Tijdelijke tatoeages soms levenslang zichtbaar

nieuws Wanneer u op vakantie of op een muziekfestival in de verleiding komt om een tijdelijke tatoeage te laten zetten, moet u beseffen dat dit ernstige allergische reacties kan veroorzaken omdat de gebruikte producten mogelijk parafenyleendiamine (PPD) bevatten. PPD doet de tekening sneller drogen en maakt ze donkerder. PPD is echter verboden in producten die men rechtstreeks op de huid aanbrengt (mascara, cosmetica…). In haarverven is de maximale concentratie beperkt tot 6%.

De Dienst Cosmetica van de FOD Volksgezondheid legde vorig jaar aan de Belgische kust nog beslag op tatoeageproducten die PPD bevatten.
Dermatologen in België en in het buitenland noteren de afgelopen jaren een groeiend aantal ernstige allergische reacties veroorzaakt door PPD.

De allergische reacties verschijnen meestal 2 tot 3 dagen na het aanbrengen van de tijdelijke tatoeage en gaan van jeuk, roodheid en puistjes tot blaren en erosie van de huid. Vaak ontstaan de eerste symptomen pas rond de tijd waarop de oorspronkelijke hennatekening bijna verbleekt is, zo'n 2 weken na het aanbrengen ervan. De eerste klachten betreffen meestal jeuk, lichte pijn of branderigheid, roodheid, zwelling en eventueel vorming van blaren. Het reliëf volgt vaak exact de oorspronkelijke tekening. Indien de huiduitslag in dit stadium niet behandeld wordt, kunnen bijkomende infecties optreden.

Soms blijft de last niet beperkt tot de tekening en het betrokken lichaamsdeel, maar voelt men zich algemeen niet goed, soms zelfs wat ziek; bij een aantal mensen werden er ook zwellingen van de lymfeklieren vastgesteld.
Het contacteczeem wordt meestal behandeld met corticosteroïden, bv. onder de vorm van crèmes die rechtstreeks op de huid gesmeerd worden, of onder orale vorm (tabletten die via de mond ingenomen moeten worden). Vochtige compressen kunnen helpen om het eczeem af te koelen. Ondanks alle behandelingsinitiatieven duurt het vaak 3 tot 4 weken vooraleer het letsel genezen is.

Na de genezing blijven er vaak restletsels over. Meestal een lichte of donkere verkleuring (hypo- of hyperpigmentatie) van de huid die overeenkomt met de oorspronkelijke tekening. Deze verkleuring verdwijnt in het beste geval na een drietal maanden, maar bij sommige mensen blijft ze veel langer zichtbaar (tot meer dan een jaar nadien). Blijvende abnormale verkleuring van de huid en littekens kunnen het gevolg zijn zodat de tijdelijke tekening levenslang zichtbaar blijft op het lichaam.

Aan mensen die na een henna-tatoeage last hadden van jeuk of huiduitslag moet ten sterkste afgeraden worden nadien opnieuw een henna-tatoeage te laten plaatsen of de tekening opnieuw te laten inkleuren, tenzij ze absoluut zeker zijn dat het kleurmengsel uitsluitend zuivere henna bevat.

Een allergie voor parafenyleendiamine heeft vaak aanzienlijke consequenties voor het verdere leven. Parafenyleendiamine en derivaten zijn immers veel gebruikte substanties die in veel producten voorkomen, bv. in rubber, lak, leder, bont, textiel, haarverven, schoenpoets, plastics, fotografische ontwikkelaars, enz. Het kan onder meer voorkomen in zwarte handgrepen van fietsen, drukinkten, rubberlaarzen, slangen in tankstations, lederen handschoenen, zwarte nylons of panty's, kunststoffen mappen, enz.. Deze en nog veel meer andere producten zijn in de toekomst vaak te vermijden wanneer men allergisch is voor deze stof.

Bij henna tatoeages of tekeningen op de huid met zuivere henna komen allergische reacties zelden voor en deze leveren dus geen risico’s voor de consument. Een tatoeage met henna heeft echter verschillende uren nodig om de huid te kleuren en de tekening kleurt oranje tot kastanjebruinrood uit. Wanneer PPD wordt toegevoegd aan de hennapasta, ziet de tekening er zwarter uit en verschijnt ze sneller, maar de kans op allergie is dan zeer groot.

Daarom raadt FOD Volksgezondheid aan om enkel tijdelijke tatoeages te laten zetten wanneer men zeker weet dat het gebruikte product veilig is en geen PPD bevat. Wie een tijdelijke tatoeage wenst, vraagt best vooraf om de verpakking en ingrediëntenlijst van het gebruikte product te bekijken om na te gaan of het product wel geschikt is voor het aanbrengen van tijdelijke tatoeages.