Gerelateerde artikels
Wat is frontotemporale dementie (FTD)?
In dit artikel
Wat is frontotemporale dementie (FTD)?
dossier
De Amerikaanse acteur Bruce Willis lijdt aan frontotemporale dementie (FTD), een vorm van dementie waarbij de frontale en temporale lobben van de hersenen worden aangetast. Dit zijn de voorste delen van de hersenen die verantwoordelijk zijn voor gedrag, persoonlijkheid, taal en motorische functies.
FTD staat bekend om zijn vroege begin, vaak tussen de 40 en 65 jaar. De ziekte komt minder vaak voor dan de ziekte van Alzheimer, maar heeft een significante impact op de getroffen personen en hun families.
Lees ook: Welke soorten dementie zijn er?
Symptomen frontotemporale dementie
© Getty Images
De symptomen van FTD kunnen variëren afhankelijk van welk deel van de hersenen het meest is aangetast. Over het algemeen kunnen de symptomen worden onderverdeeld in drie categorieën:
- Gedragsveranderingen: Mensen met FTD kunnen ongepast sociaal gedrag vertonen, gebrek aan empathie, verminderde zelfzorg, impulsiviteit en apathie. Deze gedragsveranderingen kunnen vaak worden verward met psychiatrische aandoeningen.
- Taalproblemen: Moeite met spreken, het begrijpen van taal en het benoemen van objecten. Sommige patiënten ontwikkelen primaire progressieve afasie, een aandoening die de taalvaardigheid geleidelijk verslechtert.
- Motorische problemen: Sommige vormen van FTD kunnen leiden tot bewegingsstoornissen zoals tremoren, stijfheid, evenwichtsproblemen en spierzwakte. Er kan ook sprake zijn van repetitief gedrag, waarbij de patiënt dezelfde handelingen of woorden gaat herhalen.
Lees ook: Hoe je spreekt, kan wijzen op cognitieve achteruitgang
Oorzaak frontotemporale dementie
De exacte oorzaken van FTD zijn nog niet volledig begrepen, maar frontotemporale dementia is wel erfelijk. Genetische factoren spelen dus een belangrijke rol bij het ontstaan van de ziekte. Ongeveer 30-50% van de gevallen van FTD heeft een familiaire link.
Lees ook: Kan de juiste voeding dementie voorkomen?
Diagnose frontotemporale dementie
De diagnose van FTD kan uitdagend zijn vanwege de variëteit aan symptomen en de overlap met andere neurodegeneratieve aandoeningen. Een grondige klinische evaluatie is essentieel voor een nauwkeurige diagnose, inclusief neurologisch onderzoek, cognitieve tests, beeldvorming van de hersenen (zoals MRI of PET-scan) en eventueel genetische tests.
Lees ook: De ziekte van Alzheimer: wat zijn de vroege symptomen?
Verloop en levensverwachting frontotemporale dementie
Het verloop van FTD kan grofweg worden ingedeeld in drie stadia:
- De eerste symptomen van FTD zijn vaak gedragsgerelateerd. Dit kan zich uiten in sociaal onaangepast gedrag, ontremming, verlies van empathie, initiatief- en interesseverlies, en repetitief of obsessief gedrag. Naast gedragsveranderingen kunnen ook taalproblemen optreden, zoals moeite met spreken, begrijpen en benoemen van objecten.
- In de volgende fase worden de gedrags- en taalproblemen meer uitgesproken. Patiënten kunnen minder initiatief tonen en meer afhankelijk worden van anderen voor dagelijkse activiteiten. Sommige patiënten ontwikkelen ook motorische problemen, zoals een houterige motoriek en vaker vallen.
- In de latere stadia kunnen de symptomen verder verergeren. Patiënten verliezen steeds meer zelfstandigheid en hebben voortdurende zorg en ondersteuning nodig. Geheugenproblemen kunnen in deze fase ook duidelijker worden, hoewel ze bij FTD vaak minder prominent zijn dan bij andere vormen van dementie.
Het is belangrijk om te benadrukken dat het verloop van FTD zeer individueel is. Sommige mensen kunnen relatief stabiele periodes hebben, terwijl anderen snel achteruitgaan. De impact op het gezin, werk en sociale leven kan groot zijn, en de ondersteuning van zorgprofessionals is essentieel voor zowel de patiënt als de familie.
Lees ook: De verschillende fases van alzheimer
Behandeling frontotemporale dementie
Er is momenteel geen genezing voor FTD. De behandeling richt zich op het beheersen van de symptomen en het verbeteren van de levenskwaliteit. Dit kan medicijnen omvatten voor gedragsproblemen, spraak- en taaltherapie, fysiotherapie, en ondersteunende zorg voor de patiënt en de familie. Idealiter wordt de patiënt opgevolgd door een multidisciplinair team, waaronder een neuroloog, psycholoog, logopedist en ergotherapeut.
Lees ook: Op welke leeftijd moet je stoppen met alcohol drinken om dementie te vermijden?
Bronnen:
https://www.uzleuven.be
https://www.hersenstichting.nl
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
