Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker: uitstrijkje en HPV-test

dossier Baarmoederhalskanker is een ernstige aandoening die jaarlijks vele vrouwen treft. Vroege opsporing via georganiseerde bevolkingsonderzoeken speelt een cruciale rol in het verminderen van zowel de incidentie als de mortaliteit van deze ziekte. In Vlaanderen wordt het Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker aangeboden aan vrouwen van 25 tot en met 64 jaar, met als doel (voorstadia van) baarmoederhalskanker tijdig te detecteren en te behandelen.

Lees ook: Baarmoederhalskanker: symptomen, diagnose en behandeling

Wijzigingen in het bevolkingsonderzoek

Vanaf 1 januari 2025 wordt de screeningsmethode aangepast van een driejaarlijks cytologisch onderzoek (Pap-uitstrijkje) naar een primaire HPV-test die om de vijf jaar wordt uitgevoerd voor vrouwen van 30 tot en met 64 jaar. Deze verandering is gebaseerd op uitgebreid wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat HPV-tests effectiever zijn in het vroegtijdig opsporen van potentiële voorstadia van baarmoederhalskanker. 

Lees ook: HPV-test in plaats van uitstrijkje: wat is het verschil?

Voor wie?

Het bevolkingsonderzoek richt zich op vrouwen van 25 tot en met 64 jaar:

• Leeftijd 25-29 jaar: Vrouwen in deze leeftijdsgroep worden om de drie jaar uitgenodigd voor een preventief uitstrijkje. Zij ontvangen elke drie jaar een uitnodigingsbrief van het Centrum voor Kankeropsporing, te beginnen in het jaar waarin ze 25 worden.
• Leeftijd 30-64 jaar: Vrouwen tussen 30 en 64 jaar worden om de vijf jaar uitgenodigd voor een HPV-test. Zij ontvangen elke vijf jaar een uitnodigingsbrief, te beginnen in het jaar waarin ze 30 worden. 
  
  

Lees ook: Moet je ook na de menopauze een uitstrijkje of HPV-test laten nemen?

Procedure bevolkingsonderzoek

Deelnemen aan het bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker verloopt als volgt:

1. Uitnodiging: Vrouwen binnen de doelgroep ontvangen een uitnodigingsbrief van het Centrum voor Kankeropsporing.
2. Afspraak: Met of zonder uitnodiging kunnen vrouwen zelf een afspraak maken bij hun huisarts of gynaecoloog voor het laten nemen van een uitstrijkje. Het is belangrijk dit te plannen op een dag waarop men niet menstrueert, om de kwaliteit van het uitstrijkje te waarborgen.
3. Uitstrijkje: Tijdens de afspraak wordt een uitstrijkje genomen, dat vervolgens in het laboratorium wordt onderzocht op de aanwezigheid van HPV of afwijkende cellen, afhankelijk van de leeftijd en het type test.
4. Resultaten: De resultaten worden gedeeld met de deelnemer en, indien gewenst, met de huisarts. Bij afwijkende resultaten volgt verder onderzoek of behandeling.

De kosten voor het onderzoek omvatten de consultatie bij de huisarts of gynaecoloog. Een deel van deze kosten wordt terugbetaald door het ziekenfonds, waardoor je enkel het remgeld betaalt, mits je arts geconventioneerd is.

Lees ook: Humaan papillomavirus (HPV) en baarmoederhalskanker

Waarom deelnemen?

Regelmatige deelname aan het bevolkingsonderzoek is cruciaal voor de vroege opsporing en preventie van baarmoederhalskanker. Door de implementatie van de HPV-test wordt verwacht dat de effectiviteit van de screening toeneemt, aangezien deze test gevoeliger is voor het detecteren van hoogrisico HPV-types die verantwoordelijk zijn voor het merendeel van de gevallen van baarmoederhalskanker. 

Lees ook: Uitstrijkje of HPV-test is afwijkend: verloop colposcopie en biopsie