HPV-test in plaats van uitstrijkje: wat is het verschil?

dossier

In België wordt het klassieke uitstrijkje vervangen door een HPV-test als primaire screeningsmethode op baarmoederhalskanker. Die HPV-test is doeltreffender en goedkoper dan de klassieke uitstrijkjes. Wat verandert er concreet? 

Lees ook: HPV-infectie: hoe gevaarlijk is het humaan papillomavirus?

Verschil uitstrijkje en HPV-test

© Getty Images

Wat is een uitstrijkje?

Bij het klassieke uitstrijkje, de zogenaamde PAP-test, worden in het slijmvlies van de baarmoederhals abnormale cellen (prekankercellen) opgespoord die kunnen evolueren naar baarmoederhalskanker. Deze afwijkende cellen verschijnen gemiddeld 10 tot 15 jaar voordat de eigenlijke kankercellen zich ontwikkelen. Door een eenvoudige lokale behandeling kunnen ze zo goed als allemaal worden genezen.

Wat is een HPV-test?

Met de HPV-test worden de Humane Papillomavirussen (HPV) zelf opgespoord. Er is dus nog altijd een uitstrijkje nodig, maar dat wordt niet langer onderzocht op afwijkende cellen maar op de aanwezigheid van kankerverwekkende HPV. Als het staat positief blijkt, wordt hetzelfde staal verder onderzocht.

Lees ook: Is HPV-vaccinatie nuttig voor volwassenen?

Voordelen van de HPV-test

De HPV-test is gevoeliger voor afwijkingen aan de baarmoedermond dan het huidige klassieke uitstrijkje. Omdat het risico op het ontwikkelen van een invasieve kanker na een normaal HPV-testresultaat veel lager ligt dan na een normale PAP-test, kan de tijdsduur tussen twee HPV-testen perfect veilig worden verlengd worden van 3 naar 5 jaar.

Doordat er minder vaak moet worden gescreend en er minder kankers moeten worden behandeld, zou HPV-testen ook goedkoper zijn dan de klassieke uitstrijkjes. 

Lees ook: Humaan papillomavirus (HPV) en baarmoederhalskanker

Nadelen van de HPV-test

Voor vrouwen jonger dan 30 jaar is de HPV-test niet effectiever dan de Pap-test. Bovendien komen HPV-infecties bij hen zeer vaak voor, maar meestal zijn ze van voorbijgaande aard. Er zouden dan te veel vrouwen nutteloos ongerust worden gemaakt en er zouden overbodige behandelingen worden uitgevoerd die het risico op zwangerschapscomplicaties vergroten. Bij hen blijft een klassiek uitstrijkje dus wel nodig. Bij een afwijkend resultaat volgt dan een HPV-test.

Met de HPV-test wordt alleen de aanwezigheid van HPV onderzocht. Dat is weliswaar de belangrijkste oorzaak van baarmoederhalskanker. Maar het klein aantal kankers dat niet door HPV wordt veroorzaakt, wordt niet langer gezien. Met de klassieke PAP-test kunnen die wel ontdekt worden. Dat nadeel (een aantal gemiste kankers) zou echter niet opwegen tegen het voordeel (meer vroegtijdig ontdekte kankers). 

Lees ook: Baarmoederhalskanker: symptomen, diagnose en behandeling

Hoe verloopt een HPV-test?

Lees ook: Uitstrijkje of HPV-test is afwijkend: verloop colposcopie en biopsie

Lees ook: Conisatie: ingreep aan baarmoederhals bij afwijkend uitstrijkje of HPV-test

Bronnen:
https://kce.fgov.be
https://vandenbroucke.belgium.be