Vrouwen kunnen zelf uitstrijkje afnemen voor baarmoederhalskankertest

nieuws Als vrouwen zelf hun uitstrijkje afnemen kan baarmoederhalskanker even goed ontdekt worden als wanneer een arts het uitstrijkje afneemt. Dat blijkt uit onderzoek van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP) in The Lancet.

Vrouwen die zelf het initiatief nemen om zich te laten testen, laten zich dikwijls te vaak testen, terwijl een aanzienlijk deel van de vrouwen ongetest blijft. Door deze vrouwen de mogelijkheid te geven om zelf hun uitstrijkje af te nemen, kan de dekkingsgraad toenemen en het uiteindelijk aantal gevallen van baarmoederhalskanker dalen, zegt Dr. Marc Arbyn, hoofdauteur van het artikel en kankerepidemioloog bij het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP).

Baarmoederhalskanker is wereldwijd de derde vaakst voorkomende kanker bij vrouwen. Elk jaar krijgen ongeveer een half miljoen vrouwen te horen dat ze lijden aan baarmoederhalskanker, met een kwart miljoen overlijdens als gevolg. Een vroegtijdige opsporing van de ziekte kan de sterftecijfers drastisch doen dalen.
Nagenoeg alle gevallen van baarmoederhalskanker worden veroorzaakt door bepaalde types van het humaan papillomavirus (HPV). HPV is de meest voorkomende seksueel overdraagbare infectie. Doorgaans verdwijnt het virus spontaan, maar wanneer het virus persisteert, kan het zich ontwikkelen tot lokale letsels aan de oppervlakte van de baarmoederhals. Deze letsels kunnen dankzij een uitstrijkje opgespoord en behandeld worden nog voor ze zich ontwikkelen tot een invasieve kanker. Een HPV test is een alternatief voor het microscopisch onderzoek van een uitstrijkje.

Om te kunnen bepalen of een HPV-test op zelf afgenomen cellen even nauwkeurig is als een uitstrijkje afgenomen door een arts, analyseerden onderzoekers van het WIV-ISP alle studies over baarmoederhalskankertests en hun eigenschappen die wereldwijd gepubliceerd werden tussen 1990 en 2013.
Uit de resultaten blijkt dat als vrouwen zelf hun uitstrijkje afnemen de tests vaak minder gevoelig zijn dan wanneer het uitstrijkje afgenomen werd door een arts. In sommige gevallen waren de tests ook minder specifiek, waardoor deze tests onrust kunnen zaaien bij vrouwen die kerngezond zijn.

Er zijn verschillende HPV testen en verschillende instrumenten voor de zelf-afname De studie bracht ook aan het licht dat sommige zogenaamde PCR-tests even gevoelig zijn voor zowel het uitstrijkje dat door de vrouw zelf werd afgenomen als voor het uitstrijkje dat door de arts werd afgenomen. Dat wil dus zeggen dat als vrouwen zelf hun uitstrijkje afnemen, baarmoederhalskanker even goed opgespoord kan worden als wanneer een arts of gynaecoloog het uitstrijkje afneemt op voorwaarde dat men bepaalde PCR testen gebruikt.
Dr. Marc Arbyn: “Wat ons nu te doen staat is deze combinaties van HPV tests en afname instrumenten uit te proberen en na te gaan welke combinaties even goed scoren als een test die door een arts wordt uitgevoerd. Op basis van deze selectie kunnen wetenschappers dan beslissen wat de beste combinatie is en hoe die in de praktijk gebruikt moet worden.”