Gerelateerde artikels
Dagen zonder kinderen
nieuws
Bij momenten kan je ze wel achter het belang plakken. Dan smeek je om vijf minuten privacy om alleen en vooral ongestoord naar het toilet te kunnen gaan. En dan is er het moment dat ze weg zijn. Een dag, een weekend, een week, naar de andere ouder, na een scheiding. De leegte gaapt. Dagen zonder kinderen. Hoe kijk je ernaar, hoe pak je het aan?
‘Ik moest niet alleen een breuk verwerken, maar ook nog eens mijn kinderen missen. En toch was alleen zijn ook goed, omdat ik tijd voor mezelf nodig had om tot rust te komen’ Nele, gescheiden mama van twee kinderen
‘Ik mis de kinderen als ze er niet zijn. Dat kan erg eenzaam voelen. Je moet niet alleen een breuk verwerken, maar ook je kinderen missen. Maar ik realiseer me ook dat ik door de spanning en de stress van de jaren die voorafgegaan zijn aan de scheiding tijd voor mezelf nodig had om tot rust te komen en aan zelfzorg te doen. Pas toen ik tijd voor mezelf kreeg, realiseerde ik me aan welk tempo ik geleefd had en hoe moe ik was.’ Aan het woord is Nele (37). Ze heeft twee kinderen van 6 en 8 jaar en is sinds mei gescheiden. Dagen zonder kinderen, het roept tegenstrijdige gevoelens op. Dat wordt geduid door systeemtherapeute Sabine Poel, erkend psychologe en familiaal bemiddelaarster: ‘Mensen maken niet de keuze om een kind te krijgen om het vervolgens in twee huizen groot te brengen. Na een scheiding ontstaat er een nieuwe realiteit, zowel voor de ouders als voor de kinderen. De ouders zitten regelmatig in een verschillende fase in het proces. De ouder die de keuze heeft gemaakt om de relatie stop te zetten, kan al verder staan in de verwerking. Voor hem is de nieuwe realiteit de consequentie van de gemaakte keuze. Voor de andere ouder is het iets dat hem overkomen is.’ Annelies Geraets begeleidt als coach, scheidingsbegeleidster en bemiddelaarster ex-partners in het maken van beslissingen voor die nieuwe realiteit. Gevoelens spelen daarin een grote rol: ‘Een scheiding is een verlieservaring die, na een overlijden, de meest traumatische is die een mens kan meemaken. Het wordt meestal ook ervaren als een mislukking en dat gaat gepaard met gevoelens van boosheid, schuld, opstandigheid, angst en verdriet. Ouders worstelen met een zelfbeeld van slechte ouder, omdat ze er niet in geslaagd zijn om het warme nest te behouden. De ouder die niet de beslissing heeft gemaakt uit elkaar te gaan, verzet zich soms hevig en neemt dan bijvoorbeeld het standpunt in dat hij er niet voor gekozen heeft om uit elkaar te gaan en dat de andere ouder niet het recht heeft om de kinderen “af te nemen”. De beslissende ouder doet vanuit schuldgevoel soms toegevingen die ingaan tegen het eigen ouderinstinct.’
Op de best mogelijke manier
Nele en haar ex-man gingen door een lang proces. ‘We hebben ons best gedaan om het te doen werken omdat we onze kinderen wilden grootbrengen in een gezin met hun mama en hun papa. Maar we waren op een bepaald moment doodop van de spanningen. Ik kon in die situatie ook geen goede moeder meer zijn. Samen met een therapeut en bemiddelaar hebben we voorbereid hoe we de boodschap aan de kinderen zouden brengen. We hebben samen keuzes gemaakt in functie van de kinderen.’ Het goed afsluiten van de relatie is cruciaal, volgens Geraets. Dat houdt ook in dat er tijd moet zijn om afscheid te nemen en te rouwen.
Om de nieuwe realiteit met ‘dagen zonder kinderen’ aan te kunnen, onderscheidt Geraets twee voorwaarden. ‘Ten eerste moet je weten dat je er alles aan gedaan hebt om de beste omstandigheden te creëren voor je kind om ondanks de gegeven situatie zo gelukkig mogelijk te zijn. Dat is bijvoorbeeld verschillend voor een baby, een peuter of een puber. Daarnaast moet je weten dat het co-ouderschapsproject voor jou als ouder ook het best mogelijke project is van waaruit je de toekomst met vertrouwen tegemoetziet. Hoe wil je je ouderrol invullen? Wat vind je belangrijk? Op die manier krijg je geen standaardregeling maar een regeling op maat die ervoor zorgt dat je met een gerust hart verder kan.’
Nieuwe kansen exploreren
De eerste kinderloze dagen waren moeilijk maar draaglijk voor Nele. ‘Ik wist dat hun papa leuke dingen met hen ging doen, maar de confrontaties en wissels waren heel zwaar en pijnlijk. Op die momenten sterf je vanbinnen. Je wilt je kinderen niet ongelukkig zien en toch doe je hen dat aan. Mijn stemming hangt samen met hoe de kinderen zich voelen.’ Sabine Poel raadt aan om op een praktische manier na te denken over hoe je de tijd zonder kinderen zal invullen. ‘Je kan dingen plannen die je niet zo gemakkelijk met de kinderen doet. Maar sowieso is het goed om een evenwicht te zoeken tussen leegte en een vol geplande agenda. De tijd zonder kinderen kan ruimte bieden voor andere dingen. Je kan nadenken over wat je wilt, vrienden opzoeken, hobby’s oppikken. Dat staat tegenover het gemis en het hunkeren, wat zeker ook aanwezig is maar niet hoeft uit te sluiten dat je tijd voor jezelf kan nemen en nieuwe kansen kan exploreren.’ Dat een alleenstaande ouder op de dagen dat hij kinderloos is de handen vol heeft met het doen van dingen waar je moeilijk toe komt op dagen dat je alleen voor kinderen zorgt, wordt vaak vergeten. Nele probeert een balans te vinden: ‘De tijd dat ik alleen ben, probeer ik mijn energieniveau wat op te krikken zodat ik er volledig sta wanneer de kinderen terugkomen. Ik probeer mijn werk ook zo te regelen dat ik op de dagen dat de kinderen er zijn ook echt veel tijd voor hen kan maken. De was, strijk en poets doe ik bijvoorbeeld op de kinderloze dagen en ik maak dan ook langere werkdagen.’
Annelies Geraets nodigt uit om op de dagen zonder kinderen in de beginperiode ook tijd te nemen voor de verwerking van verdriet. ‘De niet-beslissingnemer kan in die omstandigheden vaak op veel meer steun en begrip rekenen dan de beslissingnemer. Van die laatste wordt immers al snel gedacht dat hij zelf voor de situatie heeft gekozen. Mogelijk is het goed om een beroep te doen op vrienden en familie als het moeilijk is om daar alleen door te komen, of op een professional die je helpt om alles op een rijtje te zetten.’ Het inlassen van een regelmatig contact met het kind kan ook veiligheid bieden. ‘Zodra je gerust bent dat je kinderen veilig en gelukkig zijn bij de andere ouder, kan je je aandacht richten op hoe je de tijd het best invult op kinderloze dagen. Het zorgt soms voor schuldgevoelens bij ouders als ze een leuke tijd beleven zonder hun kinderen, maar voor kinderen is het fijn als hun ouders goed in hun vel zitten.’ Nele had in het begin de neiging om te zoeken naar sociale bezigheden, tot ze besefte dat ze vluchtte van de realiteit. ‘Ik heb dat bewust begrensd. Ik moet van mezelf de tijd nemen om te rouwen en te wennen aan de nieuwe realiteit.’
Niet te streng voor jezelf
De omgeving van de ouders kan een positieve of negatieve rol spelen, brengt Sabine Poel aan. ‘Het is belangrijk dat de omgeving niet in de polarisatie gaat: dat voelt op korte termijn als steun maar helpt op lange termijn niet. Het is beter om te ondersteunen dan om te oordelen. Niemand besluit immers zomaar om uit elkaar te gaan.’ Maar een oordeel is vlug gevormd, ervaart ook Nele. ‘Niet iedereen begrijpt de gemaakte keuze en sommigen vinden dat we maar bij elkaar hadden moeten blijven voor de kinderen. Dat doet me pijn, we hebben zo ons best gedaan. Het contact met lotgenoten vind ik heel ondersteunend en kan me troost brengen. Daarnaast merk ik aan mijn omgeving dat ze proberen om rekening te houden met de veranderde situatie en dat ze activiteiten proberen af te stemmen op de regeling van de kinderen.’ Nele eindigt haar verhaal met een reminder aan zelfzorg. ‘En niet te streng zijn voor jezelf.’
TIP: Bereid je goed voor
Sabine Poel geeft als psychologe en bemiddelaarster enkel aandachtspunten mee:
• Zorg voor een goede regeling en duidelijke afspraken. Op die manier word je minder geconfronteerd met negatieve gedachten en gevoelens die de dagen zonder kinderen kunnen bezoedelen.
• Denk op voorhand goed na over het evenwicht tussen lege en gevulde momenten op jouw dagen zonder kinderen.
• Zoek je netwerk op of bouw het uit. • Onderdruk je gevoelens niet. Het is normaal dat het iets met je doet om dagen zonder kinderen door te brengen. Meer info Sabine Poel werkt binnen een groepspraktijk als psychologe en erkend bemiddelaarster, zie www.inacsi.be. Binnen de Survivalacademie geeft ze binnenkort infoavonden rond omgaan met scheiding, voor ouders en leerkrachten (www.survivalacademie.be).
TIP: Laat je helpen
Annelies Geraets, coach, scheidingsbegeleidster en bemiddelaarster, geeft tips om de dagen zonder kinderen goed voor te bereiden.
• Sluit je partnerrelatie goed af, eventueel met de hulp van een bemiddelaar, en begin bewust aan co-ouderschap.
• Profiteer van de beschikbare informatie over ouderschap na een scheiding en/of doe een beroep op een professional.
• Maak in onderling overleg en eventueel met de hulp van een bemiddelaar een ouderschapsplan op maat waar alle betrokkenen zich goed bij voelen. Meer info www.hetbesteuitelkaar.be Het boek van Annelies Geraets, Eén hart, twee huizen, is gratis te lezen op haar website. De publicaties Sche-identikits, Onderzocht en Tips bij scheiding kunnen op de website gratis gedownload worden.
Tekst Hade Wouters - Foto Shutterstock
