Waarop letten als u een tatoeage of permanente make-up laat aanbrengen?

nieuws Het aanbrengen van tatoeages en permanente make-up brengt risico’s met zich mee. Doordat de huid tijdens het tatoeëren of aanbrengen van permanente make-up wordt beschadigd, neemt de kans op infecties toe. Daarnaast kunt u tijdens het tatoeëren besmet raken met bloedoverdraagbare ziekten, zoals hepatitis B of C of hiv, als naalden of andere materialen niet goed schoon zijn.
Om infecties te voorkomen, is een goede hygiëne tijdens het tatoeëren onmisbaar. Houd daarom in de gaten of uw tatoeëerder hygiënisch werkt.

Wettelijke voorschriften
• In België bestaan sinds 2005 wettelijke hygiëneregels die moeten toegepast worden bij tatoeage (en piercings). De controle daarop gebeurt door de FOD Volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu. In 2012 werden bij 50% van de tatoeëerders onregelmatigheden vastgesteld werden.

In 2012 publiceerde de Hoge Gezondheidsraad hygiënische richtlijnen met betrekking tot tatoeage, permanente make-up en piercings.

In Nederland heeft het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid in 2014 nieuwe hygiënerichtlijnen voor tatoeëeren (en permanente make-up) opgesteld.

Lees ook: Hygiënische vereisten bij (semi-)permanente make-up, tatoeage en piercing

• Hoe een tatoeëerder kiezen?
Laat alleen een tatoeage zetten bij een bonafide en gecontroleerde tatoeëerder.
• In België moeten tatoeëerders erkend zijn door de FOD Volksgezondheid, veiligheid van de voedselketen en leefmilieu. Om erkend te zijn moet de tatoeëerder een opleiding hebben gevolgd van minstens twintig uren en de wettelijke hygiënevoorschriften naleven. Elke beoefenaar wordt ongeveer om de drie jaar gecontroleerd.
• Ook in Nederland moeten tatoeëerders erkend worden. U vindt een lijst met erkende studio's op de website van het Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid (LCHV).
www.veiligtatoeerenenpiercen.nl
• Permanente en semi-permanente make-up wordt meestal toegepast door schoonheidsspecialistes met speciale opleiding. Deze personen zijn niet geregistreerd als tatoeëerders en worden in België niet gecontroleerd.
In Nederland moet een beautysalon een vergunning hebben voor het aanbrengen van permanent make-up. De lijst met erkende salons vindt u op www.veiligtatoeerenenpiercen.nl
• Op beurzen en tatoeageconventies moet niet aan alle wettelijke hygiënemaatregelen voldaan worden. Let dus extra op de naleving van alle veiligheidsvoorschriften.
• De niet-erkende tatoeëerders, amateurs die in de illegaliteit werken, thuis of bij de klant zelf, zijn moeilijk op te sporen. Alle materiaal kan online via webshops aangeschaft worden, waaronder tatoeage inkten van dubieuze origine. Wanneer niet-erkende tatoeëerders opgespoord worden, kunnen ze in theorie vervolgd worden voor onwettig uitoefenen van de geneeskunde en slagen en verwondingen met verminking tot gevolg.
• Pas zeker op met het laten zetten van een tatoeage in het buitenland. Informeer u vooraf zeer grondig.

De werkruimte
• Tatoeages (en piercings) moeten uitgevoerd worden in verlichte en verluchte plaatsen, met ten minste een onthaalruimte of wachtruimte en een aparte ruimte waar de tatoeages of piercings gebeuren
• Er is ten minste een lavabo, een verdeler van vloeibare zeep en een verdeler van handdoeken voor eenmalig gebruik.
• Het meubel waarop u zit heeft een reinigbare bekleding, beschermd door een ondergrond van eenmalig gebruik die veranderd wordt tussen twee klanten.
• De ruimte waar de tatoeage gezet wordt, is schoon. Er zijn in ieder geval geen bloed- of inktvlekken van een vorige klant zichtbaar.
• Er mag niet gerookt, gedronken of gegeten worden in de wacht- en werkruimte.
• Er mogen geen dieren aanwezig zijn in de werkruimte.

Geïnformeerde toestemming
De tatoeëerder is verplicht om u vooraf alle nodige informatie te verschaffen over de gevaren voor infecties en andere complicaties en de risico’s van het gebruik van het tatoeagemateriaal bij gezondheidsklachten.
• Vooraleer de tatoeage wordt gezet moet de tatoeëerder u een document laten ondertekenen. Daarin verklaart u dat u akkoord gaat met de tatoeage of de piercing. Dit document vermeldt de risico's van tatoeage en piercings, de gevallen waarin een voorafgaand bezoek aan een arts nodig is, de noodzakelijke verzorging tijdens de genezing van de wonde, de bijzondere voorzorgen, de tegenaanwijzingen en de complicaties. Ook het type verrichting, de datum, het merk en het lotnummer van de gebruikte producten moeten opgenomen zijn. Minderjarigen moeten een schriftelijke toestemming van hun ouders voorleggen.
• Bedenktijd. De tatoeëerder moet u de mogelijkheid geven om na te denken en op een latere datum terug te komen.
• De tatoeëerder moet een schriftelijk document uithangen in zijn wachtzaal waar alle informatie op staat.

Hygiëneprocedure
• De tatoeëerder draagt geen juwelen aan handen en voorarmen, heeft korte nagels en geen nagellak.
• Het haar van de tatoeëerder moet schoon zijn en lang haar moet worden vastgemaakt of opgestoken. Baard en snor moeten verzorgd zijn, regelmatig gewassen en kort geknipt.
• De tatoeëerder draagt bij voorkeur een neus/mondmasker en speciale werkkledij met korte mouwen.
• De tatoeëerder wast zijn/haar handen grondig met water en zeep voordat hij/zij alle materialen klaar zet en voor elke behandeling. Zijn de handen niet zichtbaar vuil, dan volstaat het de handen te ontsmetten met alcoholgel.
• Uw huid wordt voor het tatoeëren schoongemaakt (=wassen met zeep), eventueel geschoren met een nieuw wegwerpscheermesje en gedesinfecteerd met een ontsmettingsmiddel (bv. alcohol 70° in combinatie met chloorhexidine of met jodoforen) (na het scheren).
• De naald en enkele andere onderdelen voor het tatoeëren, komen uit een steriele verpakking en worden niet met de blote handen aangeraakt. Na het tatoeëren wordt de naald weggegooid.
• Direct na het openen van de steriele verpakkingen trekt de tatoeëerder schone handschoenen aan (voor eenmalig gebruik) en zet hij de losse steriele onderdelen in elkaar. Direct daarna begint hij/zij met tatoeëren.
De tatoeëerder draagt tijdens het zetten van de tatoeage handschoenen en deze vervangt als hij of zij iets anders aanraakt dan het tatoeëerapparaat, een tissue of uw huid. Wanneer hij/zij handschoenen vervangt, moeten de handen gewassen of gedesinfecteerd worden.
• Tijdens het tatoeëren worden schone tissues gebruikt om de huid schoon te maken.
• De tatoeage wordt na afloop verzorgd en afgedekt. Dat kan gebeuren met
- een aftercare zalf en eventueel afgedekt met huishoudfolie
- of met een wondverband van polyurethaanfolie, een steriel kompres, een niet-steriel, absorberend kompres of pleisterspray.

Welke producten?
Er worden in België geen controles verricht wat betreft de samenstelling en de steriliteit van de inkten. U kunt zelf wel op een paar zaken letten:
- Op iedere verpakking moet er het merk, de fabrikant, de compositie en de vervaldatum figureren.
• De inkt moet in kleine inktcupjes zitten.

Pijnstiller?
Het zetten van een tatoeage is pijnlijk. Een tatoeëerder mag geen verdoving geven.
• U kunt uw arts vragen om een verdovende zalf voor te schrijven. Die kunt u dan zelf of door uw tatoeëerder laten aanbrengen. De zalf begint twintig minuten na het opsmeren te werken.
• U mag tijdens of na het zetten van een tatoeage vrij verkrijgbare pijnstillers gebruiken zoals paracetamol of ibuprofen. Gebruik geen bloedverdunnende middelen gebruiken die acetylsalicylzuur bevatten zoals aspirine.