.

Invloed op de zwangerschap en de bevalling?

De mogelijke kans op risico's gedurende de zwangerschap bij patiënten met de ziekte van Crohn, wordt bepaald door de mate van activiteit van de ziekte op het moment van de conceptie. Is de ziekte op dit moment inactief, dan zullen de complicaties miniem zijn en het grootste deel van de zwangerschappen een normaal verloop kennen.
Is de ziekte echter actief dan zijn er heel wat risico's en negatieve invloeden op de zwangerschap gekend o.a. verhoogde kans op miskraam, prematuriteit, laag geboortegewicht.
Wat de manier van bevallen betreft, wordt er aangenomen dat een sectio best wordt uitgevoerd bij perianale fistels en abcesvorming. In de andere gevallen kan de bevalling perfect vaginaal geschieden.

Kunnen er onderzoeken gebeuren?

Het is algemeen bewezen dat echografie tijdens de zwangerschap geen enkele negatieve invloed heeft op het nog ongeboren kind. Radiologische opnames (RX) daarentegen mogen enkel in extreme gevallen uitgevoerd worden alleen als ze van levensgroot belang zijn.
Endoscopische onderzoeken zijn toegestaan mits uitgevoerd door een ervaren gastro-enteroloog.

Wat met een stoma?

Een stoma heeft in het algemeen geen nadelige invloed op de vruchtbaarheid. Soms kan het stoma tijdens de zwangerschap (door de verhoogde druk in de buik) wel wat uitzakken en moet dit na de zwangerschap door een kleine ingreep worden hersteld. In het algemeen geeft men aan vrouwen bij wie een stoma werd aangelegd de raad om minstens één jaar te wachten vooraleer men zwanger wordt.

Welke medicatie is toegelaten?

Medicatiegebruik gedurende de zwangerschap mag slechts mits medisch voorschrift. Een zogezegd onschuldig huismiddeltje kan soms heel negatieve effecten hebben en gevaarlijk zijn voor de ontwikkeling van de zwangerschap en de baby.
Patiënten met de ziekte van Crohn zullen tijdens de zwangerschap extra goed gevolgd worden door de gastro-enteroloog in samenspraak met de gynaecoloog. Dit zal resulteren in een optimaal verantwoord medicatiebeleid in geval van opstoten of om recidieven te voorkomen.
Mesalazine en 5-ASA-preparaten zijn veilig, evenals corticosteroïden. Antidiarreica zijn toegestaan. Het gebruik van antibiotica is soortgebonden en de keuze wordt medebepaald door de zwangerschapsduur.

Besluit

Als besluit kunnen we stellen dat de ziekte van Crohn en zwangerschap perfect kunnen samengaan, mits de nodige voorzorgen in acht te nemen. Hieronder verstaan we dat de zwangerschap best gepland wordt in een fase dat de ziekte weinig actief is. Gedurende actieve fasen of opstoten is het veiliger om een anticonceptimiddel te gebruiken. Vanzelfsprekend is een goede controle van het ziekteverloop door de gastro-enteroloog heel belangrijk. Een goede samenwerking tussen deze persoon en de gynaecoloog kan alleen maar tot een goed resultaat leiden en de zwangere de juiste tips bezorgen om haar zwangerschap zo goed mogelijk te kunnen bewaken en te verzorgen.

Lees ook: Mijn verhaal: leven met een stoma bij ziekte van Crohn

Lees ook: Mijn verhaal : De Ziekte van Crohn als metgezel