Alzheimerexperten en patiëntenvereniging protesteren tegen schrapping terugbetaling Alzheimer-geneesmiddel

nieuws Sinds 1 juni 2011 worden bepaalde Alzheimer-geneesmiddelen niet meer terugbetaald door de ziekteverzekering. Vroeger waren de cholinesterase-inhibitoren terugbetaald bij patiënten met lichte tot matig ernstige vormen van alzheimerdementie, na bevestiging van de diagnose door een (neuro)psychiater, internist-geriater of een neuroloog, en bij afwezigheid van andere ziekten die dementie veroorzaken. Om terugbetaling te bekomen moest de MMSE-score gelijk of hoger zijn dan 12, met bijkomende bevestiging van de diagnose bij een score hoger dan 24. De Mini Mental State Examination (MMSE) is het meest gebruikte criterium om de ernst van dementie te bepalen. De MMSE-score kan variëren van 0 tot 30, en een hoge score duidt op een beter cognitief functioneren.
In de nieuwe regelgeving is de benedengrens van de MMSE-score gewijzigd van 12 naar 10. De andere criteria blijven ongewijzigd.

De terugbetaling van memantine (Ebixa®) in monotherapie en bij ernstige vormen van alzheimerdementie (d.w.z. bij patiënten met een MMSE-score lager dan 15 en gelijk aan of hoger dan 3) is geschrapt gezien de zeer zwakke (of zelfs afwezige) doeltreffendheid. Op dit ogenblik wordt terugbetaling slechts verleend in geval van associatie aan een cholinesterase-inhibitor voor matig ernstige vormen van de ziekte met een MMSE-score gelijk aan of hoger dan 10 en lager dan 15.

De terugbetaling van Gingko biloba (Tanakan®, Tavonin®) is geschrapt bij gebrek aan degelijke gegevens over de klinische doeltreffendheid.
Volgens een Belgisch collectief van Alzheimerexperten en patiëntenvereniging zullen 60 tot 70.000 Alzheimerpatiënten in een licht tot matig stadium, geen toegang meer hebben tot terugbetaling voor specifieke medicatie wanneer hun ziekte evolueert naar een meer gevorderd stadium.

De Alzheimerexperten en patiëntenvereniging benadrukken dat de kost van memantine aanzienlijk lager ligt dan de hoge kosten die verbonden zijn aan opname in een instelling. Daarom dringen ze er bij de bevoegde instanties op aan ook ernstige Alzheimerpatiënten toegang te geven tot een optimale, multidisciplinaire behandeling. “We vrezen ook dat met het wegvallen van memantine, die toch een positief effect heeft op het gedrag, Alzheimerpatiënten te vaak behandeld zullen worden met antipsychotica voor hun gedragsstoornissen. En daarvan zijn de risico’s welbekend: Antipsychotica verhoogt de kans op cardiovasculaire mortaliteit en verergert de cognitieve symptomen zoals geheugen en spraak -en oriëntatiestoornissen. Mede daarom pleiten we ervoor memantine beschikbaar te houden voor patiënten in een ernstig stadium van Alzheimer.”

Volgens hen zijn er voldoende socio-economische redenen om te streven naar een optimale medicamenteuze en non-medicamenteuze behandeling:
• Het stelt de opname in een instelling substantieel uit, welke een positieve invloed heeft op de kosten voor de maatschappij, als de patiënt en zijn omgeving (thuisverzorging = € 12.000/jaar; opname verzorgingstehuis = € 20.000/jaar) ;
• Men geeft de ouderen een plaats in onze maatschappij, want Alzheimer treft vooral 75-plussers;
• Men verlicht de druk voor de mantelzorger en de naaste omgeving. Van de ondervraagde Belgen kent maar liefst meer dan 1/3 (37%) iemand die aan Alzheimer lijdt, waarvan bijna de helft iemand uit zijn naaste familie (17%) Volgens de respondenten zijn de meest belastende aspecten van de ziekte oriëntatie –en geheugenstoornissen (30%), na de zorg voor de patiënt die zowel psychisch als fysiek belastend is (33,7%). Daarna volgen het verlies van autonomie voor het uitvoeren van dagelijkse activiteiten (26%) en de ontwikkeling van gedragsstoornissen (10,3%).

Dhr. Jurn Verschraegen, Coördinator van het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen (ECD) Vlaanderen: ”Medicamenteuze ondersteuning, in het geval dat ze een aantoonbaar effect heeft bij de patiënt, blijft nuttig, ook in verdere stadia van het dementieproces. Vaak zien we dat door een negatieve kijk op het ziektebeeld geen enkele behandeling of begeleiding nog nuttig wordt gevonden. Dit negativisme fnuikt de mogelijkheden die mensen met dementie, ook in een latere ziektefase, nog hebben.”

Mevr. Marguerite Mormal, Voorzitster van de patiëntenvereniging Alzheimer Belgique: “Via onze hulplijn krijgen we heel wat getuigenissen binnen van mantelzorgers die een grote verbetering waarnemen bij het gedrag van de zieke nadat deze specifieke medicatie heeft ingenomen. De mantelzorgers begrijpen dan ook niet dat de behandeling wordt stopgezet bij bepaalde criteria, behalve als er geen zichtbaar resultaat is. De mensen die de middelen hebben kiezen er veelal voor om de kosten op zich te nemen. Bij de anderen heerst er een gevoel van onmacht”.