Gerelateerde artikels
Vlaamse Sociale Bescherming / Op welke tegemoetkomingen hebt u recht?
nieuws
Zo’n 350.000 zorgbehoevenden in Vlaanderen krijgen via de Vlaamse sociale bescherming elke maand een zorgbudget om de zorg die ze nodig hebben, rond zich te organiseren.
Momenteel bestaat de Vlaamse sociale bescherming uit drie peilers: de zorgverzekering voor zwaar zorgbehoevenden, het basisondersteuningsbudget voor personen met een handicap, en de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden voor ouderen met een zorgnood.
Vanaf 2019 wordt het systeem uitgebreid met nieuwe tegemoetkomingen.
1. Zorgverzekering voor zwaar zorgbehoevenden
De Vlaamse zorgverzekering biedt de zwaar zorgbehoevende (zonder leeftijdsgrens) een maandelijkse tegemoetkoming als vergoeding van niet medische kosten, zowel thuis als in een residentiële voorziening (gezinszorg, poetshulp, aankoop hulpmiddelen, mantelzorg, verblijfskosten in rusthuis of instelling, …).
Het bedrag kan men vrij besteden en men hoeft geen bewijzen voor te leggen.
Wie heeft recht op de zorgverzekeringstegemoetkoming?
Bent u zwaar zorgbehoevend en aangesloten bij de Vlaamse zorgverzekering, dan kunt u een zorgverzekeringstegemoetkoming aanvragen voor uw niet-medische zorgkosten.
U wordt als zwaar zorgbehoevend beschouwd als u lijdt aan een langdurig en ernstig verminderd zelfzorgvermogen.
• Verblijft u in een erkend woonzorgcentrum, rust- en verzorgingstehuis of psychiatrisch verzorgingstehuis in Vlaanderen of Brussel, dan wordt uw zorgbehoefte bewezen aan de hand van een verblijfsattest. De voorziening waar u verblijft of uw ziekenfonds kunnen u dat bezorgen.
• Woont u nog thuis, dan kunt u uw zorgbehoefte bewijzen aan de hand van een geldig attest. U kunt dit attest aanvragen bij uw ziekenfonds of dienst voor gezinszorg.
Meer informatie vindt u hier.
• Beschikt u niet over een van deze attesten, dan kunt u een beroep doen op een gemachtigde indicatiesteller. U kunt daarvoor terecht bij de diensten voor gezinszorg, de OCMW’s en de Diensten Maatschappelijk Werk die verbonden zijn met de ziekenfondsen. Zij zijn gemachtigd om met behulp van de BEL-schaal de zorgbehoevende een score te geven. Met minstens 35 punten op de BEL-schaal komt u in aanmerking voor de tegemoetkoming.
Geen andere vergoeding voor mantel- en thuiszorg
U hebt geen recht op een vergoeding voor mantel- en thuiszorg in geval van:
• een budget voor niet-rechtstreeks toegankelijke hulp of een persoonsvolgend budget van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (enkel bij meerderjarigen);
• een verblijf in een gehandicaptenvoorziening voor meerderjarigen buiten Vlaanderen;
• ambulante ondersteuning door een gehandicaptenvoorziening voor meerderjarigen buiten Vlaanderen;
• een inschrijving in een internaat of internaat permanente openstelling van een medisch-pedagogisch instituut van het Gemeenschapsonderwijs;
• een persoonlijk assistentiebudget (enkel bij minderjarigen);
• een voltijds verblijf in een Multifunctioneel Centrum van het VAPH (voor personen tot 21 jaar, of uitzonderlijk tot 25 jaar);
• een voltijds verblijf in een residentiële gehandicaptenvoorziening voor minderjarigen buiten Vlaanderen.
In dat geval ontvangt u geen tegemoetkoming van de eerste dag van de maand na de start van het budget, de inschrijving of het verblijf tot het einde van de maand waarin het budget, de inschrijving of het verblijf beëindigd wordt.
De vergoeding
De vergoeding bedraagt 130 euro per maand. Ook zwaar zorgbehoevenden jonger dan 25 jaar (en dus nog niet aangesloten bij de Vlaamse zorgverzekering) kunnen een aanvraag voor een tegemoetkoming indienen bij een zorgkas naar keuze.
Uw zorgkas betaalt de uitkering maandelijks uit via overschrijving op uw rekeningnummer. De uitkering voor residentiële zorg wordt op zijn vroegst uitbetaald in de loop van de maand na de maand waarop de tegemoetkoming betrekking heeft.
Hoe aanvragen?
Zodra uw zorgbehoefte werd vastgesteld of u in een zorginstelling bent opgenomen, kunt een zorgverzekeringstegemoetkoming aanvragen. U kunt daarvoor terecht bij uw zorgkas (of uw ziekenfonds).
U hebt recht op een tegemoetkoming vanaf de eerste dag van de vierde maand na de datum van uw aanvraag. Als u bijvoorbeeld in de loop van januari een aanvraag indient bij uw zorgkas, zult u dus vanaf 1 mei een vergoeding ontvangen.
Als u uw aanvraag voor een vergoeding niet onmiddellijk hebt ingediend nadat uw zorgbehoefte werd vastgesteld of u in een voorziening opgenomen werd, dan kunt u ook later een vergoeding aanvragen. U ontvangt de vergoeding dan vanaf de eerste dag van de vijfde maand na de datum van het attest of het verblijf. U hebt recht op maximaal 6 maanden retroactieve tegemoetkomingen.
In bepaalde gevallen ontvangt u als zwaar zorgbehoevende automatisch de tegemoetkoming.
Een automatische toekenning is mogelijk bij zorgbehoevenden die beschikken over een van de volgende attesten:
• minstens de score 35 op de BEL-profielschaal, bij zorgbehoevenden die een beroep doen op een erkende dienst voor gezinszorg of aanvullende thuiszorg, of op een erkende dienst voor logistieke hulp;
• minstens de score 15 op de medisch-sociale schaal die wordt gebruikt voor de evaluatie van de graad van zelfredzaamheid met het oog op het onderzoek naar het recht op de integratietegemoetkoming en de tegemoetkoming hulp aan bejaarden;
• bijkomende kinderbijslag op basis van minstens 18 punten op de medisch-sociale schaal.
Personen die over een ander geldig attest beschikken of die in een woonzorgcentrum, rust- en verzorgingstehuis of psychiatrisch verzorgingstehuis verblijven, moeten wel nog steeds een aanvraag indienen. Wie geen 35 punten scoorde op de BEL-profielschaal afgenomen voor de toekenning van thuiszorg, maar toch meent zwaar zorgbehoevend te zijn, moet ook nog zelf een aanvraag indienen.
Meer informatie vindt u hier.
2. Wat is het basisondersteuningsbudget voor mensen met een handicap?
Het gaat om een bedrag van 300 euro per maand (een vast, niet belastbaar bedrag). Wie het krijgt, kan het geld vrij spenderen en hoeft geen verantwoording of uitgavebewijs te geven.
Voor wie?
Het basisondersteuningsbudget is voor mensen met een erkende handicap (wat per definitie moet erkend zijn voor je 65 jaar werd) en een vastgestelde ondersteuningsnood. Ze moeten daarvoor al een bestaand attest of bewijs hebben.
Het gaat om volgende groepen:
• Volwassenen met een handicap die op de wachtlijst staan voor gehandicaptenzorg. Dit betekent geregistreerd staan met een actieve zorgvraag op de “Centrale Registratie voor Zorgvragen”-databank op 31 december 2014 én op 1 januari 2016.
• Minderjarigen en jongvolwassenen tot 25 jaar met een handicap. Ook hier gaat het om specifieke groepen die al geregistreerd zijn en bestaande attesten hebben.
Er zijn twee bijkomende voorwaarden:
• Deze mensen mogen geen gebruik maken van de zogenaamde ‘niet-rechtstreeks toegankelijke hulp’ bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. Wie van deze hulp gebruik maakt, kan onder bepaalde voorwaarden overstappen naar het basisondersteuningsbudget.
Naast de niet-rechtstreeks toegankelijke hulp van het VAPH zijn er nog andere vormen van ondersteuning die men niet kan combineren met het basisondersteuningsbudget.
• Ze moeten aangesloten zijn bij een zorgkas. Wie ouder is dan 25 betaalt daarvoor jaarlijks een bijdrage. Wie jonger is dan 25 en in aanmerking komt voor een basisondersteuningsbudget, kan gratis aansluiten.
Hoe krijgen of aanvragen?
Behoort u tot een van de groepen voor een basisondersteuningsbudget, dan zal uw zorgkas contact met u opnemen zodra u in aanmerking komt voor een budget. U hoeft zelf geen aanvraag te doen of contact op te nemen. De zorgkas zal u met een brief op de hoogte brengen en indien nodig bijkomende gegevens opvragen. Uw zorgkas betaalt het basisondersteuningsbudget uit. De uitbetaling gebeurt telkens op het einde van de maand.
Behoort u niet tot een van deze groepen, dan kunt u geen basisondersteuningsbudget krijgen of aanvragen.
Meer informatie vindt u hier.
3. Wat is de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden?
Het gaat om een tegemoetkoming om het welzijn te versterken van 65-plussers in Vlaanderen met een beperkt inkomen en gezondheidsproblemen.
Wie het krijgt, kan het geld vrij spenderen en hoeft geen verantwoording of uitgavebewijs te geven. U kunt er de zorg die u nodig hebt, zelf mee organiseren.
Ongeveer 106.000 mensen krijgen deze tegemoetkoming.
Hoeveel krijgt u?
De tegemoetkoming bedraagt maximaal 571 euro per maand.
Hoeveel iemand krijgt, hangt af van hoeveel zorg u nodig hebt en van uw inkomen en dat van uw partner. Hoe hoger uw inkomen en dat van uw partner (pensioen, inkomen uit arbeid, spaargelden, eigendommen…), hoe meer er wordt afgetrokken van dat maximumbedrag.
Een partner is een persoon die op hetzelfde adres is ingeschreven en geen bloed- of aanverwant is in de eerste, tweede of derde graad is (bijv. kind, ouder, broer, zus, oom, tante, schoonouders, schoonzus…).
U kunt zelf inschatten op welk bedrag u recht zou kunnen hebben via een simulatie. Neem daarvoor contact op met de dienst maatschappelijk werk van uw ziekenfonds of het OCMW, of de maatschappelijk werker van uw gemeente. Zij kunnen u hierbij helpen.
Wie heeft er recht op?
• Een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden kunt u ten vroegste aanvragen op de dag van uw 65ste verjaardag.
• U moet aangesloten zijn bij een zorgkas en de jaarlijkse zorgpremie betalen.
• U moet minstens 7 punten behalen op de ‘schaal van zelfredzaamheid’. Die schaal meet de invloed van uw handicap of gezondheidsprobleem op uw dagelijkse leven. Artsen van de Directie-generaal Personen met een Handicap bepalen uw punten en erkennen zo uw gezondheidsprobleem als een handicap. Zij vragen medische informatie op bij uw arts of specialist om uw zelfredzaamheid te evalueren. Verwittig daarom uw behandelend arts als u een aanvraag doet.
De zorgkas waarbij u aangesloten bent, zal dit onderzoek aanvragen.
• Uw inkomen en dat van uw gezin mag bepaalde grenzen niet overschrijden. Die grenzen hangen af van uw gezinssamenstelling.
Hoe aanvragen?
• U kunt de tegemoetkoming online aanvragen met uw elektronische identiteitskaart (eID). Om de vragenlijst in te vullen, hebt u uw elektronische identiteitskaart (eID) en kaartlezer nodig en moet u uw pincode kennen.
• U kunt zich hiervoor ook laten begeleiden door uw ziekenfonds, gemeente of OCMW.
Het duurt meestal drie of vier maanden om de aanvraag te behandelen. Bij een goedkeuring van de aanvraag, hebt u recht vanaf de maand die volgt op uw aanvraag. De eerste uitbetaling gebeurt in de maand na de beslissing van de zorgkas.
• Woont u in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, dan kunt u geen aanvraag voor een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden indienen in Vlaanderen. Neem contact op met de Directie-Generaal Personen met een Handicap. Deze instantie behandelt de aanvragen voor een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden voor inwoners van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Meer informatie vindt u hier
4. De toekomst: Vlaams zorgbudget
Vanaf 2019 worden stap voor stap nieuwe onderdelen aan de Vlaamse sociale bescherming toegevoegd, te beginnen met de mobiliteitshulpmiddelen en de residentiële ouderenzorg. In een latere fase volgen gezinszorg, kortverblijf, dagverzorgingscentra, de palliatieve equipes, de initiatieven beschut wonen, de psychiatrische verzorgingstehuizen, de centra geestelijke gezondheidszorg en revalidatie. Met al die onderdelen zal het in totaal gaan over een budget van bijna 4 miljard euro.
In een eerste fase zullen in 2019 de tegemoetkomingen in woonzorgcentra, dagverzorging en kortverblijf worden gekoppeld aan de zorgpremie.
De bestaande tegemoetkomingen voor mobiliteitshulpmiddelen worden vanaf 2019 eveneens opgenomen in de Vlaamse sociale bescherming. Eén aanvraag zal voldoende zijn: de Vlaamse sociale bescherming neemt zowel de vergoedingen over die vroeger onder de ziekteverzekering vielen, als de aanvullende vergoedingen die men kon krijgen bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap.
Leeftijd zal niet langer een rol spelen voor de tegemoetkoming. Er komt meer hergebruik, omdat het huursysteem, zoals dat vandaag al bestaat in de woonzorgcentra, naar nieuwe doelgroepen zal worden uitgebreid.
Patiënten met een snel degeneratieve aandoening zullen binnen een korte termijn een geschikt mobiliteitshulpmiddel kunnen huren en dit ook inruilen voor een ander mobiliteitshulpmiddel als hun situatie evolueert.
Meer informatie: