Sinds mei 2007 kan elke roker die wil stoppen, bij Tabakstop terecht voor gratis persoonlijke hulp op zijn of haar maat via telefoon. Dit project, dat de naam Persoonlijke Coaching meekreeg, omvat 6 – 8 telefoongesprekken met dezelfde tabakoloog. Op 10 jaar tijd is het aantal inschrijvingen voor de coachings sterk gegroeid. Het profiel van de deelnemers is over die periode vrij stabiel gebleven: meer vrouwen en vooral 45-plussers.

 

Op de internationale Tobacco Control Scale haalt België een matige score van 6 op 10 voor “treatment” of rookstophulp. Om het beter te doen, vraagt Stichting tegen Kanker naar maatregelen zodat (huis)artsen  hun patiënten meer motiveren tot een rookstop en meer doorverwijzen naar tabakologen. 

 

Tabakstop werd opgestart in 2004 door Stichting tegen Kanker als een betalende advieslijn rond roken en rookstop. Nadien werd het een gratis hulplijn gespecialiseerd in rookstopbegeleiding. Vandaag biedt Tabakstop een gratis telefoonlijn, website www.tabakstop.be, applicatie Tabak-stop voor smartphones en de telefonische Persoonlijke Coaching, voor elke roker die wil stoppen. Typerend aan de Persoonlijke Coaching is de vertrouwensband tussen de stopper en zijn vaste tabakoloog voor een 6-tal telefoongesprekken op onderling afgesproken tijdstippen, meestal 2 à 3 voor de rookstopdatum en nog een 3-tal gesprekken na de rookstop.

Op tien jaar tijd (2007 – 2017) namen 5 444 rokers deel aan de Persoonlijke Coaching (min. 2 gesprekken), waarvan 59% meer dan 6 begeleidingsgesprekken deelnam. Vandaag vormt coaching een belangrijk onderdeel van het hulppakket door Tabakstop.

 

48 procent van de deelnemers aan de Persoonlijke Coaching is gestopt met roken op het einde van de begeleiding. 25 procent van de deelnemers bevestigde gestopt te zijn geweest gedurende meer dan 6 maanden en 23 procent gedurende meer dan 1 jaar. Zonder hulp bedraagt het gemiddelde slaagpercentage op lange termijn maar 3 à 5 procent.

De waarschijnlijkheid om na 6 maanden en 1 jaar nog ex-roker te zijn, hangt sterk af van de situatie op het einde van de begeleiding. 58 procent van de personen die op het einde van de begeleiding meer dan 4 weken waren gestopt, zijn 6 maanden rookvrij gebleven en 50 procent van hen zijn 1 jaar lang rookvrij gebleven.

Ook het aantal gesprekken heeft een zeer grote invloed op het welslagen van de rookstop. Van wie deelnam aan minstens 6 telefoongesprekken is 59 procent gestopt met roken op het einde van de begeleiding, 31 procent is nog steeds rookvrij na 6 maanden en 27 procent na 1 jaar.

 

Het al dan niet gebruiken van farmacologische hulpmiddelen is eveneens een bepalend aspect voor het succes van een rookstop. De hulpmiddelen die de cliënten van Tabakstop het vaakst gebruiken, zijn Champix® en nicotinevervangers (zoals tabletten, patches of een combinatie van de twee).

Wanneer coaching gecombineerd wordt met  farmacologische hulp  ligt het succespercentage bij het einde van de begeleiding op 53 procent tegenover 36 procent bij diegenen die geen farmacologische hulp  hebben gebruikt. 27 procent van wie een coaching combineert met een rookstophulpmiddel, is erin geslaagd 6 maanden niet te roken en 24 procent rookte niet gedurende een heel jaar.

 

Naast de farmacologische hulpmiddelen nemen meer en meer mensen hun toevlucht tot de e-sigaret. Sinds januari 2015 gebruikten cliënten in telefonische coaching in 13 procent van de begeleidingen de elektronische sigaret met of zonder nicotine en in 8 procent van de begeleidingen werd dat gecombineerd met een traditioneel farmacologisch hulpmiddel.

 

De meerderheid van de deelnemers aan de coaching waren vrouwen (59 %). Qua leeftijd zijn de meeste deelnemers 45+ (64%). En de meeste deelnemers aan het programma (69 %) roken filtersigaretten terwijl 35 procent roltabak rookt. Het gebruik van roltabak zit de laatste jaren in stijgende lijn bij de deelnemers aan de telefonische coachings.

 

• Tijdens de bestudeerde periode hebben 2 719 Nederlandstaligen en 2 721 Franstaligen deelgenomen aan de coaching (min. 2 gesprekken). Op een totaal van 41 229 gesprekken, vonden er 19 515 plaats in het Nederlands en 21 714 in het Frans.

• Nederlandstalige deelnemers roken vaker filtersigaretten (76 %) in vergelijking met de Franstalige deelnemers (63 %). De Franstaligen roken daarentegen vaker roltabak (42 %) dan de Nederlandstaligen (27 %).

• Franstaligen hebben gemiddeld meer gesprekken. 47 procent van de Franstaligen had 6 tot 8 gesprekken tegenover 42 procent van de Nederlandstaligen.

• 35 procent van de Nederlandstalige cliënten probeert te stoppen zonder hulmiddelen, tegenover 26 procent van de Franstaligen. Franstaligen gebruiken vaker de elektronische sigaret dan hun tegenhangers in het noorden van het land (16 % tegenover 10 %) en combineren deze vaker met NRT (Nicotine Replacement Therapy).

 

Volgens de Tobacco Control Scale, een ranglijst die aangeeft welke Europese landen het meest doeltreffende anti-tabaksbeleid voeren, zit België in de middenmoot op vlak van “treatment” of hulp bij het stoppen met roken met een matige score van 6 op 10.

 

De regionale ministers van Volksgezondheid blijven sterk inzetten op professioneel advies door tabakologen. Daarnaast kunnen de Belgische rokers die willen stoppen, rekenen op tussenkomsten voor rookstopmedicatie vanuit het federale niveau. Helaas blijkt uit de rookenquête van Stichting tegen Kanker dat slechts 4 op 10 rokende patiënten spontaan door hun huisarts worden aangesproken over een rookstop. In Nederland, Noorwegen, Polen, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland krijgen huisartsen een financiële stimulans om kort rookstopadvies te geven. Ook in ziekenhuizen zou rookstopbegeleiding een belangrijkere plaats kunnen innemen dan nu het geval is, maar voor het management van een ziekenhuis zijn er evenmin stimulansen om dit op te nemen. Nochtans is rookstophulp kostenefficiënt en kunnen de kosten voor de gezondheidszorg er door dalen. Stichting tegen Kanker vraagt de overheden uit te zoeken hoe artsen te motiveren om vaker hun patiënten aan te spreken over stoppen met roken.