Gerelateerde artikels
Fentanyl: designerdrug en sterke pijnstiller
In dit artikel
Fentanyl: designerdrug en sterke pijnstiller
dossier
Fentanyl is een synthetische opiaat met een sterke pijnstillende werking. Hij zou vijftig keer krachtiger zijn dan heroïne en honderd keer krachtiger dan morfine. Artsen schrijven het middel voor bij plotse of langdurige hevige pijn, bijvoorbeeld na een operatie, een hartinfarct of kanker. Enkel personen bij wie andere opiaten onvoldoende werken, gebruiken doorgaans fentanyl. Maar ook niet-zieke personen gebruiken het middel als designerdrug.
Lees ook: Welke soorten drugs zijn er en wat is het effect?
De werking van fentanyl
© Getty Images
Fentanyl werd in 1959 ontwikkeld door de Belgische farmacoloog Paul Janssen. Morfineachtige pijnstillers zoals fentanyl stimuleren lichaamseigen systemen die vervolgens een pijnstillende en kalmerende werking hebben. Oorspronkelijk werd het middel ingezet bij terminale patiënten of mensen met heel veel pijn. Intussen bestaan er verschillende afgeleide producten die nog veel krachtiger zijn en een roes creëren. Dat maakt ze populair voor recreatief gebruik en misbruik.
Net als andere opioïde drugs bindt fentanyl zich aan de receptoren in de hersenen die pijn en emoties beïnvloeden. Daardoor komen gevoelens van welzijn (euforie) en ontspanning vrij, en het verlicht ook de pijn. Fentanyl heeft op iedereen een ander effect, afhankelijk van iemands grootte, gewicht en algemene gezondheidstoestand. Na verloop van tijd passen de hersenen zich echter aan fentanyl aan, waardoor het moeilijk wordt om positieve emoties te ervaren door iets anders dan de drug. Dit kan leiden tot verslaving.
Lees ook: De werking en bijwerkingen van opiaten en opioïden
Hoe wordt fentanyl gebruikt?
Fentanyl kan je gebruiken in verschillende vormen: als pleister, tablet, injectie of infuus.
- Fentanylpleisters zijn bedoeld voor algemene pijnstilling, niet voor plotse aanvallen van pijn. Een pleister werkt binnen 12 tot 24 uur en de werking houdt 72 uur aan. Artsen adviseren om de pleister aan te brengen op een droge huid met zo weinig mogelijk haar. Een nieuwe pleister plak je steeds op een andere plaats.
- Fentanyltabletten beginnen binnen 30 minuten te werken. Het effect houdt 1 tot 4 uur aan.
- Fentanyl via injectie of infuus wordt vaak toegediend tijdens een kankerbehandeling of om het lijden op het einde van een leven te verzachten.
Lees ook: Hoe herken je een verslavingsgevoelige persoonlijkheid?
Wat zijn de bijwerkingen?
Het gebruik van fentanyl kan bijwerkingen veroorzaken.
- Je kan bijvoorbeeld last krijgen van ernstige verstopping. In dat geval zal je dagelijks een laxeermiddel moeten innemen. Ook andere maag- of darmklachten kunnen voorkomen.
- Van fentanyl kan je suf en duizelig worden. Hou er dus rekening mee dat je de eerste twee weken niet mag autorijden. Pas wanneer de bijwerkingen verdwijnen, mag je weer achter het stuur kruipen.
- Sommige personen krijgen last van misselijkheid en hoofdpijn.
- Een fentanylpleister kan soms huiduitslag veroorzaken.
- Bij een hoge dosering treedt soms benauwdheid op of wordt slaapapneu erger.
- Als je voelt dat je oppervlakkig begint adem te halen, neem dan meteen contact op met je arts.
Lees ook: Welke effecten heeft cannabisgebruik tijdens tienerjaren op lange termijn?
Bronnen:
https://www.afkickkliniekinfo.nl
https://www.vrt.be
https://www.medicalnewstoday.com
auteur:
Sara Claessens,
gezondheidsjournalist
