Vlaams Actieplan loodpreventie voor drinkwater

nieuws Het drinkwater dat in Vlaanderen wordt geleverd, moet voldoen aan strenge, wettelijk opgelegde kwaliteitseisen. Lood is echter nog een aandachtspunt. Vooral loden drinkwaterleidingen vormen een belangrijke bron voor de opname van lood in het menselijk lichaam. De gezondheidsnorm voor lood in leidingwater verstrengt eind 2013 en bedraagt dan 10 µg/l (microgram per liter). Vandaag is dat nog 25 µg/l. Het vervangen van die leidingen in het drinkwaternetwerk (zowel in het openbaar distributienetwerk als in de binnenhuisinstallaties) is dus erg belangrijk. Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) werkten daarom een Actieplan loodpreventie uit met als doel loodblootstelling via leidingwater te voorkomen.

De normen voor lood worden stelselmatig strenger omdat lood een ongewenste stof is in drinkwater en voeding die zich in het lichaam opstapelt. Onderzoek toont de mogelijke gezondheidsrisico's aan van die opstapeling van lood in het lichaam, in het bijzonder bij kinderen. Uit de resultaten van de jaarlijkse wettelijk verplichte minimumcontroles aan de kraan en de resultaten van de interne operationele controle die de drinkwatermaatschappijen uitvoeren, blijkt dat de kwaliteit van het drinkwater in Vlaanderen in zeer grote mate voldoet aan de opgelegde Europese kwaliteitseisen.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) heeft een richtwaarde van 10 microgram per liter voor lood vastgelegd. De WGO gaat ervan uit dat dit een veilig niveau is voor levenslange blootstelling aan lood via drinkwater. Gezondheidsexperts menen dat er moet gestreefd worden naar een zo laag mogelijke blootstelling, zeker tijdens de (neurologische) ontwikkeling van kinderen.
Uit de rapportages van de drinkwatermaatschappijen blijkt uit een vergelijking voor de periode 2005-2008 dat lood een hoger overschrijdingspercentage heeft dan andere gezondheidsrelevante parameters. Voor 2008 waren er 19 normoverschrijdingen op een totaal van 1819 analyses. Als de resultaten getoetst worden aan de 10 µg/l gezondheidsnorm zijn er 72 normoverschrijdingen of een normoverschrijdingspercentage van 3,96 %. Voor 2009 waren er 16 normoverschrijdingen op 1981 analyses of een normoverschrijdingspercentage van 0,8 %.
Boven de grens van 10 µg/l waren er 66 of 3,3 %. Een dergelijk overschrijdingspercentage is ongewenst en wijkt sterk af van het normoverschrijdingspercentage voor de andere parameters die een directe gezondheidsrelevantie hebben.

Lood is in hoofdzaak afkomstig uit de materialen waarmee het water in contact mee komt. De belangrijkste bron zijn loden leidingen. Gelukkig zijn de verschillende drinkwatermaatschappijen vanuit het voorzorgsprincipe en met het oog op de nieuwe gezondheidsnorm actief bezig met het vervangen van loden distributieleidingen en aansluitingen. Zij zijn immers verplicht om vanaf 2014 water te leveren dat aan de strengere norm voldoet.
Voor de binneninstallatie - vanaf de terugslagklep aan de watermeter - is de eigenaar van de woning verantwoordelijk voor het vervangen van loden onderdelen. Dat geldt ook voor particulieren die hun drinkwater zelf winnen: ook zij lopen risico op water met lood afkomstig van loden pomponderdelen voor het oppompen van grondwater of loden leidingen of aansluitingen.
Met het oog op de verscherpte loodnorm werkten het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid en de VMM een loodactieplan uit. Dat plan - opgesteld in samenwerking met de drinkwatersector - omvat 11 acties die moeten zorgen voor zowel een opvolging van het vervangen van de bestaande loden leidingen en aansluitingen uit het openbaar waterdistributienetwerk als voor een actieve sensibilisatie van de burger over de eigen blootstelling aan lood.

Meer info:
www.zorg-en-gezondheid.be
www.gezondheidenmilieu.be