Kinderknie, afwijkende stand of niet?

nieuws Tussen de geboorte en het zevende levensjaar groeit een kind flink. Omdat uw kind zich in die periode steeds op een andere manier voortbeweegt (rollen, kruipen, lopen, rennen, springen, fietsen, zwemmen), worden de benen telkens anders belast. Door de snelle groei en veranderende belasting van de benen hoort er bij elke leeftijdsperiode tussen 0 en 7 een andere beenstand.
De stand van de knieën is het best te beoordelen als uw kind op de rug ligt. Strek de benen en leg ze tegen elkaar aan.

Afhankelijk van de leeftijd van een kind kan de stand van de benen verschillen:

• 0 jaar: kinderen worden geboren met O-benen. Als u de beentjes van de baby gestrekt tegen elkaar aan legt, dan raken alleen de enkels elkaar maar de knieën niet. De benen vormen een ‘O’.
• 0 - 2 jaar: in deze periode groeien de knietjes langzaam naar elkaar toe. Geleidelijk worden de benen van uw kind recht.
• 2 jaar: rond deze leeftijd heeft uw kind min of meer rechte benen.
• 2 - 3 jaar: in deze periode krijgt uw kind X-benen: de knieën groeien naar elkaar toe en de enkels groeien van elkaar af. Als u de gestrekte beentjes tegen elkaar aan legt, dan raken alleen de knieën elkaar, maar de enkels meestal niet.
• 3 - 7 jaar: vanaf het derde levensjaar houdt uw kind nog een lange tijd X-benen. Een kleuter met X-benen is dus normaal. Daarna worden de benen van uw kind geleidelijk rechter.
• 7 jaar: rond deze leeftijd hebben de meeste kinderen rechte benen. Als uw kind met gestrekte benen ligt, dan kan het meestal zowel enkels als knieën tegen elkaar aanleggen.
• Vanaf 7 jaar: als bij kinderen vanaf deze leeftijd X- of O-benen voorkomen kan dat zelden kwaad. Tussen kinderen onderling bestaan veel verschillen.

Wat zijn standafwijkingen?
Standafwijkingen van de knieën komen bij kinderen weinig voor. Raadpleeg een arts:
• Als de stand van de knieën niet past bij de leeftijd zoals hierboven beschreven;
• Als de knieën een knik naar binnen (X) of naar buiten (O) maken die opvallend groter is dan bij leeftijdgenootjes; of
• Als het linker been een duidelijk andere stand heeft dan het rechter. Bijvoorbeeld een recht been naast een X-been.
Bij sommige kinderen zijn de voeten sterk naar binnen gedraaid. De tenen komen dan tegen elkaar en de enkels staan van elkaar af. Dit kan geen kwaad en gaat meestal over voordat uw kind acht wordt.

Hoe ontstaan standafwijkingen?
Een standafwijking kan ontstaan als een kind zijn been heeft gebroken en het daarna in een verkeerde stand vastgroeit. Soms is de oorzaak een infectie van het bot of van het knie- of heupgewricht. Het kan ook ontstaan door een zeldzame groeiafwijking of bij rachitis (Engelse ziekte). Engelse ziekte wordt veroorzaakt door een gebrek aan kalk, vitamine D en zonlicht. Het komt bijna niet meer voor. X-benen lijken vaker voor te komen bij kinderen met overgewicht.

Adviezen
Gezonde voeding en lichaamsbeweging zijn voor ieder kind belangrijk. Zorg dat uw kind voldoende gelegenheid en ruimte krijgt om te bewegen. Houd het niet te lang achter elkaar in de box, het stoeltje of de wandelwagen. Laat uw kind buiten spelen (ook omdat de huid daglicht nodig heeft voor de aanmaak van vitamine D). Laat het rennen, klimmen of fietsen. Speciale oefeningen zijn niet nodig Bekijk of uw kind op de basisschoolleeftijd al op een sportvereniging kan. Gezonde voeding en lichaamsbeweging helpen ook om overgewicht tegen te gaan.
Zorg daarnaast voor goed passende schoenen zodat uw kind gemakkelijk kan bewegen.
Speciale steunzolen of schoenen die de enkels steunen zijn niet nodig.
Als uw kind een duidelijke standafwijking van de knieën heeft, dan wordt meestal gekeken in hoeverre deze zich binnen een jaar herstelt. Wanneer een kniestand die duidelijk afwijkend is, met een jaar niet verandert, kan dat een reden zijn voor overleg met een specialist op dit gebied (orthopeed). Als de afwijking eenzijdig is (duidelijk verschil tussen linker en rechter been) of binnen korte tijd vergert, dan is dat een reden om al eerder te overleggen met de specialist.