Te weinig geslapen? Dan heb je geen zin in sociaal contact.

Voel je je alleen en geïsoleerd als je te weinig hebt geslapen? Dat is normaal, zo blijkt uit een kleinschalig Amerikaans onderzoek aan de universiteit van Californië. Zelfs één slapeloze nacht zou mensen al een eenzaam gevoel kunnen bezorgen.

Een team wetenschappers onder leiding van psycholoog en neurowetenschapper Matthew Walker keek naar de reacties van achttien jonge en kerngezonde volwassen na een verkwikkende en slapeloze nacht. Alle deelnemers kregen beelden te zien van mensen, die met een neutrale gelaatsuitdrukking naar hen toe kwamen. Wanneer ze oncomfortabel dicht kwamen, konden de participanten op een stopknop drukken.

Wat blijkt? Als mensen te weinig hebben geslapen, drukken ze sneller op de knop. Ze willen liever geen anderen dicht in hun buurt. Dat wijst volgens de vorsers op een sterke respons van sociale afwijzing. Met andere woorden: hoe groter het slaaptekort, hoe groter het verlangen naar persoonlijke ruimte en hoe minder motivatie om zich sociaal engageren. De hersenscans tijdens het onderzoek onderstrepen dit. Daarop is te zien dat zones in het brein, die gewoonlijk socialisatie bevorderen, minder actief zijn. Dit effect is al zichtbaar na één slapeloze nacht.

In een tweede fase van het onderzoek vroegen de onderzoekers aan meer dan duizend mensen om beelden te beoordelen van de achttien deelnemers. In de filmpjes deden de testpersonen alledaagse dingen zoals praten. De waarnemers, die niet wisten dat sommigen onder hen met een slaaptekort kampten, moesten hen een eenzaamheidsscore geven. Uit die punten blijkt dat de deelnemers die te weinig sliepen een hogere score kregen. Wie slecht slaapt ziet er dus - ook al na één mindere nacht - eenzamer uit dan wie een verkwikkende nachtrust had. De waarnemers gaven aan minder geneigd te zijn om een sociaal gesprekje aan te gaan met de ‘eenzamen’.

Het goede nieuws? “Slechts één goede nacht maakt je meer extravert en geeft je zelfvertrouwen een boost. Bovendien zal je dan ook meer anderen aantrekken, wat leidt tot meer sociaal contact”, concluderen Walker en co in het wetenschappelijk tijdschrift Nature Communications. Volgens experts, die niet meewerkten aan het onderzoek, is er geen reden tot paniek om eenzaam te worden door slechte nachten. Ze beweren dat de studie te kleinschalig is om zo’n conclusie de wereld in te sturen en benadrukken dat patiënten in slaapklinieken daarom nog niet allemaal eenzaam zijn.