Inhalatoren bij astma: verschillende soorten en correct gebruik

dossier

Bij aandoeningen van de luchtwegen, zoals astma en COPD, krijgt men soms een therapie voorgeschreven waarbij men geneesmiddelen moet inademen (inhaleren). Deze behandeling laat toe zeer snel een maximale hoeveelheid geneesmiddel lokaal in de luchtwegen te deponeren waarbij een snelle en krachtige werking bekomen wordt met een minimum aan nevenwerkingen.

Lees ook: Wat is astma?

Wat als je je astma-inhalator verkeerd gebruikt?

123-astma-puffer-cortic-05-17.jpg
Alleen als je goed inhaleert, komt er voldoende van het medicijn uit de inhalator in je longen. Onderzoek toont echter aan dat de helft van de astmapatiënten hun inhalator niet correct gebruikt. Een van de voornaamste oorzaken blijkt onvoldoende voorlichting op gebied van inhalatie-instructie en controle op de inhalatietechniek. Volgens Walter Vincken, Diensthoofd Pneumologie van het UZ Brussel, zijn patiënten vaak in de veronderstelling dat zij hun inhalatiegeneesmiddelen op de juiste wijze innemen, maar in werkelijkheid krijgt een groot aantal patiënten te weinig of juist te veel van het geneesmiddel toegediend. Dit heeft verstrekkende gevolgen zowel voor de patiënt als de zorgsector. Patiënten kunnen zelf niet controleren of ze de juiste en de volledige dosis hebben ingenomen. Ook de zorgverlener kan dit onmogelijk nagaan. Als er dan geen verbetering merkbaar is, wordt vaak een hogere dosis voorgeschreven. Volkomen onnodig en bovendien extra kostelijk zowel voor de patiënt als voor de gezondheidszorg.

Lees ook: Inspanningsastma: symptomen, behandeling en tips

Soorten inhalatiemedicatie

De volgende astmamedicijnen worden via inhalatie toegediend:

1. Bronchodilatoren: astma-aanval

Deze medicijnen werken door de luchtwegen te verwijden zodat de lucht er gemakkelijker door kan. Ze worden vaak gebruikt om een astma-aanval te voorkomen vóór fysieke activiteit. Ze werken snel en duren meestal tussen 10 en 30 minuten. Sommige bronchusverwijders hebben een korte werkingsduur (4 tot 6 uur), terwijl andere tot 12 of 24 uur werkzaam kunnen zijn. Mogelijke bijwerkingen zijn trillende handen, angst en hartkloppingen. Hoewel ze onaangenaam zijn, zijn deze effecten over het algemeen niet gevaarlijk voor de gezondheid. Deze medicijnen werken niet in op ontstekingen. Het moet sporadisch worden gebruikt. Te frequent gebruik van deze crisisbehandeling kan astma soms verergeren.

2. Corticosteroïden: basisbehandeling

Deze geneesmiddelen verminderen de ontsteking van de luchtwegen en laten het slijmvlies genezen, waardoor het gevoel van verstopping en afscheiding vermindert. Dit is een preventieve basisbehandeling die elke dag moet worden ingenomen. Het effect is niet onmiddellijk (verbeteringen zijn pas na enkele weken zichtbaar). Bijwerkingen zoals een schorre stem of schimmelinfecties in de mond (spruw) kunnen optreden. Het wordt aanbevolen om je mond na elk gebruik te spoelen om deze problemen te voorkomen. De dosering van de behandeling kan na veroop van tijd worden aangepast.

Lees ook: Behandeling van astma bij kinderen: geneesmiddelen

Inhalator: soorten en correct gebruik

1. Dosisaërosol of puffer

Deze inhalatoren met doseermeting spuiten het medicijn automatisch in de luchtwegen. De dosis onder druk komt vrij als een gas wanneer je op de aerosol drukt. Dit vereist een goede coördinatie, want je moet inademen op hetzelfde moment dat het medicijn wordt verstoven. Volg deze instructies:

  • Schud de inhalator krachtig in verticale richting.
  • Verwijder de beschermdop.
  • Houd de inhalator verticaal.
  • Ga rechtop staan.
  • Adem volledig uit (niet in de inhalator blazen).
  • Breng de inhalator naar je mond en plaats het mondstuk tussen je tanden. Sluit je lippen.
  • Kantel je hoofd iets naar achteren.
  • Adem langzaam en diep in.
  • Activeer de inhalator terwijl je blijft inademen.
  • Houd je adem 5 tot 10 seconden in.
  • Adem langzaam uit.
  • Sluit de inhalator.
  • Spoel je mond door te gorgelen en het water uit te spugen.

minimi_aerosol_puffer_kind_longen.jpg

2. Dosisaërosol of puffer met voorzetkamer

Voor mensen die niet goed kunnen coördineren of voor kinderen kan aan de dosisaërosol een accessoire worden toegevoegd: een voorzetkamer (met masker of mondstuk voor kinderen). Om het geneesmiddel te gebruiken:



  • Schud de inhalator krachtig rechtop.
  • Verwijder de beschermdop.
  • Houd de inhalator verticaal en plaats hem in de inhalatiekamer.
  • Spuit het geneesmiddel in de inhalatiekamer.
  • Ga rechtop staan.
  • Adem volledig uit.
  • Breng de inhalatiekamer naar je mond en plaats het mondstuk tussen je tanden. Sluit je lippen. Als je een masker gebruikt, doe het dan om je mond en neus en zorg ervoor dat er geen lekken zijn.
  • Kantel je hoofd iets naar achteren.
  • Adem langzaam en diep in en uit in de inademkamer. Adem 3 tot 5 keer in en uit. Onrustige of gestreste kinderen moeten soms wel 10 keer in- en uitademen.
  • Haal de inhalator uit de kamer en plaats de dop terug.
  • Spoel je mond door te gorgelen en het water uit te spugen.

Lees ook: Hoe gebruik je een aerosol of puffer bij je baby?

3. Poederinhalatoren

Het geneesmiddel in poedervorm wordt door de zuigkracht van de patiënt in de longen geïnhaleerd. Dit type inhalator vereist een diepe inademing om het medicijn de luchtwegen te laten bereiken. Sommige modellen vereisen specifieke handelingen, zoals draaien om de dosis te laden, voor de inhalatie. Elk apparaat heeft zijn eigen gebruiksaanwijzing, dus het is essentieel om de bijsluiter zorgvuldig te lezen of een zorgverlener te raadplegen voor optimale resultaten. Bij het inhaleren kun je een tintelend of kriebelend gevoel in je keel krijgen, maar dit verdwijnt meestal snel. Hier lees je hoe je ze correct gebruikt:

  • Laad het medicijn met een dosis poeder: controleer of het mechanisme goed vastzit, afhankelijk van het model puff dat je gebruikt. Vaak hoor je een klik. De dosisteller moet één dosis minder aangeven.
  • Houd de inhalator verticaal.
  • Sta rechtop.
  • Adem langzaam en volledig uit (blaas niet in de inhalator).
  • Breng de inhalator naar je mond en plaats het mondstuk tussen je tanden. Sluit je lippen.
  • Kantel je hoofd iets naar achteren.
  • Adem snel en diep in.
  • Haal de inhalator uit je mond en houd je adem 10 seconden in.
  • Adem langzaam uit. 
  • Sluit de inhalator.
  • Spoel je mond door te gorgelen met water. Spuug het daarna uit.

Lees ook: Huis ventileren: heeft een luchtreiniger zin?

4. Vernevelaars

Vloeibare medicatie wordt verneveld met ultrasoon geluid of samengeperste lucht en geïnhaleerd via een masker over de mond. Vernevelaars worden tegenwoordig niet meer op grote schaal voorgeschreven, maar ze zijn nog steeds nuttig in specifieke gevallen.

Instructies voor het juiste gebruik van elk type inhalator zijn in videovorm beschikbaar op de website belgianrespiratorysociety.be.

Algemene tips over het gebruik van je astma-inhalator

  • Het apparaat leren kennen: Elke inhalator heeft zijn eigen specifieke kenmerken (zie hierboven). Neem de tijd om de instructies zorgvuldig te lezen en vraag, indien mogelijk, je arts of apotheker om je de juiste techniek te laten zien.
  • Neem een geschikte houding aan: Sta rechtop of ga zitten om je luchtwegen gemakkelijker te openen.
  • Coördineer je ademhaling met de activering van de inhalator: bij inhalatoren met dosering is het cruciaal dat je het apparaat indrukt op het moment dat je langzaam en diep begint in te ademen.
  • Houd je adem in: probeer na het inhaleren van je pufje (zonder inhalatiekamer) je adem ongeveer 10 seconden in te houden om het medicijn de kans te geven zich goed in de longen te nestelen.
  • Onderhoud: reinig je apparaat regelmatig volgens de aanbevelingen van de fabrikant om te zorgen dat het goed werkt en verstoppingen te voorkomen.

Lees ook: Astmatest: heb je last van je ademhaling?

Bronnen:
http://www.astma-en-allergiekoepel.be
https://belgianrespiratorysociety.be
https://www.inami.fgov.be
https://www.cspo.be
https://www.cbip.be


Laatst bijgewerkt: april 2025

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook
volgopinstagram