Zijn planten de oplossing voor gezonde lucht in je woning?

nieuws

Planten in huis kunnen voor sommige mensen een aangenaam gevoel opwekken en op die manier het mentaal welzijn verbeteren. Maar maken ze ook de lucht van je woning gezond?
Neen, zo zegt Dieter Vanparys, Medisch Milieukundige bij Logo Brugge-Oostende, in een Opiniebijdrage op de website van Knack, naar aanleiding van een artikel 'De 15 beste planten voor een gezonde lucht in huis'.

NASA-rapport
Om de zoveel tijd verspreiden zich via verschillende media artikeltjes over 'hoe planten een miraculeus en vaak onderschat effect hebben op allerlei giftige stoffen in de lucht in je woning'. De meeste artikels over luchtzuiverende planten baseren zich op 'een rapport van de NASA', wat op genoeg is om het rapport als waarheid te zien en te verspreiden.
Meestal wordt echter in de artikels niet meegegeven dat de studie eigenlijk een gezamenlijk project was van de NASA en de toenmalige Associated Landscape Contractors of America (=ALCA, de Amerikaanse Vereniging voor Landschapsprofessionals). Dit wil uiteraard niet zeggen dat de informatie uit de studie fout is, enkel dat er nogal selectief gekaderd wordt.

Het grootste probleem van de meeste van de 'luchtzuiverende planten-artikels', is dat ze slechts een beperkt stukje uit het oorspronkelijke rapport oppikken en cruciale informatie negeren. Zo gaat het in de studie om experimenten in een laboratorium, niet in de omstandigheden zoals ze in de Vlaamse woning voorkomen, bijvoorbeeld:
• De kamertemperatuur is bij de meeste Vlamingen standaard niet continu 30 °C zoals in de plexiglas dozen waarin de testplanten stonden.
• Er zijn altijd meerdere bronnen van verontreiniging en heel wat stoffen in de lucht in onze woningen, terwijl in de testen telkens maximaal 2 stoffen tegelijk getest werden
• In onze woningen komen de hele tijd stoffen vrij, in de labo-testen slechts 1 keer
• Onze woningen zijn gelukkig groter dan 1 m³, terwijl in de testen de planten in plexiglas dozen tot ongeveer 1 m³ stonden. Dit wil zeggen dat in de realiteit wel iets meer dan 1 plant in elke kamer in je woning zou moeten staan om hetzelfde effect te hebben als in de studie

Samengevat concluderen de onderzoekers dat de onderzochte kamerplanten, onder bepaalde omstandigheden, mogelijk de lucht zouden kunnen zuiveren in energie-efficiënte gebouwen uit de jaren '80. Wil men dit zo goed mogelijk doen, dan raden ze aan om de lucht met een mechanische ventilator onder de plant als het ware door de plant en vooral de bodem te zuigen, want daar zit het grootste luchtzuiverend effect. Voeg er het best ook nog eens een extra filter aan toe.
Ze zeggen dus niet dat de onderzochte planten op zich voldoende zijn om gezonde lucht te krijgen in een woning, laat staan hoeveel je er daarvoor nodig zou hebben.
Kortom: de lucht in je huis maakt je niet zomaar gezond door er enkel en alleen een plant in te zetten. Daarvoor is meer nodig.

Stand van zaken onderzoek
Waar staat de kennis hierover bijna 30 jaar later?
Er blijft onderzoek gebeuren, maar steeds weer zien we dezelfde problemen opduiken: er is inderdaad een luchtzuiverend effect door planten meetbaar voor verschillende chemische stoffen, het lijkt te werken voor hele kleine ruimtes, voor sommige stoffen, onder bepaalde labo-omstandigheden,...
Maar de vertaling van deze 'successen' naar de praktijk blijkt weinig wetenschappelijk onderbouwde positieve resultaten te leveren. Soms komen ook verrassende fenomenen naar boven, zoals het feit dat ook ongebruikte potaarde al een bepaalde hoeveelheid chemische stoffen kan verwijderen.

Soms is een mogelijk effect te verklaren doordat mensen meer en beter ventileren en verluchten als er planten gezet worden in de ruimte.
De Franse overheid heeft tussen 2004 en 2010 onderzoek uitgevoerd op het luchtzuiverend effect van bepaalde planten op formaldehyde, benzeen en CO (koolstofmonoxide). Ook dit onderzoek concludeerde dat het simpelweg plaatsen van een plant in de woning, geen grote luchtzuiverende meerwaarde heeft ten opzichte van de wél effectieve methodes 'ventileren en verluchten'.

Besluit
Planten zijn onder realistische omstandigheden niet dé oplossing om de lucht in je woning helemaal gezond te maken. Het luchtzuiverend effect is in de praktijk beperkt tot zeer beperkt, vooral ten opzichte van de standaardadviezen 'ventileren/verluchten/bronnen vermijden'.
Planten in de woning kunnen voor sommige mensen een heel aangenaam gevoel opwekken en op die manier het mentaal welzijn verbeteren. Voor sommigen helpt de aanwezigheid van planten om er aan te denken goed te ventileren en te verluchten. Dat op zich kan voldoende reden zijn om planten in je woning te willen. Een miraculeuze luchtzuiveringsclaim is daarvoor niet nodig.
Anderzijds is het ook zo dat planten die niet goed verzorgd worden (te veel water), persoonlijke gevoeligheden (allergieën), risico's voor kinderen (sommige zijn giftig),... een negatief effect kunnen hebben op de gezondheid.

We leven een heel groot stuk van ons leven binnen. De lucht die we thuis, in school, op het werk,... inademen is heel vaak vervuild met allerlei stoffen en kan zo grote gezondheidsproblemen veroorzaken. We moeten dus zeker blijven werken aan gezonde binnenlucht. Dit is vooral (maar niet uitsluitend) het geval voor gevoelige personen zoals kinderen, ouderen, personen met luchtwegproblemen, ...

De beste twee tips voor een gezonde lucht in huis zijn:
• Ventileer goed en verlucht aanvullend;
• Vermijd bronnen van luchtverontreiniging in je woning. Denk hierbij aan binnen roken, te veel vocht (schimmel), huisstofmijt, slecht werkende of verkeerd gebruik van verwarmingstoestellen.

Bronnen:
http://www.knack.be/nieuws/gezondheid