Gerelateerde artikels
Ontdekten Nederlandse onderzoekers een stel nieuwe organen?
nieuws
Je zou denken dat de menselijke anatomie nog maar weinig geheimen heeft voor de wetenschap, maar Nederlandse onderzoekers denken dat ze zowaar een paar nieuwe organen hebben ontdekt. Achterin de neuskeelholte stootten ze per toeval op twee tot nu toe onbekende speekselklieren. Hun bevindingen zouden de levenskwaliteit van patiënten met hoofd -en halskanker sterk kunnen verbeteren, door het vermijden van bepaalde bijwerkingen van bestralingsbehandelingen.
Tot nu toe ging iedereen er van uit dat we drie paar grote speekselklieren bezitten: de oor-, onderkaak- en ondertongspeekselklieren. Die bevinden zich aan weerszijden van ons gezicht. Maar nu zou dus blijken dat er achterin onze neuskeelholte een bijkomend paar verscholen zit, de zogenaamde tubarialisklieren. De naam verwijst naar de buis van Eustachius (tuba auditiva), omdat ze daar rondom liggen. De tubarialisklieren zijn ongeveer vier centimeter lang.
Geavanceerde scantechniek
De onderzoekers van het Amsterdamse Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis deden de opzienbarende vondst terwijl ze een patiënt met prostaatkanker onderzochten op mogelijke uitzaaiingen. Ze gebruikten daarvoor zogenaamde PSMA PET/CT-scans, een geavanceerde scantechniek, waarop toevallig ook de speekselklieren zeer goed zichtbaar zijn.
Nadat ze hadden gemerkt hoe er bij die patiënt schijnbaar onbekende speekselklieren oplichtten, bekeken ze met de hulp van collega’s een honderdtal andere PSMA PET/CT-scans. Ook daarop waren de mysterieuze speekselklieren te zien. Ter bevestiging werd er een analyse gemaakt van de weefsels van twee overledenen, die eveneens een positief resultaat opleverde.
Bijwerkingen vermijden
De onderzoekers vroegen zich vervolgens af in hoeverre bestralingsbehandelingen (radiotherapie) bij patiënten met hoofd- en halskanker, bijvoorbeeld keelkanker, de ‘nieuwe’ speekselklieren kunnen beschadigen en zo bijwerkingen veroorzaken. Na bestraling kunnen deze patiënten namelijk moeite krijgen met eten, slikken en praten. De wetenschappers bestudeerden de gegevens van 723 bestraalde patiënten en konden concluderen dat patiënten inderdaad meer dergelijke klachten hadden als hun bestralingstherapie meer had gefocust op de locatie van de tubarialisklieren.
Aangezien het bij veel patiënten technisch mogelijk zou moeten zijn om de recent ontdekte speekselkieren te ontzien tijdens bestralingen, zou dit nieuwe inzicht voor veel mensen de levenskwaliteit na de behandeling sterk kunnen verbeteren. Nu moeten de bevindingen wel eerst nog verder bevestigd worden en moet er uitgezocht worden hoe de therapie het best aangepast kan worden om mensen bijwerkingen te besparen.
Vraagtekens
Toch worden er ook vraagtekens gezet bij de vondst. Sommigen denken dat het in feite niet om een nieuw type speekselkieren gaat, maar om een grote verzameling kleine speekselkliertjes zoals er in het verhemelte en de keelholte wel duizend zitten. Anderen vragen zich af of het wel zeker is dat de klieren vocht produceren dat bijdraagt tot de speekselvorming in de mond. In ieder geval zijn er nog bijkomende gegevens nodig om met zekerheid te kunnen stellen dat we er plotsklaps twee organen bij hebben.
Lees ook: Ademtest spoort hoofd- en halskanker op
auteur:
Andy Furniere,
gezondheidsjournalist
