Geestelijke zorg kost het meest

nieuws In 2011 is in Nederland 19,6 miljard euro uitgegeven voor de behandeling van psychische stoornissen, 22% van de totale uitgaven voor zorg en welzijn in dat jaar. Kosten voor hart- en vaatziekten komen op de tweede plek, met 8,3 miljard aan uitgaven. Het totale bedrag dat in 2011 aan zorg en welzijn is uitgegeven bedraagt 89 miljard. Het omvat alle medische zorguitgaven, zowel de publieke ziekteverzekering als de privaat gefinancierde (aanvullende verzekeringen, eigen betalingen), maar ook uitgaven door andere overheden, burgers en bedrijven.

Deze cijfers zijn afkomstig uit een nieuwe studie van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) (www.kostenvanziekten.nl).

• In vergelijking met 2007 zijn de kosten van ziekten per jaar gemiddeld 4,7% gestegen. Bijna een kwart van deze groei is aan vergrijzing en bevolkingsgroei door toegenomen levensverwachting toe te schrijven en 16% aan gestegen prijzen, lonen en honoraria. Het resterend deel, 60%, is het gevolg van gestegen aantallen patiënten en de voortschrijdende medisch-technologische ontwikkeling.

• Relatief snel gestegen zijn de kosten voor kanker, ziekten van zenuwstelsel en zintuigen en stofwisselingsziekten. Omdat deze ziekten vooral bij ouderen optreden, is het effect van vergrijzing en toename van de levensverwachting op de zorguitgaven hier sterker dan bij andere ziekten. Bovendien zijn voor ziekten in deze groepen veel nieuwe, relatief dure medicijnen ter beschikking gekomen, die inmiddels breed worden toegepast binnen de behandeling.

• Mannen maakten in 2011 gemiddeld 4.760 euro zorgkosten per jaar, vrouwen 5.760. Het verschil is grotendeels te verklaren doordat de kosten van zwangerschap aan vrouwen wordt toegedeeld en omdat vrouwen langer leven.

• Per hoofd van de bevolking zijn de kosten het hoogst voor pasgeborenen en voor ouderen. Bij pasgeborenen vanwege de zorg rond de bevalling, bij ouderen omdat zij relatief vaak meerdere aandoeningen hebben. Bij hoogbejaarden speelt ook een rol dat zij relatief vaak institutioneel wonen en ook hun woonkosten opgenomen zijn in de zorguitgaven.

• Opvallend is dat de kosten voor jongeren per hoofd van de bevolking in de periode 2007-2011 harder gestegen zijn dan die voor ouderen. Voor 65-plussers gemiddeld 2%, bij 65-minners 5%.

Top-3 ziekten

• De ziekte met de hoogste uitgaven in 2011, 6,8 miljard euro, is ‘verstandelijke handicap’, onderdeel van de hoofdgroep ‘psychische stoornissen’. Dit komt vooral doordat een deel van deze groep in een instelling woont en deze woonkosten tellen ook mee.

• Ditzelfde geldt voor de één na duurste ziekte, ‘dementie’, met 4,8 miljard euro. Dit is bovendien een ziekte die vooral op hoge leeftijd voorkomt, en het aantal hoogbejaarden neemt door stijgende levensverwachting sterk toe.

• Op de derde plaats staan symptomatische klachten (hoesten, pijn op de borst etc.) waarbij (nog) geen diagnose is vastgesteld. De kosten voor deze groep, 3,6 miljard, zijn gedaald in 2011, omdat de registratie van diagnoses in poliklinische ziekenhuiszorg is verbeterd.