Reizen met de ziekte van Crohn?

dossier Vele patiënten met een inflammatoire darmaandoening (IBD) zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa hebben schrik om op vakantie te gaan. Een maag- en darminfectie kan namelijk een plotselinge opstoot of toename van de ziekte uitlokken.
Mits enkele voorzorgen kunt u echter gerust op reis gaan, zelfs naar een exotisch land.

1. Bespreek uw reis altijd met uw arts. Bepaalde behandelingen impliceren dat patiënten beter niet naar sommige regio's afreizen.
• Elke afweeronderdrukkende medicatie belet bijvoorbeeld inenting met levende vaccins. Dit betekent dat sommige vaccins, zoals dat tegen gele koorts, dat voor sommige landen in Afrika en Zuid-Amerika verplicht of sterk aangeraden wordt, niet kunnen worden toegediend aan patiënten behandeld worden met cortisone, azathioprine, methotrexaat of één
van de nieuwe tnf-antagonisten. Ook andere vaccins, zoals oraal polio- of tyfusvaccin, zijn niet veilig bij patiënten met afweeronderdrukkende medicatie. U zult dan een andere reisbestemming moeten kiezen.
Belangrijk om te vermelden is dat vaccins die geen levende organismen bevatten, en hieronder vallen vaccins tegen griep, hepatitis, pneumokokken, tetanus, veilig en zelfs aangewezen zijn bij patiënten met IBD.
• Bij een actieve colitis worden tropenreizen afgeraden.
• Vraag uw arts om een actieplan voor het geval dat uw ziekte verergert terwijl u reist.
• Houd het telefoonnummer van uw arts en uw verzekeringskaart in uw portefeuille.

2. Geneesmiddelen
• Neem voldoende medicatie mee voor uw reis want het valt niet altijd mee om aan dezelfde medicatie te komen in het buitenland.
• Neem ook de bijsluiters mee, inclusief de generieke benaming van de medicatie zodat u dit aan een arts in het buitenland kan laten lezen zodat hij/zij weet wat u gebruikt.
• Neem uw medicatie mee in de handbagage, u weet nooit of er vertragingen zijn of u een onvoorziene tussenlanding moet maken.
• Vraag een medisch paspoort bij uw huisarts. Dit is handig als u door de douane moet, want methotrexaat mag bijvoorbeeld niet als injectie meegenomen worden buiten Europa, tenzij u kan aantonen dat u het om medische redenen nodig hebt. Op het medisch paspoort staan alle belangrijke gegevens over uw ziekte en uw medicatie, maar ook welke arts men vanuit het buitenland moet contacteren als er iets zou zijn.
• Pijnstillers op basis van paracetamol. Pijnstillers die geen paracetamol bevatten (vb genre aspirine) worden sterk afgeraden bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.
• Diarreeremmers (Imodium, Loperamide). Vraag best op voorhand aan uw arts of u diarreeremmers mag gebruiken in uw specifieke situatie. Vraag uw arts ook of en welke antibiotica u preventief kunt gebruiken of kunt innemen in geval van diarree. Neem deze geneesmiddelen best van huis mee.
• Ors: dit is een soort zoutoplossing om uitdroging bij diarree te voorkomen

3. Transport
- Kom vooraf te weten of de bussen en de treinen waarmee u reist toiletten hebben. Zorg dat u bij het boeken bij een reisbureau dat je een plaats dichtbij het toilet vraagt.
- Geef de luchtvaartlijn voorafgaand bericht zodat ze zich aan uw eventuele dieetbehoeften kunnen aanpassen (als daar een mogelijkheid toe is).

4. Darminfectie / Reizigersdiarree
Een darminfectie kan voor een opstoot of toename van de ziekte zorgen. U moet dus extra opletten om een darminfectie of reizigersdiarree te vermijden. Bespreek voor uw reis met uw huisarts of u preventief antibiotica moet nemen.

Hand- en lichaamshygiëne
• Handen wassen met water en zeep vóór het koken, het eten, en na het gebruik van het toilet.
• Neem eventueel een flesje desinfecterende ‘zeep-zonder-water’
(alcoholhoudende gel) mee. Met deze gel kunt u de handen overal
bacterievrij maken. Desinfecterende doekjes hebben hetzelfde effect.
• Was keukengerei en vaatwerk af in heet sop en spoel af in zuiver
water. Gebruik schone thee-, hand- en vaatdoeken. Spoel deze na
gebruik uit in een sopje en droog ze snel.

Voeding
Vermijd in de mate van het mogelijke:
• rauwe groenten en koude salades, ongekookt of ongebakken voedsel in het algemeen;
• niet-gepasteuriseerde of ongekookte melk of voedsel bereid op basis van niet-gepasteuriseerde of ongekookte melkproducten (pudding, roomijs, room in de koffie);
• gerechten op basis van rauwe of onvoldoende gekookte eieren
(mayonaise, sommige desserts enzovoort);
• rauwe of onvoldoende gekookte vis, en vooral zeevruchten;
• rauw of onvoldoende gebakken vlees;
• gerechten die wel werden gekookt, maar vervolgens uren op kamertemperatuur zijn blijven staan (eet dus alleen voedsel dat goed verhit werd en nog warm is);
• fruit dat niet zelf ter plaatse kan worden geschild, fruit dat er beschadigd uitziet;
• ‘lokale specialiteiten’ die onfris ruiken, besmet voedsel kan er normaal uitzien, normaal ruiken en normaal smaken;
• eet geen onverpakt ijs dat in een karretje langs de weg verkocht
wordt. Verpakt ijs en schepijs uit een schone, druk bezochte winkel leveren meestal geen bezwaar op;
• zorg dat uw voedsel tegen vliegen is beschermd;
• bewaar etensresten in de koelkast, niet in een koeltas;
• gesteriliseerde producten, bijvoorbeeld in blik, pot of foliepak, die niet in de koelkast bewaard hoeven worden, zijn in onbeschadigde verpakking houdbaar. Vacuüm verpakt vlees of vleeswaren zijn niet houdbaar.
• Wantrouw koude buffetten, vooral wanneer het voedsel rechtstreeks gekoeld wordt met ijs en in contact komt met het smeltwater
• Warme maaltijden moeten heet geserveerd worden.
• Ook de plaats waar u eet kan belangrijk zijn. Een maaltijd in een straatstalletje levert meer risico dan een maaltijd in een restaurant, hoewel goed gebakken voedsel dat ter plaatse onmiddellijk wordt gegeten soms veiliger kan zijn dan de maaltijd die opgediend wordt in een schijnbaar proper restaurant.

Drank
• Drink in landen met een lage hygiënische standaard geen leidingwater.
• Flessenwater is te verkiezen, op voorwaarde dat de flessen in uw
bijzijn geopend worden (opletten voor frisdranken in flesjes met
opnieuw gebruikte kroonkurken). Niet alle ter plaatse gebottelde
mineraalwaters zijn echter veilig.
• Gashoudende dranken zijn iets veiliger omdat ze een wat hogere
zuurtegraad hebben, er kan ook moeilijker met de kroonkurken
geknoeid worden.
• Indien er geen flessenwater ter beschikking is, zijn thee of koffie
een goed alternatief (bereid met gekookt water). In sommige landen is het wel gebruikelijk om voor het serveren ongekookt koud water bij de hete thee of koffie te voegen.
• IJsblokjes zijn maar zo veilig als het water dat er voor gebruikt
wordt en zijn daarom te wantrouwen, zelfs wanneer ze gebruikt
worden in alcoholische dranken (sommige micro-organismen
kunnen overleven in ijs). Gebruik alleen ijsblokjes van gekookt
water.
• Tanden poetsen met leidingwater kan een risico inhouden, hoewel dit meestal gering is.
• Het inslikken van water tijdens het zwemmen kan eveneens een
bron van besmetting zijn.
• Kook of ontsmet (leiding)water voor u het drinkt.

Hoe reizigersdiarree behandelen?
• Veel drinken (minimum 1,5 à 2 liter per dag) om uitdroging te vermijden. Gebruik bij voorkeur speciale rehydratatie-oplossingen (Oral Rehydratation Salt, ors of Serolyte) die een bepaalde hoeveelheid mineralen (natrium, chloride, kalium), bicarbonaat of citraat en glucose of complexe koolhydraten (afkomstig van rijst, maïs) bevatten. U kunt ze ook zelf bereiden door 5 afgestreken koffielepels suiker en een half koffielepeltje zout per liter vloeistof (best is zuiver water of verdunde thee met wat vruchtensap of geplette banaan voor de kaliumtoevoer).

• Vasten heeft geen zin. Gebruik liever vijf à zes kleine porties per dag dan drie uitgebreide maaltijden.

• Bij frequente diarree en matige krampen kan loperamide (Imodium) gebruikt worden. Dit geneesmiddel vermindert de frequentie van de diarree. Neem op reis nooit langer dan 3 dagen loperamide.

• Neem antibiotica. Welk type antibioticum en welke dosis u nodig heeft, bespreekt u het best met uw huisarts voor u op reis vertrekt. Bij een reis naar de tropen/subtropen kunt u deze antibiotica het best meenemen uit België.

5. Raadpleeg onmiddellijk een arts in volgende omstandigheden:
• Hoge koorts en rillingen kunnen wijzen op een bacteriële ontsteking die intraveneuze antibiotica vereist.
• Bloedige diarree stelt duidelijke verzweringen van de darmen voor, die door een bacterie, parasiet, of een belangrijke opflakkering van colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn wordt veroorzaakt.
• Hevige buikpijn en/of buikzwelling kunnen op een complicatie van uw ziekte wijzen, vooral indien het vergezeld gaat met buikkrampen, misselijkheid en braken.
• Duizeligheid bij het opstaan of een moment van even te verzwakken kan op een lage bloeddruk wijzen.
• Weinig moeten plassen kan op dehydratie wijzen. Als u zich daarbij ook niet goed voelt en draaierig bent, begin dan veel te drinken. Als het niet snel betert, raadpleeg een arts.