Hielspoor: symptomen en behandeling

In dit artikel

Typische klachten van een hielspoor
Beginfase van een hielspoor
Chronische fase van een hielspoor

dossier

Hielspoor is eigenlijk een oude benaming voor ‘pijn onder de hiel’. Vroeger werd (onterecht) gedacht dat die pijn veroorzaakt werd door een klein botuitsteekseltje onder het hielbeen. Dat lijkt een beetje op een spoor van een cowboy, vandaar de naam.

Tegenwoordig weten we dat niet het kleine botje, maar wel het peesblad van de voet de boosdoener is. De functie van dit peesblad is om de voet te stabiliseren, maar het kan overbelast geraken door lange wandelingen op oneffen terrein, slechts schoeisel, langdurig rechtstaan…

Bij een langdurige overbelasting van de voet kan dit leiden tot een chronische ontsteking van het peesblad. Dan spreken we van een "fasciosis plantaris", de wetenschappelijke naam voor hielspoor. Dergelijke blessures genezen heel moeilijk, omdat een pees van nature heel slecht doorbloed is. Dat maakt het moeilijk voor het lichaam om de opgelopen schade te herstellen.

Typische klachten van een hielspoor

Zeurende pijn aan de onderkant van de hiel, soms met uitstraling naar de binnen- en buitenzijde van de voet.
Ochtendstijfheid: de eerste paar passen in de ochtend zijn zeer pijnlijk en erop steunen is moeilijk. Na een tiental minuten rondwandelen, vermindert de pijn en stijfheid.
Zeurende pijn bij langer rechtstaan, waardoor je het gevoel hebt dat je moet bewegen.
Startpijn: opnieuw rechtkomen na eventjes zitten, geeft weer stijfheid in de hiel. Na rondwandelen, zal die weer verdwijnen.
Drukpijn: duwen op de onderzijde van de hiel geeft een stekende pijn, soms wel vergeleken met een messteek of een priem in de voet.

Beginfase van een hielspoor

Veel mensen schenken weinig aandacht aan de beginnende pijn bij een hielspoor. Meestal voel je slechts een vaag ongemak dat nogal eens verward wordt met wat stijfheid na een inspanning. De plaats zelf is gevoelig bij aanraking, maar na wat rusten gaat het beter. De klachten komen geleidelijk aan op en verdwijnen meestal ook weer spontaan.

In dit stadium van hielspoor is het heel belangrijk om er juist wél aandacht aan te schenken, om zo de evolutie naar een chronische ontsteking te voorkomen.

Behandeling beginnend hielspoor:

- Geef de voet(en) voldoende rust, zo krijgt het lichaam de kans om de pees te herstellen door extra bloedtoevoer

- Evalueer je schoeisel:

1. een stevige schoen met goede ondersteuning van de hiel langs de achterzijde zal ervoor zorgen dat het peesblad minder moet stabiliseren en dus minder belast wordt

2. een lichte hakverhoging is ideaal aangezien er dan minder druk komt op de hiel en meer op de voorvoet

3. een kwalitatieve zool in de schoen is nodig om de druk goed te verdelen

4. probeer slippers, instekers en blote voeten te vermijden

- Stretch de pees door met de tenen op een trapje te gaan staan en je langzaam te laten afzakken. Je kan ook een handdoek rondom je voorvoet plaatsen, om de tenen zo naar je toe trekken en de pees te rekken.

- Massage van de pees met een hard balletje kan helpen, of het gebruik van een foam roller onder de pees

- Een stretchkous kan je ‘s nachts dragen zodat de pees tijdens de nacht niet gaat verkrampen en je ‘s morgens dus minder last zal hebben van ochtendstijfheid

- Gelpads kunnen de druk op het peesblad verminderen.

Chronische fase van een hielspoor

Bij een volgende fase komt de pijn frequenter op zonder duidelijke reden. De pijn blijft meestal wat langer en trekt ook trager weg. Even later blijft de pijn en trekt hij niet meer weg: dan heb je een chronische ontsteking. Bovendien zullen ook de spiergroepen in het onderbeen pijnlijk aanvoelen, omdat deze overbelast worden door een verkeerde houding en kan er zelfs pijn ontstaan in de knie, heup of rug.

Behandeling van een chronisch hielspoor:

- Dezelfde regels als bij een beginnende hielspoor gelden hier uiteraard ook, maar helaas zal een chronische blessure nog zelden vanzelf genezen. Er zullen periodes zijn waar de pijn minder is, maar na wat zwaardere belasting zal de pijn meestal snel terug erg storend worden.

- Kinesitherapie is nuttig om intensiever te stretchen en het peesblad manueel los te maken. Daarnaast kan de kinesitherapeut ook bepaalde oefeningen aanleren die je thuis kan doen om de pees sterker te maken en de doorbloeding te verbeteren waardoor het peesweefel kan herstellen. Ook kan je voetstatiek bekeken worden.

- Cortisone laten inspuiten is nuttig wanneer de pijn heel hevig is door een acute ontsteking bovenop het chronische probleem. Cortisone is een heel krachtige ontstekingsremmer waardoor de pijn snel mindert en de ontsteking verdwijnt. De cortisone doet echter niets aan het chronische peesprobleem. Een cortisone inspuiting mag maximaal 3x aangezien het bij frequenter toedienen de pees nog verder kan verzwakken, wat het probleem eigenlijk erger maakt op lange termijn.

- Vroeger werd geregeld een gips aangelegd om de voet te laten rusten. Tegenwoordig wordt dat nog zelden gedaan, omdat dit de spieren rondom de voet en enkel verzwakt en ze nadien extra getraind moeten worden met kinesitherapie. Bovendien doet het niets aan het herstelproces zelf, waardoor de klachten enkele weken na het uitdoen van de gips opnieuw opkomen.

- De laatste jaren is de standaardbehandeling voor een hielspoor echogeleide shockwave therapie (ESWT). Met shockwave therapie wordt het peesweefsel geprikkeld met hoogenergetische geluidsgolven om zo de doorbloeding (die er van nature dus maar heel beperkt is in het peesblad) te verbeteren en het herstelproces van het lichaam op gang te brengen. Het is heel belangrijk dat de juiste soort geluidsgolven gebruikt wordt en dat de te behandelen plaats door een arts bepaald wordt met echografie.

- Indien alle bovenstaande behandelingen onvoldoende effect hebben, wordt soms overgegaan tot een operatie.