Wat is soja en wat zijn de voor- en nadelen voor de gezondheid?

dossier

Lees ook: Kan soja klachten in de menopauze verminderen?

Mogelijke gezondheidsvoordelen

© Getty Images

• Soja is rijk aan voedingsstoffen. Sojabonen zijn van nature rijk aan eiwitten en bevatten alle essentiële aminozuren. Ze zijn ook rijk aan plantaardige vetten, vezels en verschillende belangrijke vitaminen, mineralen en polyfenolen (een type antioxidant).
  
• Soja verlaagt het cholesterolgehalte. Verschillende studies suggereren dat diëten die rijk zijn aan soja, het LDL-cholesterol (slecht) kunnen helpen verlagen en het HDL-cholesterol (goed) kunnen helpen verhogen.
• Soja kan je beschermen tegen hartaandoeningen. Soja-isoflavonen kunnen namelijk de ontsteking in de bloedvaten helpen verminderen en hun elasticiteit verbeteren, twee factoren die een rol spelen bij de gezondheid van je hart.
• Soja kan de bloeddruk verlagen. Sojabonen en voedingsmiddelen op basis van soja zijn rijk aan arginine, een aminozuur dat zou helpen bij bloeddrukregulatie. Sojabonen zitten ook vol isoflavonen, een andere voedingsstof die bloeddrukverlagend werkt.
• Soja kan de bloedsuikerspiegel verlagen en insulineresistentie tegengaan. De isoflavonen in soja zouden daarvoor verantwoordelijk zijn.
• Een recent overzicht van 23 studies linkt sojavoeding aan een lager risico om te sterven aan kanker, vooral maag-, darm- en longkanker.

Lees ook: Welke vleesvervangers kiezen?

Lees ook: Zijn sojaproducten goed voor het hart?

Mogelijke nadelen voor de gezondheid

• Oestrogeen-imiterende effecten. Soja-isoflavonen zouden het vrouwelijke voortplantingshormoon oestrogeen nabootsen. Hoewel ze qua structuur vergelijkbaar zijn met dit hormoon, hebben soja-isoflavonen zwakkere en iets andere effecten dan oestrogeen.
  
• Risico op kanker. Sommige mensen geloven dat soja-isoflavonen het risico op borst- of baarmoederkanker kunnen verhogen. Toch vinden de meeste studies geen sluitend negatief effect.
• Schildklierfunctie. Testbuis- en dierstudies suggereren dat sommige verbindingen in soja de werking van de schildklier kunnen verminderen. Maar in studies met mensen vindt men weinig tot geen negatieve effecten, vooral bij mensen met een gezonde schildklierfunctie.
• Feminiserende effecten bij mannen. Uit studies met mensen blijkt een zwak verband tussen soja-isoflavonen en een verminderde productie van het mannelijk hormoon testosteron.
• Gevaar voor baby's. Er zijn vermoedens dat soja een negatieve invloed kan hebben op de ontwikkeling van de hersenen, het geslacht, de schildklier of het immuunsysteem. Uit studies blijken echter in de meeste gevallen geen negatieve langetermijneffecten bij gezonde, voldragen baby’s.
• GGO's. Sojabonen zijn vaak genetisch gemodificeerd (GGO). GGO-soja bevat minder voedingsstoffen en meer herbicideresiduen dan conventionele of biologische soja.
• Antinutriënten. Sojabonen bevatten verbindingen die het vermogen van het lichaam verminderen om de vitaminen en mineralen op te nemen. Door soja te weken, kiemen, fermenteren of koken, kan je het gehalte aan antinutriënten in soja verminderen.
• Spijsverteringsproblemen. Dierstudies suggereren dat de antinutriënten in soja de barrièrefunctie van de darm kunnen verminderen. Dit leidt mogelijk tot ontstekingen en spijsverteringsproblemen.

Lees ook: Wat is quinoa precies en hoe gezond is het?