Gerelateerde artikels
Zwangerschapsproblemen: loslating van de placenta (solutio of abruptio placentae)
In dit artikel
Zwangerschapsproblemen: loslating van de placenta (solutio of abruptio placentae)
dossier
Bij een loslatende placenta (solutio of abruptio placentae) komt de placenta of moederkoek plots en voortijdig geheel of gedeeltelijk los. Dat is een ernstige, levensbedreigende zwangerschapscomplicatie die zo snel mogelijk moet worden behandeld.
Dit kan ontstaan vanaf de 16de zwangerschapsweek.
Het komt gelukkig vrij weinig voor (bij ongeveer 4 op 1000 normale zwangerschappen).
Oorzaken
Meestal is een loslatende placenta het gevolg van een gescheurd bloedvaatje tussen de placenta en de baarmoederwand. Het bloed hoopt zich op en stolt, waardoor de placenta kan losscheuren van de wand. Hierbij scheuren weer bloedvaten, waardoor de situatie snel kan verergeren.
De precieze oorzaak van dit proces is niet duidelijk. Maar de kans op loslating van de placenta is hoger:
• als u ooit eerder een loslatende placenta hebt gehad
• bij een bestaande chronische hoge bloeddruk
• bij een ongeval waarbij de buik is geraakt (bijvoorbeeld een verkeersongeluk, een val)
• bij afwijkingen aan de placenta of de baarmoeder
• bij (erfelijke) afwijkingen in de bloedstolling (trombofilie)
• bij voortijdig scheuren van de vliezen (bv. door te veel vruchtwater)
• bij roken, cocaïnegebruik.
Symptomen
Een loslatende placenta geeft meestal ernstige acute klachten:
• plotse, zeer hevige buikpijn en rugpijn (gelijkend op weeën)
• de buik voelt zeer hard aan
• meestal veel vaginaal bloedverlies. Het bloedverlies kan zo ernstig zijn dat u flauwvalt en in shock raakt.
Lees ook: Bloedverlies in het 2e en 3e deel van de zwangerschap
Spoedgeval
Bij een kleine, partiële abruptio kunnen de symptomen spontaan verdwijnen en is de foetus in goede conditie.
Diagnose
De symptomen zijn meestal zo duidelijk en ernstig, dat de arts onmiddellijk kan vaststellen wat er aan de hand is. Eventueel kan een echo gemaakt worden.
Behandeling
De behandeling richt zich vooral op het redden van moeder en kind. Loslating van de placenta was vroeger een belangrijke oorzaak van moedersterfte, voornamelijk door nierfalen of shock. Het is is nog steeds verantwoordelijk voor ongeveer 15% van alle overlijdens rond de geboorte (perinatale sterfte).
De behandeling is onder meer afhankelijk van de ernst van de situatie en de zwangerschapsduur (of het kind al dan niet levensvatbaar is). Bij een (zeer) kleine loslating is het verantwoord af te wachten, bij een grote loslating moet er direct worden ingegrepen (bijna altijd een spoedkeizersnede).
Zorg voor de baby
Zwangerschapsduur minder dan 32 weken
Indien de foetus nog leeft, wordt de conditie nauwgezet opgevolgd met cardiotocografie (CTG). Hiermee worden (veranderingen in de) de hartslag van de foetus en bewegingen in de baarmoeder opgevolgd.
• Indien daaruit blijkt dat de baby in slechte conditie is, dan kan het verdere verloop worden afgewacht tot de bevalling spontaan op gang komt, vermits de overlevingskansen van de baby zeer gering zijn.
• Indien de baby nog in vrij goede conditie is, zal de bevalling zo lang mogelijk uitgesteld worden om de baby verder te laten ontwikkelen. Eventueel zullen geneesmiddelen (corticosteroïden) worden toegediend om de longen versneld te laten rijpen. Zodra de conditie van de baby achteruit gaat, wordt de bevalling ingeleid of wordt (meestal) een keizersnede uitgevoerd.
Meestal zal de bevalling zo snel mogelijk op gang worden gebracht, of zal een dringende keizersnede uitgevoerd worden.
Bij zeer snelle hulp (als u bijvoorbeeld al ter observatie in het ziekenhuis lag) bestaat de kans dat uw baby op tijd gehaald kan worden.
Als de baby levend geboren wordt, wordt hij opgenomen in het ziekenhuis. Mogelijk heeft het zuurstoftekort een hersenbeschadiging veroorzaakt.
Als de baby is overleden
Als bij onderzoek blijkt dat de baby in de buik is overleden, wordt meestal afgewacht tot de bevalling spontaan op gang komt. Door het bloed in de baarmoeder duurt het meestal niet lang voor de weeën op gang komen.
Indien dit niet mogelijk is (bv. bij een dwarsligging) zal een keizersnede uitgevoerd worden. Eventuele bloedstollingsproblemen moeten dan wel eerst verholpen worden.
Zorg voor de moeder
Behandeling van het bloedverlies
Omwille van het overvloedige bloedverlies zal de moeder bloedtransfusies krijgen. Het bloedverlies is vaak veel meer dan uitwendig wordt waargenomen.
Stollingsstoornissen
Door de loslating van de placenta kunnen ernstige bloedstollingsstoornissen ontstaan. Hierdoor kan een ernstige nierfunctiestoornis optreden, waarbij een eventuele shock de nierconditie nog verder aantast.
De behandeling kan heel complex zijn. Toediening van stollingsfactoren en bloedplaatjes kunnen nodig zijn indien operatief ingrijpen wordt overwogen.
Pijnbestrijding
Eventuele pijn kan bestreden worden met morfine (epidurale verdoving is niet aangewezen bij een gestoorde bloedstolling).
Psychologische hulp
Uiteraard zal de moeder (en vader) ook psychologische hulp krijgen bij het verlies van hun baby.
Bronnen:
