Gerelateerde artikels
Syndroom van Münchhausen: gedragsstoornis waarbij men ziekten verzint
In dit artikel
Syndroom van Münchhausen: gedragsstoornis waarbij men ziekten verzint
dossier
Het syndroom van Münchhausen is een gedragsstoornis waarbij iemand een ziekte verzint om aandacht en medeleven van anderen te krijgen. De persoon simuleert symptomen of veroorzaakt ze opzettelijk. Hij of zij kan denkbeeldige ziekten toeschrijven aan zichzelf of deze nabootsen bij iemand die onder zijn of haar zorg valt (bijvoorbeeld een ouder die het syndroom op zijn kind overbrengt). In dat geval spreekt men van het syndroom van Münchhausen by proxy (door derden). Deze aandoening kan ernstige gevolgen hebben en zelfs levensbedreigend zijn.
Lees ook: Schizofrenie: als je het normale contact met de werkelijkheid verliest
Wat is het syndroom van Münchhausen?
Het syndroom van Münchhausen is een psychische stoornis waarbij de getroffen personen over een lange periode symptomen en ziekten simuleren of opzettelijk veroorzaken. Het doel is om de aandacht en het medeleven van artsen of naasten te trekken, zodat zij zich over de ‘zieke’ ontfermen. Dit kan ertoe leiden dat de persoon zich blootstelt aan onnodige en soms gevaarlijke onderzoeken en behandelingen.
De naam van dit syndroom is te danken aan dr. Richard Asher, een Britse endocrinoloog en hematoloog, die in 1951 als eerste patronen van zelfverminking beschreef waarbij zijn patiënten zelf ziekten creëerden. Hij herinnerde zich de verzonnen verhalen van baron von Münchhausen (1720-1797), een Duitse militair en officier, aan wie ongelooflijke heldendaden werden toegeschreven, zoals beschreven in de literatuur door Rudolph Erich Raspe.
Syndroom van Münchhausen: symptomen
- De patiënt kan psychologische symptomen veinzen (zoals stemmen horen of hallucinaties hebben).
- De patiënt kan fysieke klachten faken en overdrijven (zoals hoofdpijn, buikpijn, toevallen, enz.).
- De patiënt kan zichzelf vergiftigen of verwonden om ziek te lijken (bijvoorbeeld een wond toebrengen en opzettelijk infecteren).
- De patiënt kan medische tests manipuleren (zoals bloed toevoegen aan een urinestaal).
Lees ook: Wat is een psychose en hoe wordt het behandeld?
|
Mensen met het syndroom van Münchhausen realiseren zich meestal niet dat ze aan een psychische stoornis lijden. Ze wisselen regelmatig van ziekenhuis en arts. Sommige patiënten trekken jarenlang van ziekenhuis naar ziekenhuis en doen zich voor als iemand met diverse ziekten. Wanneer hun bedrog wordt ontdekt, verlaten ze plotseling het ziekenhuis en verhuizen naar een andere regio. |
Verschil tussen het syndroom van Münchhausen en hypochondrie
Het syndroom van Münchhausen moet niet worden verward met hypochondrie. In het eerste geval probeert de patiënt medeleven te wekken door symptomen of verwondingen te faken of op te wekken. Bij hypochondrie is de patiënt ervan overtuigd dat hij of zij echt ziek is, zonder te simuleren.
Münchhausen by proxy: een kind als slachtoffer van een ouder
Iemand met het syndroom van Münchhausen by proxy simuleert niet bij zichzelf, maar bij een persoon onder zijn of haar hoede. In de overgrote meerderheid van de gevallen gaat het om een moeder die het toepast op haar kind.
Vaak hebben deze moeders uitgebreide medische kennis of werken ze zelf in de zorg (zoals verpleegkundigen of fysiotherapeuten). Ze bezoeken voortdurend artsen en ziekenhuizen en doen alsof hun kind ernstige en terugkerende symptomen heeft die medische aandacht vereisen. Het kan gaan om huidproblemen, spijsverteringsklachten, ademhalingsstoornissen of terugkerende infecties.
Deze klachten zijn echter echt, omdat ze worden veroorzaakt door de ouder. Dit gebeurt meestal door vergiftiging (met insuline, laxeermiddelen, anticoagulantia, enz.) of verstikking. Niet alleen wordt het kind blootgesteld aan onnodige medische onderzoeken, maar de handelingen om een ziekte te simuleren kunnen levensgevaarlijk zijn.
Deze vorm van kindermishandeling werd voor het eerst beschreven in 1977 door de Britse kinderarts dr. Roy Meadow. Het blijft echter moeilijk om het te detecteren, omdat de betrokken moeders vaak overkomen als zeer zorgzaam. Zodra ze vermoeden dat een medisch team twijfels heeft, wisselen ze van ziekenhuis. De enige manier om het kind te beschermen, is hem of haar te scheiden van de moeder en een juridische procedure te starten wegens kindermishandeling.
Deze psychopathologische stoornis is zeer moeilijk te behandelen. Vaak hebben de betrokken personen geen andere psychische stoornissen, maar blijken ze in hun eigen jeugd traumatische ervaringen te hebben meegemaakt.
Ook zorgverleners kunnen het syndroom van Münchhausen by proxy ontwikkelen bij patiënten onder hun hoede. In 2015 werd de Duitse verpleegkundige Niels Högel veroordeeld tot levenslang voor het vergiftigen van tientallen patiënten. In zijn verklaring gaf hij toe dat hij hen opzettelijk overdoses medicijnen toediende om hen op de rand van de dood te brengen, zodat hij hen kon reanimeren en als een held kon worden gezien.
Bronnen:
https://www.cairn.info
https://www.kinderneurologie.eu
auteur:
Aurélia Dubuc,
gezondheidsjournalist
