Gerelateerde artikels
Urineverlies tijdens en na de zwangerschap
In dit artikel
Urineverlies tijdens en na de zwangerschap
dossier Meer dan de helft van alle zwangere vrouwen heeft tijdens de zwangerschap en/of direct na de bevalling last van ongewild urineverlies. Meestal gaat het om zogenaamde inspannings- of stressincontinentie, waarbij je ongewild wat urine verliest tijdens lichamelijke inspanningen of belasting, en bij verhoogde druk zoals plotse schokken, hoesten, niezen, lachen of persen.
Vaak verdwijnen deze klachten spontaan in de eerste weken na de bevalling, maar meer dan 30 procent van de vrouwen heeft ook na één jaar nog klachten.
Wanneer een arts raadplegen ?
Bij langdurig hinderlijk ongewild urineverlies tijdens en na de zwangerschap, is het verstandig om je huisarts of gynaecoloog te raadplegen.
• Als je tijdens de zwangerschap veel last ondervindt van ongewild urineverlies.
• Als je pijn en/of branderig gevoel hebt bij het plassen. Dit kan wijzen op een blaasontsteking.
• Als het ongewild urineverlies een week na de bevalling niet vermindert.
• Als je bij het eerste postnatale onderzoek (meestal rond 6 weken) nog ongewild urine verliest.
• Als je na zes maanden nog altijd last hebt van ongewild urineverlies.
Oefenprogramma voor de bekkenbodemspieren
De behandeling van ongewild urineverlies tijdens en na de zwangerschap bestaat voornamelijk uit oefeningen en tips om je bekkenbodemspieren te versterken en optimaal te leren gebruiken (bekkenbodemreëducatie of perinatale kinesitherapie). Doel van deze oefeningen is het verbeteren van de kracht en van de uithouding van deze spieren. Ook op de coördinatie, bijvoorbeeld het aanspannen van bekkenbodemspieren tijdens hoesten, niezen en heffen of tijdens dagdagelijkse activiteiten en sporten kan je oefenen.
Dit kan helpen om ongewild urineverlies tijdens de zwangerschap en na de bevalling te voorkomen, of alleszins om de klachten sneller te doen verdwijnen. Zo blijkt uit onderzoek dat 70 tot 80 procent van de vrouwen die postnataal een programma van bekkenbodemspieroefeningen volgden, na een half jaar geen klachten meer hadden, tegenover ongeveer 55 procent van de vrouwen zonder behandeling.
Met een voorschrift van een arts worden een aantal sessies kinesitherapie voor en na de bevalling door de ziekteverzekering terugbetaald. Soms bieden de ziekenfondsen nog extra tussenkomsten. Informeer hierover bij je ziekenfonds.
Veel ziekenhuizen en groepspraktijken bieden de mogelijkheid aan om pre- en postnatale kinesitherapie te volgen.
Hier vind je adressen van kinesisten gespecialiseerd in perinatale kinesitherapie: www. axxon.be, www.bicap.be, www.pelvired.be.
Lees ook: Waarom hebben veel zwangere vrouwen last van urineverlies?
Hierbij enkele oefeningen die je zelf kunt doen:
Oefening 1: kracht Span de bekkenbodemspieren aan door ze te sluiten en naar binnen te trekken (alsof je je plas of een windje probeert op te houden), zodat je zowel de sluit- als de steunfunctie van die spieren oefent. Ontspan daarna de bekkenbodem. Doe een reeks van 10 oefeningen, minstens 3 maal per dag, in ruglig, in zijlig, zittend of staand. Oefening 2: uithouding Doe oefening 1, maar houd nu bij het sluiten en naar binnen trekken van de bekkenbodemspieren, de spieren 6 tot 10 tellen aangespannen, alvorens te ontspannen. Doe een reeks van 10 oefeningen, met 20 tellen rust tussen elke oefening, minstens 3 maal per dag, in ruglig, zijlig, zittend of staand. Oefening 3: coördinatie Doe oefening 1 en 2 al zittend of al staand. Probeer ook telkens bij het hoesten, niezen en heffen eerst de bekkenbodemspieren aan te spannen. Belangrijk is om de bekkenbodemspieroefeningen te integreren in uw dagelijkse bezigheden. Als je er een gewoonte van maakt, komt de routine vanzelf. Zo kunt u de oefeningen doen tijdens het tandenpoetsen, als je tv kijkt, op kantoor of in de auto. Oefening 4: relaxatie Probeer de bekkenbodemspieren na het opspannen telkens volledig te ontspannen. Dat voelt als een neerwaartse beweging van de bekkenbodem zonder overdreven neerwaarts te persen. Goed ontspannen en loslaten van de bekkenbodem is belangrijk bij plassen, stoelgang maken en tijdens de bevalling.
|
Na de bevalling
De eerste weken na de bevalling heeft je lichaam rust nodig om te herstellen, voornamelijk je bekken, rug en bekkenbodem. Rust, Comfort en steun zijn de sleutelwoorden naar succes!
• Overdrijf niet met heffen en tillen. Wat je kan vermijden, doe je beter niet, maar je pasgeboren kindje verzorgen is natuurlijk geen probleem.
• Wissel beweging af met regelmatig even te gaan liggen.
Je kan onmiddellijk na de bevalling starten met bekkenbodemspieroefeningen en lichte buikspieroefeningen. Wandelen en regelmatig letten op een goede houding, helpen je al een eind vooruit. Na een keizersnede wacht je het best met intensieve buikspiertraining tot de wonde goed is genezen. Bekkenbodemoefeningen kan je sowieso wel direct starten, ook als je geknipt of gescheurd zou zijn. Bespreek dit met jevroedvrouw of arts, of met de (bekkenbodem)kinesist die bij je langskomt op de materniteit.
The Pelvic Floor ontwikkelde informatieve “infographics” over het herstel van je bekkenbodem en opstarten van de bekkenbodemspieroefeningen. Neem zeker eens een kijkje op hun site, instagram en facebook-account.
• Probeer je bewust te worden van je buikademhaling. Oefen in lig of zit. Je kan het best je handen laag op de buik leggen (tussen navel en schaambeen in) en de beweging van uw buik voelen. Probeer op de uitademing de lage buik in te trekken, bijvoorbeeld door te proberen de navel in te trekken. Houd drie seconden vast. Doe dit 5 keer achter elkaar. Op die manier train je de lage buikspieren.
• Oefen je bekkenbodemspieren dagelijks (zie hoger). Plan een aantal vaste momenten in per dag. Die oefeningen kunnen zittend of liggend gebeuren. Je kunt ze dus ook voor het slapengaan doen. Hoe vaker je de oefeningen doet, hoe sneller de spieren weer hersteld zijn. Drie reeksen van 12 herhalingen per dag zouden ideaal zijn om de spieren te versterken.
• Houd uw bekkenbodemspieroefeningen drie tot zes maanden na de bevalling dagelijks vol en herhaal ze liefst geregeld gedurende uw ganse leven.
• Doe deze oefeningen niet op het toilet tijdens het plassen. 'Pipi-stop' of onderbrekend plassen kan urineweginfecties kan veroorzaken. Neem je tijd om te plassen, zet je rustig neer, ontspan je bekkenbodem, druk niet en laat je blaas helemaal leeglopen.
Na zes weken kan je starten met een intensieve postnatale kinesitherapie- en oefentherapie. Opbouwende oefenprogramma's voor de bekkenbodemspieren in combinatie met buik-, rug- en bilspieren komen daar aan bod. Als je problemen of symptomen hebt die je doen vermoeden dat je herstel wat extra begeleiding kan gebruiken, is het aangeraden deze oefenprogramma's te doen bij een gespecialiseerde kinesist. Met een voorschrift van een arts krijg je negen sessies postnatale kinesitherapie terugbetaald.
Lees ook: Ongewild urineverlies is makkelijk te behandelen
Dit artikel kwam tot stand dankzij de hulp van experte Hedwig Neels, postdoctoraal onderzoeker en bekkenbodemkinesitherapeut aan UAntwerpen en in het UZA, en initatiefnemer en drijvende kracht achter The Pelvic Floor.
Bronnen:
Lees ook: Ongewenst urineverlies: oplossing niet inlegkruisjes, maar behandeling
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
