Wat kunt u doen als u hees bent?

Iedereen heeft wel eens last van heesheid: uw stem klinkt anders dan normaal, schor of valt bijna helemaal weg. 

Meestal is het een onschuldig verschijnsel dat na enkele uren of dagen spontaan verdwijnt. Als het langer duurt of als u er vaak last van hebt, kan er meer aan de hand zijn en raadpleegt u toch het best een arts.

• De meest voorkomende oorzaak van heesheid is een acute ontsteking van de keel of luchtwegen, waarbij de slijmvliezen in de keel gezwollen zijn of ook de stembanden ontstoken raken.

• Verkeerd of langdurig stemgebruik. Dit komt vaak voor bij mensen met een stembelastend beroep, zoals leerkrachten, acteurs, zangers, marktkramers... 

Maar het kan ook acuut ontstaan na een luidruchtig feestje, een concert of een voetbalwedstrijd waarbij u zich schor hebt geschreeuwd om boven het lawaai uit te komen.

• Irritatie van de keel en de stembanden door reflux (oprisping maagzuur). 

• Nogal wat oudere mensen klagen ook van heesheid, een probleem dat lijkt toe te nemen met de  leeftijd. Het gaat dan eerder om een vorm van stemzwakte.

• Irritatie door roken of overmatige blootstelling aan rook, stof of andere prikkelende stoffen.

• Sommige geneesmiddelen (bijv. cortisone).

• Na een operatie waarbij u een buisje in de keel kreeg voor beademing, kunt u tijdelijk hees zijn.

• Sommige neurologische aandoeningen die de zenuwen of spieren aantasten, zoals de ziekte van Parkinson.

• Goedaardige gezwellen zoals stembandpoliepen of -cysten, stembandknobbels of -noduli (die kunnen ontstaan bij langdurig verkeerd stemgebruik).

• Een kwaadaardig gezwel, zoals keel-, strottenhoofd- of stembandkanker.

• Spaar uw stem zoveel mogelijk als u hees bent. Wanneer u uw stem toch blijft gebruiken, kunt u chronisch hees worden. Dus zoveel mogelijk zwijgen, en zeker niet roepen, schreeuwen of zingen. 

• Fluisteren is slechter voor uw stembanden dan stil praten. 

• Vermijd kuchen, schrapen van de keel en hoesten.

• Probeer zo veel mogelijk door de neus te ademen. Bij ademen door de mond drogen de slijmvliezen uit. 

• Drink voldoende (water, thee...). Dat helpt om het slijmvlies in de keel vochtig te houden.

• Vermijd tijdelijk pikant voedsel en alcoholische dranken die de stembanden nog meer kunnen irriteren. Beperk ook het gebruik van koffie. 

• Stop met roken en vermijd ruimten met veel sigarettenrook. 

• Draag een mondmasker als u in een stoffige of rokerige omgeving werkt.

• Opstijgend maagzuur (reflux) kan soms met enkele eenvoudige maatregelen vermeden worden, zoals het hoofdeinde van het bed hoger plaatsen, na het avondmaal niets meer eten, enzovoorts.

www.uzleuven.be/heesheid ;