Waarom mogen transgenders geen bloed geven?

Wie bloed of plasma doneert bij het Rode Kruis moet op de medische vragenlijst voortaan ook invullen of hij of zij van geslacht veranderd is. Transgenders worden zo uitgesloten als donor. 

Deze vraag – die voorheen ook al mondeling werd gesteld door de afnamearts - kwam er naar aanleiding van de veranderde Belgische wetgeving waarbij transgenders ook zonder medische voorwaarden hun geslachtsregistratie officieel kunnen aanpassen. Deze wetswijziging zorgt voor een grotere diversiteit aan personen die wettelijk van geslacht veranderd zijn. Dat kan volgens het Rode Kruis een aantal veiligheidsrisiso’s inhouden. 

Sinds de wetswijziging kunnen donoren zich aanbieden die wettelijk van geslacht veranderd zijn en die ofwel:

“We kunnen ons dus niet meer enkel op het wettelijk geslacht baseren om geslachtsgebonden risico’s voor de donor zelf noch voor de ontvanger in te schatten,” aldus het Rode Kruis. “Voor de donor zelf betreft het onder andere het hemoglobinegehalte en het totale bloedvolume waarvoor de te hanteren criteria verschillen tussen mannen en vrouwen, en voor de ontvanger het hoger risico op transfusiereacties bij plasma en bloedplaatjes van vrouwelijke donoren. Deze factoren bepalen welke bijkomende testen uitgevoerd worden evenals tot welk eindproduct een bloedgift kan verwerkt worden. Zo wordt bijvoorbeeld plasma afkomstig van vrouwelijke donoren wel gebruikt om geneesmiddelen te bereiden, maar niet voor de bereiding van plasma voor transfusie omdat de kans op ernstige longcomplicaties bij de patiënt groter is.”

Bij een wijziging van het juridische geslacht van een donor wijzigt bovendien het rijksregisternummer. Gezien de donor geïdentificeerd wordt op basis van het rijksregisternummer, kan één donor onder verschillende identiteiten gekend zijn. Hierdoor is de traceerbaarheid van alle producten die deze donor ooit gaf - een cruciale schakel in een veilige bloedketen - niet meer gewaarborgd.

“Studies uit het buitenland tonen hoge cijfers wat betreft infectierisico van donaties door bepaalde groepen van transgenders. Transgendervrouwen bijvoorbeeld worden door de Wereldgezondheidsorganisatie aanzien als één van de 5 groepen die disproportioneel hoger besmet zijn met HIV, gemiddeld 19% van hen is HIV-positief.”

Specifieke gegevens over België echter. “Vermits de Belgische gegevens essentieel zijn om een meer genuanceerd beleid te kunnen bepalen, roept het Rode Kruis op om deze gegevens zo snel mogelijk te bepalen en te communiceren. Het Rode Kruis is bereid om actief samen te werken met expertisecentra om de epidemiologische studie die nodig is zelf te realiseren.”