Depressie: waarom zo'n lange lijdensweg?

Niet uitgenodigd worden voor een verjaardagsfeestje, afgewezen worden voor een sollicitatiegesprek, een relatiebreuk meemaken... Dit zijn allemaal ervaringen van sociale afwijzing die voor iedereen moeilijk zijn. Voor mensen met een depressie zijn deze ervaringen echter veel pijnlijker. Hoe kan dit lijden worden verklaard? Onderzoekers hebben een disfunctie in de hersenen van depressieve mensen geïdentificeerd: ze zijn niet in staat om de pijn te verlichten.

Bij een lichamelijk letsel activeren de hersenen ons natuurlijke pijnstillende systeem, waarbij endogene opioïden vrijkomen, zoals endorfine, enkefaline en dynorfine. Ze hebben een effect op opioïde receptoren in het centrale zenuwstelsel en helpen zo onze pijnperceptie te verminderen en te reguleren, en beïnvloeden onze stemming. Onderzoek heeft aangetoond dat het endogene opioïde systeem niet alleen wordt geactiveerd bij lichamelijke pijn, maar ook bij morele pijn, zoals bijvoorbeeld een ervaring van sociale afwijzing. Met andere woorden, de hersenen nemen sociale angst en isolatie op dezelfde manier waar en reageren er hetzelfde op als bij lichamelijke pijn: ze proberen het lijden te verlichten. En hoe meer opioïden je lichaam produceert, hoe meer veerkracht je hebt.

Bij depressieve mensen komen sociale stress en negatieve interacties veel harder binnen. Terwijl het voor niet-depressieve mensen gemakkelijker is om zich door tegenslagen heen te slaan en ervan te herstellen, hebben mensen die aan een depressie lijden meer last van de gevolgen.