Vooral mannen maken gebruik van healthchecks

Mannen maken dubbel zo vaak gebruik van zogenoemde healthchecks als vrouwen. Met name jonge mannen zijn veelgebruikers. Dat blijkt uit een onderzoek onder gebruikers van healthchecks, gepubliceerd in Komt een test bij de dokter.

Bij healthchecks gaat het over preventieve gezondheidschecks zoals een totalbodyscan, maar ook over DNA, cholesterol- of bloedwaardentesten. Wat betekenen health checks voor de arts-patiëntrelatie en voor de relatie tussen gebruikers en hun directe naasten? Om het antwoord op die vraag te vinden werd een enquête gehouden onder gebruikers en niet-gebruikers van health checks: wat zijn hun ervaringen; is men tevreden over de informatie; welke gevolgen had deelname aan een health check voor henzelf, hun familie en de arts-patiëntrelatie? Ook werden artsen geïnterviewd en werden artsen en gebruikers met elkaar in gesprek gebracht.

In één op de vier gevallen betreft het een door de werkgever aangeboden test. Eén op de drie gebruikers ondergaat een gezondheidscheck omdat hij klachten heeft, of behoefte aan geruststelling. En 57 procent van de gebruikers gaat vanwege nieuwsgierigheid dan wel vanwege ‘goede ervaringen van anderen’.

Veel gebruikers passen erna hun leefstijl aan; dat zegt althans 35 procent. Nog iets meer mensen (42%) vinden dat ze meer inzicht hebben gekregen. En 12 procent vraagt om vervolgdiagnostiek in het reguliere zorgcircuit. Slechts zelden levert een healthcheck evenwel tijdige informatie over een ernstige ziekte.

Soms (7,8%) krijgen mensen erna spijt, ze verlangen terug naar de tijd dat zij van hun risico geen weet hadden. Feit is dat healthchecks soms bij voorheen gezonde en gelukkige mensen sociale, psychische of lichamelijke schade veroorzaken. Of die nadelen groot genoeg zijn om healthchecks categorisch af te wijzen, valt te bezien, aldus de onderzoekers.

De meeste gebruikers (65%) laten de huisarts buiten de healthcheck, meestal omdat zij hun arts niet ‘onnodig willen belasten’. Ondervraagde huisartsen zijn kritisch. Enerzijds zien ze de positieve aspecten van dergelijke testen, aangezien het helpt bij bewustwording van de noodzaak gezond te leven. Tegelijk zijn ze niet erg onder de indruk van de validiteit en de utiliteit. Ook waarschuwen ze voor medicalisering en commercialisering en hogere zorgkosten.