Spondylitis Ankylosans - vroeger gekend als de ziekte van Bechterew - is een chronische ontsteking van de gewrichten in de wervelkolom. Dit leidt tot een verkalking van de tussenwervelschijven, waardoor de patiënt letterlijk ‘verstijft’. Het is een ongeneeslijke ziekte, en de enige manier om het verlies aan beweeglijkheid tegen te gaan is precies... bewegen.

Spondylitis Ankylosans of spondyloartritis is een inflammatoire reumatische aandoening waarbij een ontstekingsreactie optreedt (met pijn in rust en typisch nachtelijke pijn) in de gewrichten, met een duidelijke voorkeur voor de wervelkolom en het geheel wervelkolom-heiligbeen-bekken. De tussenwervelschijven verkalken en vormen botachtige verbindingen, waardoor de patiënt letterlijk ‘verstijft’ (ankylos is het Griekse woord voor ‘stijf’) en ook een heel typische, voorovergebogen houding aanneemt.

De ziekte begint met een pijnlijk gevoel in de rug en het bekken. Typisch is dat de pijn aanwezig is zolang men zit of ligt, maar verdwijnt wanneer men opstaat en beweegt. Naarmate de ziekte vordert, worden ook de spieren steeds strammer en pijnlijker en verliest de patiënt steeds meer beweeglijkheid. 

Omdat de aantasting van de gewrichten zeer lang symptoomvrij kan verlopen, dus zonder specifieke klachten, en omdat de eerste klachten dikwijls niets met de rug te maken hebben, maar eerder met de handen of de ogen, kan het dikwijls maanden en zelfs jaren duren voor de diagnose van S.A. wordt gesteld. Bij vrouwen duurt het gemiddeld vijf jaar, bij mannen drie jaar. 

Als de ziekte begint voor het 25e levensjaar is de kans om functioneel gehandicapt te geraken 7 keer hoger dan iemand van dezelfde leeftijd, met tot nu toe geen enkel perspectief. Vele patiënten verliezen op jonge leeftijd hun werk door deze aandoening en na 20 jaar evolutie is 75% zonder werk. Ten slotte is het overlijdensrisico bij deze patiënten 1,5 tot 4 keer verhoogd.

Een radiografie van de wervelkolom kan volstaan om een juiste diagnose te stellen; eventueel kan een botscintigrafie volgen wanneer de diagnose moeilijker is. 

Naar schatting 0,5% van de bevolking heeft Spondylitis Ankylosans. In tegenstelling tot andere reumatische aandoeningen, komt S.A. voor bij jongeren (tussen 15 en 30 jaar) en treft het voornamelijk mannen (2-3 keer meer mannen dan vrouwen).

In een vrij grot aantal van de gevallen kan de ziekte gecontroleerd worden met anti-inflammatoire medicaties, die echter meestal continu en lang moeten genomen worden en met oefeningen. In ongeveer 40% van de gevallen is de ziekte echter progressief en kan ze niet gestopt worden met de huidige medicaties. Zij kan dan aanleiding geven tot progressieve verstijving en vervorming van de wervelzuil met constante inflammatoire pijn of tot ernstige misvormingen vooral ter hoogte van de dragende gewrichten. 

Heel belangrijk voor een S.A.-patiënt is en blijft: bewegen. Een intensief oefenprogramma met aangepaste rug- en nekoefeningen is noodzakelijk om de beweeglijkheid zoveel mogelijk te behouden én om verdere verstijving tegen te gaan. Door middel van stretching en yoga wordt de spiertonus (dit is de natuurlijke spanning van de spier die onder invloed van pijn, angst enz. verhoogt en zo een pijnlijk stram gevoel veroorzaakt) zoveel mogelijk onder controle gehouden en wordt de lenigheid bevorderd.