Pil verhoogt mogelijk kans op een depressie

nieuws Verschillende media berichtten de voorbije weken over een mogelijk verband tussen de anticonceptiepil en depressie. Uit onderzoek van de Universiteit van Kopenhagen gepubliceerd in JAMA Psychiatry zou namelijk blijken dat de pil en andere hormonale anticonceptie zoals het hormoonspiraaltje de kans op een depressie zou verhogen, vooral dan bij jongeren en in het begin van de behandeling.

De studie analyseerde gegevens van ruim 1 miljoen vrouwen tussen 15 en 34 jaar over een periode van 7 tot 10 jaar. Iets meer dan de helft (55 %) daarvan gebruikte hormonale anticonceptie. Ruim 130.000 vrouwen (12,5 %) kreeg tijdens de studieperiode ook een antidepressivum voorgeschreven en bij 23.000 (2,2 %) werd een klinische depressie vastgesteld.

Vrouwen die hormonale anticonceptie gebruikten, kregen vaker antidepressiva voorgeschreven of kregen vaker de diagnose depressie dan vrouwen die geen hormonale anticonceptie gebruikten. Dat zou voornamelijk te wijten zijn aan het progestageen in de pil.
Het relatieve risico op een depressie bedroeg 1,23 voor de gewone combinatiepil (met oestrogenen en progestagenen), tegenover 1,34 voor de minipil (met alleen progestagenen), 1,4 voor het hormoonspiraaltje met levonorgestrel, 1,6 voor de vaginale ring, 2,0 voor de pleisters, 2,1 voor het implantaat 2,1 en 2,7 voor de prikpil.

De kans op een depressie lag het hoogst bij jonge vrouwen (15 tot 19 jaar) die de minipil (met alleen progestagenen) of een niet-oraal hormonaal anticonceptiemiddel gebruikten. Bij de minipil lag het risico meer dan twee keer zo hoog (relatief risico 2,2), bij de niet-orale technieken zelfs meer dan drie keer zo hoog.
Ook was er een piek in het gebruik van antidepressiva rond 6 maanden na het eerste pilgebruik. Nadien namen de effecten af.

Oorzakelijk verband?
Het ging hier om een zogenaamde observationele studie waarbij een groep mensen gedurende langere tijd werd opgevolgd. Uit dit soort onderzoek kan niet afgeleid worden dat er effectief een oorzakelijk verband bestaat tussen hormonale anticonceptie en depressie. Zoals de onderzoekers schrijven kunnen ook andere factoren een dergelijk verband verklaren. Vrouwen met depressie kunnen bijvoorbeeld vaker anticonceptie gebruiken of dokters die makkelijk anticonceptiva voorschrijven schrijven misschien ook makkelijk antidepressiva voor.

Of misschien hebben vrouwen met een seksuele relatie een hogere kans op depressie.
Wat evenwel pleit voor een mogelijk oorzakelijk verband is ten eerste dat er een verband blijkt te bestaan tussen het soort pil en de dosis hormonen en de kans op depressie. Ten tweede heeft ook eerder onderzoek aangetoond dat orale anticonceptie de kans op stemmingswisselingen en depressie kan verhogen. Volgens het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie BCFI moeten deze resultaten dan ook aanzetten tot voorzichtigheid, vooral bij adolescenten met risico van depressie (bv. met antecedenten van depressie of psychiatrische stoornissen).